İçeriğe atla

Safizm

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ortasında beş yapraklı çiçek bulunan, eşit genişlikte pembe-beyaz-pembe şeritlerden oluşan safik onur bayrağı
KökenSappho + -izm ya da -ik
Türetilmiş terimlerSapphic [en][1]
Alt kategorilerLezbiyen, günefilik gösteren kadınlar, M-spektrum kadınlar
Telaffuzdinlei/ˈsæfɪk/ (Türkçe: /safik/)
Bayrak adıSafik onur bayrağı[2][3]
KısaltmalarQLW, WLW[4]
Makale serilerinden
LGBT
Cinsel yönelim ve cinsiyet
Tarih
Kültür
Haklar
Sağlık
Toplumsal tutum
Önyargı / Şiddet
Akademik alanlar ve söylev

Safizm (İngilizce: Sapphism), cinsel yönelimlerinden bağımsız olarak kadınların diğer kadınlara ilgi duymalarını ya da bir kadınla ilişki içinde olmalarını ifade eden şemsiye bir terimdir; kadınlar arasındaki romantik aşkı da kapsar.

Bu terim lezbiyen, biseksüel, panseksüel, omniseksüel, aromantik, aseksüel ya da kuir bireyleri kapsayıcı bir şekilde kullanılır. İkili cinsiyet sistemine uymayan (non-binary) ve safizm kimliğini benimseyen kişiler de vardır.[5][6][7] Safizm, Achillean teriminin kadınlara özgü karşılığıdır.

Etimoloji

[değiştir | kaynağı değiştir]
Sappho, Enrique Simonet

Sapphism terimi 1890'lardan bu yana kullanılmaktadır[8] ve kökenini, şiirlerinde çoğunlukla kadınlar arasındaki aşka ve kendi eşcinsel tutkularına odaklanan Antik Yunanlı şair Sappho'dan alır.[9] Sappho, Lesbos Adası'nda doğmuştur ve bu ada, aynı zamanda lezbiyenlik (lesbianism) teriminin ilham kaynağı olmuştur.[10][11]

Sappho'nun eserleri, safik aşka dair günümüze ulaşan az sayıdaki antik referanslardan biridir. Şiirleri, nitelik açısından önemli olmakla birlikte, tarihte üremeden bağımsız biçimde ele alınan kadın cinselliğine dair nadir örneklerden biri olma özelliğini taşır.[12][13]

Kullanım

[değiştir | kaynağı değiştir]

Sapphik terimi, başta lezbiyen ve biseksüel kadınlar olmak üzere, aynı zamanda diğer günefilik (kadınlara yönelim), pluriseksüel ve çok-romantik bireylerin deneyimlerini de kapsar.[14][15] Bir kadına ilgi duyan aseksüel ve aromantik kadınlar da sapphik olarak tanımlanabilir.[16][17]

Terim daha geniş bir anlamda kullanıldığında, bazı safik bireyler ikili cinsiyet sistemine uymayan (non-binary) kişiler olabilir.[18][19] Buna karşılık, erkekler arasındaki ilişkiler için Uranian veya Achillean;[20] bir erkek ile bir kadın arasındaki ilişkiler için Dionian ya da duarik, en az bir non-binary bireyin yer aldığı ilişkiler için ise diamorik veya enbian gibi karşılık terimler de bulunmaktadır.[21][22]

Sapphic terimi, LGBT literatüründe, kadınlar arasında en az bir ilişkinin yer aldığı eserler için de kullanılır; bu ilişkideki kişilerin mutlaka lezbiyen olmaları gerekmez.[23][24][25]

