Safa Önal
Safa Önal | |
|---|---|
 | |
| Doğum | 17 Aralık 1930 Nişantaşı, Şişli, İstanbul, Türkiye |
| Ölüm | 30 Temmuz 2023 (92 yaşında) |
| Defin yeri | Feriköy Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık |  Türkiye |
| Meslek | Senarist, yönetmen |
| Çocuk(lar) | Umut Önal |
| Akraba(lar) | Sezen Cumhur Önal (kardeşi) |
| Ödüller | Altın Portakal Film Festivali 2010 - Yaşam Boyu Onur Ödülü |
Safa Önal (17 Aralık 1930, İstanbul - 30 Temmuz 2023), Türk senarist,[1] yönetmen ve yazar.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
İstanbul Maçka Palas'ta doğmuştur.[2] Hukuk ve mülkiye mezunu babası Kaymakam Ahmet Fahretin Önal; resim yapıyor, kanun çalıyor, şiir ve roman yazıyordu. Hatta babasının annesi Nehali Hürriyet Önal için yazdığı bazı şiirler şarkı haline gelmiştir. Fahrettin Bey'in “Sevildiğini Sanma” adlı şiiri Arif Sami Toker tarafından da bestelenmiştir. Söz yazarı, sunucu Sezen Cumhur Önal'ın abisidir.
Haydarpaşa Lisesi mezunu olan Safa Önal, 1945 yılında kısa öykülerle başladığı yazarlığını geliştirmeye çalışırken, bir yandan da çeşitli dergilerde çalıştı. Öykülerini Dünyanın En Güzel Gemisi adlı bir kitapta topladı. Daha sonra senaryo yazmaya başladı. Senaristlik konusunda ilerleme kaydeden Önal'ın filme çekilmiş 395 senaryosu, Dünyanın en ilgi çekici rekorlarının yer aldığı Guinness Rekorlar Kitabı tarafından bir dünya rekoru olarak onaylandı.[3][4] Zaman zaman Bülent Oran ve Ertem Göreç gibi isimlerle de çalışmıştır. TRT ile yaptığı bir röportajda mesleği hakkında: ''Senaryocu sinemanın en yalnız insanıdır. Kimse senaryocuyu hatırlamaz. Halbuki set öyle mi? Set bir yaşam alanıdır. Ben bu işi sevdim. Senede ortalama 20-25 senaryo yazdım. Özveriydi bu sevdaydı bu. Başka türlü bu mesleği icra edemezsiniz'' demiştir.[5]
İki kez evlenerek her iki eşinden de ayrılan sanatçı, 1973 yılından itibaren yönetmenliğe başlayarak 40'a yakın film yönetti. Çok sayıda fotoroman senaryosu da yazmıştır. Bunlardan en çok bilineni olan Beyaz Şemsiye adlı fotoromanda Türkan Şoray ve Cihan Ünal da rol almıştır. Televizyon kanallarına dizi senaryoları da yazarak, meslek yaşamını sürdüren Önal, 2007 yılında yaptığı son filmle yönetmenliği bıraktı. 30 Temmuz 2023 tarihinde 92 yaşında hayatını kaybetti.[6] Cenazesi Feriköy Mezarlığı'nda toprağa verildi.
Filmografisi[değiştir | kaynağı değiştir]
Eser[7] olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1953: Kanlı Para
- 1961: Allah Cezanı Versin Osman Bey
- 1961: Hancı
- 1969: Hancı
- 1995: Aşk ve Gurur
Oyuncu[7] olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1969: İnleyen Nağmeler
- 2005: Akad Sineması
- 2007: Salih Tozan Belgeseli
- 2008: İzzet Günay Belgeseli
- 2014: Sinemada İstanbul: Kadrajdaki Şehir
Senarist[7] olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1957: Lejyon Dönüşü
- 1961: Allah Cezanı Versin Osman Bey
- 1961: Cambaz Kızın Aşkı
- 1961: Hancı
- 1962: Belki Bir Sabah Geleceksin
- 1962: Bir Milyonluk Macera
- 1962: Çöpçatan
- 1962: Ekmek Parası
- 1962: Küçük Beyefendi
- 1962: Yalnızlar İçin
- 1963: Bahriyeli Ahmet
- 1963: Bulunmaz Uşak
- 1963: Cici Can
- 1963: Hop Dedik
- 1963: Kavgasız Yaşayalım
- 1963: Kelepçeli Aşık
- 1963: Ölüme Çeyrek Var
- 1963: Yolcu
- 1964: Abidik Gubidik
- 1964: Ağaçlar Ayakta Ölür
- 1964: Erkek Sözü
- 1964: Filinta Kadri
- 1964: Günah Kadınları
- 1964: Hızlı Yaşayanlar
- 1964: İki Sene Mektep Tatili
- 1964: Kadın Berberi
- 1964: Kalbe Vuran Düşman
- 1964: Kanun Karşısında
- 1964: Kaynana Zırıltısı
- 1964: Korkunç Şüphe
