Salamura havuzu
| Su tuzluluğu |
|---|
 |
| Tuzluluk seviyeleri |
|
Tatlı su (< %0,05) Acı su (%0,05-%3) Tuzlu su (%3-%5) Salamura (> %5'ten maks. %26-%28'e) |
| Su kütleleri |
Deniz tabanında oluşmuş olan geniş salamura birikintilerine salamura havuzu adı verilir. Bu havuzlardaki tuzluluk oranı kendilerini çevreleyen okyanus suyundan üç ila beş kat arası daha fazladır. Okyanus derinlerindeki salamura havuzlarının bulundurduğu tuzun kaynağı yer kabuğundaki tuz çökeltilerinin suda çözülmesidir. Salamura havuzları genelde etrafında yaşayan kemosentetik hayvanlara enerji sağlayan yüksek miktarlar da metan da içerir. Çoğunlukla bu canlılar olağanüstü çevre koşullarında yaşayabilen organizmalardır. Salamura havuzları ayrıca Antartik Sahanlığı'nda, deniz buzu oluşurken dışarı itilen tuzlu suyun etkisiyle de ortaya çıkmaktadırlar.[1][2] Okyanus dibindeki ve Antarktika'daki salamura havuzlar deniz canlıları için zehirli olabilmektedir.
Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Salamura havuzlarına bazen deniz tabanı "gölleri" de denir, çünkü yoğun tuzlu su tabakası etrafındaki deniz suyuyla kolay kolay karışmaz. Yüksek tuzluluk oranı salamuranın yoğunluğunu arttırır, bu da havuza özgü bir yüzeyin ve kıyı çizgisinin oluşmasına neden olur.[3] Denizaltılar salamura havuzlarına girdiklerinde yüksek yoğunluğu nedeniyle tuzlu suyun yüzeyinde süzülürler. Denizaltıların hareketleri, salamura havuzunu deniz suyundan ayıran yüzeyin üzerinde kıyı çizgilerine kadar ilerleyen dalgalar oluşturur.[4]
İçerisinde yaşayan canlılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Salamura havuzları genelde soğuk su bacaları ile aynı ortamda bulunurlar. Bacalardan çıkan metan, havuzların uç noktalarında yaşayan midyelerle birlikte yaşayan bakteriler tarafından işlenir. Bu ekosistem kimyasal enerji odaklıdır ve dünya üzerinde çoğu canlının aksine güneş enerjisine olan ihtiyacı bir hayli azdır.[5]
Örnekler[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Extremophile life near brine pools". 10 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2013.
- ^ Eder, Wolfgang, Jahnke, Linda L., Schmidt, Mark, and Huber, Robert. Applied and Environmental Biology, 17 April 2001. "Microbial Diversity of the Brine-Seawater Interface of the Kebrit Deep, Red Sea, Studied via 16S rRNA Gene Sequences and Cultivation Methods". Accessed 10 August 2010. http://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC92984 15 Nisan 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "NOAA exploration of a brine pool". 14 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2013.
- ^ "The Deep" (2006), Documentary, National Geographic Channel
- ^ "World Wildlife Fund. "Deep sea ecology: hydrothermal vents and cold seeps." March 23, 2006. Accessed October 3, 2007". 3 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2013.