Ayrıca bakınız

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Sapphist, n. Meanings, etymology and more | Oxford English Dictionary". 
  2. ^ "Semboller". Queer Cafe. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  3. ^ "Elástica açıklıyor: juvélico terimleri". Elástica – Todos do mesmo lado (Portekizce). 22 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  4. ^ Llewellyn, Anna (10 Kasım 2022). "'A Space Where Queer Is Normalized': The Online World and Fanfictions as Heterotopias for WLW". Journal of Homosexuality (İngilizce). 69 (13). ss. 2348-2369. doi:10.1080/00918369.2021.1940012. ISSN 0091-8369. PMID 34185633. 
  5. ^ "My Gender is Lesbian": Community Building and the Endurance of the Lesbian in Queer Times. Theses and Dissertations--Gender and Women's Studies (Tez). 1 Ocak 2021. doi:10.13023/etd.2021.481. 12 Mayıs 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2025. 
  6. ^ Hord, Levi CR (September 2022). "Specificity without identity: Articulating post-gender sexuality through the "non-binary lesbian"". Sexualities (İngilizce). 25 (5–6): 615-637. doi:10.1177/1363460720981564. ISSN 1363-4607. 29 Haziran 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi15 Temmuz 2025. 
  7. ^ Robles, Breanna Raquel (2019). "A Soft Epilogue: LGBTQ Fanworks as Reparative Reading". California State University. 
  8. ^ "Sapphic (adj.)". Etymonline.com (İngilizce). 2 Temmuz 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2024. 
  9. ^ Torres, Bolívar (26 Haziran 2021). "Identidade sáfica: como uma poeta nascida há 2 mil anos virou referência nos estudos de gênero" [Sapphic identity: How a poet born 2 thousand years ago became a reference in gender studies]. O Globo (Portekizce). 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  10. ^ "sapphism". Oxford Reference (İngilizce). Oxford University Press. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  11. ^ Doble, Flora (27 Temmuz 2020). "Sapphic Sexuality: Lesbian Myth and Reality in Art and Sculpture". Art UK (İngilizce). 26 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  12. ^ Reynolds, Margaret (15 Aralık 2010). The Sappho Companion (İngilizce). Random House. ISBN 978-1-4464-1376-0. 
  13. ^ "Cosas que debes saber sobre las mujeres sáficas" [Things you need to know about sapphic women]. Saficosmos (İspanyolca). 14 Ağustos 2023. 29 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  14. ^ Janssen, Diederik F. (5 Haziran 2023). "Monosexual/Plurisexual: A Concise History". Journal of Homosexuality (İngilizce). 71 (8). ss. 1839-1862. doi:10.1080/00918369.2023.2218957. ISSN 0091-8369. PMID 37272900. 
  15. ^ Breetveld, Robin Rose (2023). Bisexual (Un)belonging: Exploring the Socio-spatial Negotiation of Plurisexual Individuals in LGBT+ and Queer Spaces (doctoral tez). University of Kent. doi:10.22024/UniKent/01.02.105513. 
  16. ^ Winer, Canton; Carroll, Megan; Yang, Yuchen; Linder, Katherine; Miles, Brittney (February 2024). "'I Didn't Know Ace Was a Thing': Bisexuality and Pansexuality as Identity Pathways in Asexual Identity Formation". Sexualities (İngilizce). 27 (1–2). ss. 267-289. doi:10.1177/13634607221085485. ISSN 1363-4607. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi15 Temmuz 2025. 
  17. ^ Klein, Ula Lukszo (2023). "Sapphic Relations". Eron, Sarah; Aljoe, Nicole N.; Kaul, Suvir (Ed.). The Routledge Companion to Eighteenth-Century Literatures in English. Routledge. ss. 287-298. doi:10.4324/9781003271208-30. ISBN 978-1-003-27120-8. 
  18. ^ Dyer, Harriet (2021). The Little Book of LGBTQ+: An A–Z of Gender and Sexual Identities (İngilizce). Summersdale Publishers. ISBN 978-1-78783-974-8. 
  19. ^ Hamou, Yasmine (27 Nisan 2022). "What Does It Mean to Be Sapphic?". Them (İngilizce). Condé Nast. 19 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2024. 
  20. ^ Barron, Victoria (21 Şubat 2023). Perfectly Queer: An Illustrated Introduction (İngilizce). Jessica Kingsley Publishers. ISBN 978-1-83997-409-0. 
  21. ^ Hardell, Ash (8 Kasım 2016). The ABC's of LGBT+ (İngilizce). Mango Media. ISBN 978-1-63353-408-7. 
  22. ^ Lacsko, Madeleine. "Termos juvélicos: 100 novas orientações sexuais para você decorar ou ser cancelado". Gazeta do Povo (Portekizce). 29 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2024. 
  23. ^ Sapphic Representations in Contemporary Young Adult Literature (master's tez). Western Norway University of Applied Sciences. 2021. 
  24. ^ Peyre, Henri (1979). "On the Sapphic Motif in Modern French Literature". Dalhousie French Studies. 1: 3-33. ISSN 0711-8813. 
  25. ^ Hackett, Robin (2004). Sapphic Primitivism: Productions of Race, Class, and Sexuality in Key Works of Modern Fiction (İngilizce). Rutgers University Press. ISBN 978-0-8135-3347-6. 
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Safizm&oldid=35958890" sayfasından alınmıştır