Samsun'da Haziran 2015 Türkiye genel seçimleri, 7 Haziran 2015 tarihinde gerçekleşen Haziran 2015 Türkiye genel seçimlerininSamsun sonuçları. İldeki toplam 3.132 sandıkta oy kullanması beklenen 917.806 seçmenin[2] 754.912'si oy kullanmış ve seçime katılım %84,11 oranında gerçekleşmiştir.[1] Kullanılan oyların 17.147'si ise geçersiz sayılmıştır.[1] Yurt dışında yaşayıp Samsun seçim çevresinde oy kullanan kişi sayısı ise 17.424 olmuştur.[1]
Seçimlere katılma yeterliliği taşıyan otuz bir partiden[3] yirmisi seçimlere katılmış[4] ve bu partilerden on altısı Samsun'da aday göstermiş, buna karşın Doğru Yol Partisi, Hak ve Adalet Partisi, Hak ve Özgürlükler Partisi ve Yurt Partisi Samsun'da aday göstermemişler[5] ancak yurt dışı oy pusulasında yer almaları dolayısıyla Samsun'da da oy almışlardır.[1] Ayrıca üç bağımsız aday Samsun seçim çevresinde seçime katılmış, böylece milletvekilliği için yarışacak aday sayısı toplam 147 olmuştur.[5]
Milletvekili adayları partilerin il teşkilatlarının tavsiyesi doğrultusunda genel merkez tarafından belirlenmiştir. Yalnızca Cumhuriyet Halk Partisiön seçim[6], Milliyetçi Hareket Partisi ise internet üzerinden oylama ile hangi aday adayına eğilim olduğunu belirleme yolunu seçmiştir.[7] Milliyetçi Hareket Partisi oylamaya kısmen uyarken[8] Cumhuriyet Halk Partisi Genel Merkezi tamamen ön seçimden çıkan sonuçlara[9] göre adaylarını belirlemiştir.[10][11]
2011 Türkiye genel seçimlerinde ilden seçilen dokuz milletvekilinin altısı 460,928 oy ile %61.88 oy oranını yakalayan Adalet ve Kalkınma Partisi, ikisi 161,748 oy ile %21.72 oy oranını yakalayan Cumhuriyet Halk Partisi ve biri ise 83,879 oy ile %11.26 oy oranı yakalayan Milliyetçi Hareket Partisinden seçilmişti.[12] Bu seçimlerde ise Adalet ve Kalkınma Partisi 399.684 oy sayısı ile %52,94, Cumhuriyet Halk Partisi 174.614 oy sayısı ile %23,13 ve Milliyetçi Hareket Partisi 134.840 oy sayısı ile %17,86 oranında oy almıştır.[1] Bu oranlara göre Adalet ve Kalkınma Partisinin altı olan milletvekili sayısı beşe düşmüş, Cumhuriyet Halk Partisi milletvekili sayısını korurken Milliyetçi Hareket Partisi bir olan milletvekili sayısını ikiye çıkarmıştır.[13][14] Türkiye genelinde %10'luk seçim barajını aşarak Türkiye Büyük Millet Meclisine giren[15]Halkların Demokratik Partisi ise 8.881 kişiden oy alarak %1,17 oranında kaldığı Samsun'da milletvekili çıkaramamıştır.[1]
1. Erhan Usta 2. Hüseyin Edis 3. Akın Üner 4. Mustafa Keskin 5. Pınar Kılınç 6. Osman Teber 7. Kemal Bostancı 8. Mehmet Ayhan Acar 9. Ayten Başkan Yüksel
1. Erdem Demirdağ 2. Ertan Özgen 3. Çağdaş Gökpınar 4. Muhammet Gül 5. Meral Şenocak 6. Tevfik Yılmaz 7. Ali Öztürk 8. Mustafa Kemal Kumbasar 9. Mehmet Aydın
Adalet ve Kalkınma Partisi Samsun İl Başkanı Muharrem Göksel, parti müşahitlerinin kendilerine raporladığı sandık eksiklikleri dolayısıyla her ilçede sonuçlara itiraz edeceklerini açıklamıştır.[16][17] 300'den fazla sandığa itiraz ettiklerini belirten Göksel, hata sonucu başka bir partiye yazılan 101 oyun itirazlarının sonucunda kendilerine yazıldığını ve gelecek diğer oylarla birlikte altıncı milletvekilini çıkarma amacında olduklarını açıklamıştır.[18]Bafra, Alaçam, Havza ve Ladik'teki itirazları ilçe seçim kurullarınca kabul edilmeyen Adalet ve Kalkınma Partisinin bu ilçelerdeki itirazlarını il seçim kuruluna taşıyacağı açıklanmıştır.[19] Milliyetçi Hareket Partisi Samsun İl Başkanı Ömer Süslü, Adalet ve Kalkınma Partisinin itirazlarını "İnandıkları için başvurmadılar. Millet iradesine ipotek koyma peşindeler" şeklinde yorumlamıştır.[20] Ayrıca Asarcık, Atakum, Ayvacık, Canik, Çarşamba, Terme ve 19 Mayıs'ta hatalı sayım sonucu diğer partilere yazılan 73 oy Adalet ve Kalkınma Partisi hanesine yazılarak; Kavak'ta ise bir oyun geçersiz olduğunun tespit edilerek silinmesiyle yapılan hatalar düzeltilmiştir.[21] Konu ile ilgili genel değerlendirme yapan Muharrem Göksel itiraz ettikleri bine yakın sandığın altı yüz kadarında inceleme yapıldığını, toplamda dört yüz elli civarı oyun kendilerine geçtiğini ancak bu sayının altıncı milletvekili çıkartmada yetersiz kaldığını belirtmiştir.[22] Ömer Süslü ise "Her türlü entrikaya, asılsız ve tutarsız itirazlara rağmen hak yerini bulmuş oldu" demeciyle durumu yorumlamıştır.[23]
Cumhuriyet Halk Partisi Samsun İl Başkanı Dinçer Soylu Asarcık'ta Adalet ve Kalkınma Partisi lehine oyları değiştirilmiş torba yakaladıklarını ve bu torbanın hakim önüne gittiğini belirtmiş, İlkadım'da da hile yapıldığını ve itiraz edilerek oyların yeniden sayılmasının talep edileceğini açıklamıştır.[24]
Milliyetçi Hareket Partisi Samsun İl Başkanı Ömer Süslü yaptığı açıklamada Vezirköprü'de sadece Milliyetçi Hareket Partisinin 49 oyunun Liberal Demokrat Partiye yazıldığı ve bunun yanlış olduğu anlaşılarak kendi partilerine eklendiğini; ayrıca Çarşamba, Salıpazarı, Terme ve 19 Mayıs'ta birer, İlkadım 1. bölgede ise iki oyun hatalı sayıldığı belirtilerek kendilerine eklendiğini belirtmiştir.[21] Toplamda ise hatalı sayım sonucu yanlış partilere yazılan 55 oy Milliyetçi Hareket Partisine yazılmıştır.[21]
Samsun'da seçimleri izleyen sivil toplum kuruluşu Oy ve Ötesi de yayınladığı analizde 9 Haziran 2015 tarihi itibarıyla Adalet ve Kalkınma Partisine 22, Milliyetçi Hareket Partisine 89, Halkların Demokratik Partisine 7 eksik; Cumhuriyet Halk Partisine 14, Saadet Partisine 137 fazla oy yazıldığını raporlamıştır.[25]
Partilerin değerlendirmesi
Adalet ve Kalkınma Partisi
Seçim sonuçlarının şekillenmeye başlamasının ardından açıklama yapan Adalet ve Kalkınma Partisi Samsun İl Başkanı Muharrem Göksel Türkiye'de olduğu gibi Samsun'da da oy oranlarının düştüğünü ve milletin bu kararına saygı duyduklarını açıklamıştır.[26][27] Samsun'dan milletvekili seçilen Çiğdem Karaaslan ve Hasan Basri Kurt bir açıklama yapmazken[28]Ahmet Demircan düşen oy oranlarına bağlı olarak milletin verdiği mesajı dikkate alacaklarını açıklamıştır.[29][30] Milletvekili seçilen bir diğer isim Fuat Köktaş da milletin iradesine saygı duyduklarını belirtmiştir.[31]Akif Çağatay Kılıç ise yayımladığı mesajla seçimden birinci parti olarak çıkmalarını sağlayan millete ve parti görevlilerine teşekkür etmiştir.[32] Adalet ve Kalkınma Partisinden aday olarak Canik belediye başkanı seçilen Osman Genç de sonuçları "Milletin kararı ne olursa olsun başımızın üzerindedir" diyerek yorumlamıştır.[33]
Cumhuriyet Halk Partisi
Cumhuriyet Halk Partisi Samsun İl Başkanı Dinçer Soylu yaptığı açıklamada öncedeki dönem iki olan milletvekili sayılarını artırma hedeflerini gerçekleştiremediklerini belirterek sonuçlara saygı duyduğunu ifade etmiştir.[34] Partiden milletvekili seçilen Hayati Tekin ise üç ya da dört milletvekili çıkarma hedeflerinin kırsaldan gelen oylarla sekteye uğradığını, kırsal kesimlere daha çok ulaşmaları gerektiğini belirtmiştir.[34] Milletvekili seçilen diğer isim Kemal Zeybek de önceki seçime nazaran oylarını artıramadıklarından dolayı memnuniyetsiz olduğunu dile getirmiştir.[35]
Demokrat Parti
Demokrat Parti Genel İdare Kurulu üyesi ve Samsun milletvekili adayı Erdem Demirdağ yaptığı açıklamada hükûmetin değişmesi sonucunda ülkede istikrarın bozulacağı görüşlerine tepki olarak Adalet ve Kalkınma Partisi iktidarının yarattığı zulmün, baskının, haksızlığın, hukuksuzluğun istikrarının bozulacağını ve bu seçimlerin bir dönüm noktası olduğunu belirtmiştir.[36]
Halkların Demokratik Partisi
Halkların Demokratik Partisi Samsun İl Eşbaşkanı Cevdet Bakın eşit olmayan koşullarda yürüttükleri kampanya süreci sonunda elde ettikleri sonucun kendileri adına başarılı olduğunu, İlkadım ve Atakum'da oylarını önemli ölçüde artırdıklarını belirtmiştir.[37][38] Milletvekili adayı olan Alp Altınörs ise erken seçime gidilirse partisinin oy sayısının daha da artacağı düşüncesinde olduğunu belirtmiştir.[39] Teşkilat sonuçları Çakırlar Korusu'nda yapılan Büyük İnsanlık pikniği ile kutlamıştır.[40]
Milliyetçi Hareket Partisi
Milliyetçi Hareket Partisi Samsun İl Başkanı Ömer Süslü seçim sonuçlarının kendileri adına sevindirici olduğunu, oy oranlarını artırmalarına rağmen istedikleri oranları yakalayamadıklarını, geçen dönemde bir olan milletvekili sayılarının ikiye çıkmasını teselli ikramiyesi olarak gördüğünü açıklamıştır.[41][42][43][44] Partiden milletvekili seçilen Erhan Usta da oy oranlarının %60 arttığını ve ildeki oy oranlarının Türkiye ortalamasının üzerine çıktığını belirterek bu durumdan memnuniyet duyduklarını belirtmiştir.[41][43]
^Zelfi, Vural (29 Mart 2015). "Chp'de Ön Seçim Günü". gazetegercek.com.tr. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2015.
^Vural, Zelfi (30 Mart 2015). "ışte Chp'nin Adayları". gazetegercek.com.tr. 30 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2015.
^abcSezer, Sezer (11 Haziran 2015). "Oy Trafiği!". gazetegercek.com.tr. 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2015.
^"Hak yerini buldu". habergazetesi.com.tr. 19 Haziran 2015. 24 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Haziran 2015.
^Vural, Zelfi (9 Haziran 2015). "Sandıkta Yine Hile ıddiası". gazetegercek.com.tr. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2015.
^abBudanoğlu, Barış (8 Haziran 2015). "KARŞILIĞINI ALAMADIK". habergazetesi.com.tr. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2015.
^Sezer, Sezer (11 Haziran 2015). "Chp'de Suratlar Asık!". gazetegercek.com.tr. 11 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2015.
^Budaoğlu, Barış (10 Haziran 2015). "Zulmün istikrarı bozulacak". habergazetesi.com.tr. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2015.
^Nevin, Aydoğan (10 Haziran 2015). "Bu başarı hepimizin". habergazetesi.com.tr. 10 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Haziran 2015.
^abSomuncu, Zerrin (8 Haziran 2015). "HEDEFİMİZ BU DEĞİLDİ". habergazetesi.com.tr. 9 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2015.
2014 yılına kadar cumhurbaşkanı TBMM tarafından seçildi. # Seçim Samsun'u kapsamadı * 1982 anayasa referandumu, cumhurbaşkanlığı seçimi ile birleştirildi.
%8,56
%1,47
Samsun'da seçimler ve referandumlar