- 1964: Manyaklar Köşkü
- 1964: On Güzel Bacak
- 1964: Paylaşılmayan Sevgili
- 1964: Tığ Gibi Delikanlı
- 1964: Uçurumdaki Kadın
- 1965: 65 Hüsnü
- 1965: Babamız Evleniyor
- 1965: Büyük Şehrin Kanunu
- 1965: Canım Sana Feda
- 1965: Cumartesi Senin Pazar Benim
- 1965: Hep O Şarkı
- 1965: Hülya
- 1965: İnatçı Gelin
- 1965: Öfke Dağları Sardı
- 1965: Ölüme Kadar / Ölümden Beter
- 1965: Pantolon Bankası
- 1965: Satılık Kalp
- 1965: Şeytanın Kurbanı
- 1965: Taçsız Kral
- 1965: Yaralı Kartal
- 1965: Yıldıztepe
- 1966: Acı Tesadüf
- 1966: Affedilmeyen
- 1966: Ah Güzel İstanbul
- 1966: Biraz Kül Biraz Duman
- 1966: Dağda Silah Konuşur
- 1966: Efkarlıyım Abiler
- 1966: Fabrikanın Şoförü
- 1966: Fatih'in Fedaisi
- 1966: İdam Mahkumu
- 1966: İntikam Uğruna
- 1966: İzmir'ın Kavakları
- 1966: Kanun Benim
- 1966: Kara Tren
- 1966: Kucaktan Kucağa
- 1966: Ölmek Mi Yaşamak Mı
- 1966: Pembe Kadın
- 1966: Seher Vakti
- 1966: Suçsuz Firari
- 1966: Zorba
- 1967: Acı Günler
- 1967: Acı Türkü
- 1967: Affet Beni
- 1967: Akşamcı
- 1967: Ayrılık Saati
- 1967: Bekar Odası
- 1967: Bitirimsin Abi
- 1967: Bırakın Yaşayalım
- 1967: Çifte Tabancalı Damat
- 1967: Demir Bilek
- 1967: Demir Yumruklu Üçler
- 1967: Dişi Killing
- 1967: Düşman Aşıklar
- 1967: Eceline Susayanlar
- 1967: Erenlerin Düğünü
- 1967: Galatalı Mustafa
- 1967: Garipler Sokağı
- 1967: Gecelerin Kralı
- 1967: Her Zaman Kalbimdesin
- 1967: İdam Günü
- 1967: İlk Aşkım
- 1967: Kızıl Tehlike
- 1967: Krallar Ölmez
- 1967: Ölüm Saati
- 1967: Ortaşark Yanıyor
- 1967: Ringo Kazım
- 1967: Serseri
- 1967: Yağmur Çiselerken
- 1968: Ağlayan Bir Ömür
- 1968: Alnımın Kara Yazısı
- 1968: Altın Avcıları
- 1968: Arkadaşımın Aşkısın / Kan Kardeşim
- 1968: Aşkım Günahımdır
- 1968: Bağdat Hırsızı
- 1968: Baharda Solan Çiçek
- 1968: Belalı Hayat
- 1968: Benim De Kalbim Var
- 1968: Beyoğlu Canavarı
- 1968: Can Pazarı
- 1968: Efkarlı Sosyetede
- 1968: Erikler Çiçek Açtı
- 1968: Gözyaşlarım
- 1968: Hırsız Kız
- 1968: İnsan İki Kere Yaşar
- 1968: Kader Böyle İstedi
- 1968: Kadın Severse
- 1968: Kanun Namına
- 1968: Mazimdeki Kadın
- 1968: Ömrümün Tek Gecesi
- 1968: Sabahsız Geceler
- 1968: Şafak Sökmesin
- 1968: Şeyh Ahmet
- 1968: Son Hatıra
- 1968: Son Vurgun (Kurşunların Yağmuru)
- 1968: Tahran Macerası
- 1968: Vesikalı Yarim
- 1968: Yara
- 1969: Ağlama Değmez Hayat
- 1969: Altın Kalpler
- 1969: Aşk Bu Değil
- 1969: Belanın Yedi Türlüsü
- 1969: Bir Vefasız Yar İçin
- 1969: Cingöz Recai
- 1969: Gurbette Ölenler
- 1969: Hayatımın Erkeği
- 1969: İnleyen Nağmeler
- 1969: Kaderimsin
- 1969: Kalbimin Sahibi
- 1969: Kaldırım Çiçeği
- 1969: Karlı Dağdaki Ateş
- 1969: Kurşunların Kanunu
- 1969: Lekeli Melek
- 1969: Menekşe Gözler
- 1969: Muhabbet Kuşu
- 1969: Ölüme Giden Yol
- 1969: Sabah Olmasın
- 1969: Şehir Eşkiyası
- 1969: Seninle Ölmek İstiyorum
- 1969: Son Mektup
- 1969: Ümit Dünyası
- 1969: Yılan Soyu
- 1969: Yumurcak
- 1970: Afacan
- 1970: Ağlayan Melek
- 1970: Ah Müjgan Ah
- 1970: Arkadaşlık Öldü mü?
- 1970: Aşktan da Üstün
- 1970: Buğulu Gözler
- 1970: Çalınmış Hayat / Aşk Hırsızı
- 1970: Günahımı Çekeceksin
- 1970: Güzel Şoför
- 1970: İşler Karışık
- 1970: Kan Kusturacağım
- 1970: Ölünceye Kadar
- 1970: Tehlikeli Oyun
- 1970: Yaban Gülü
- 1971: Ayıpettin Şemsettin
- 1971: Bir Genç Kızın Romanı
- 1971: Bir Kadın Kayboldu
- 1971: Bir Teselli Ver
- 1971: Fatoş Sokakların Meleği
- 1971: Herşeyim Sensin
- 1971: Kurşunla Selamlarım
- 1971: Mahşere Kadar
- 1971: Rüya Gibi
- 1971: Sevdiğim Uşak
- 1971: Sezercik Yavrum Benim
- 1971: Vahşi Çiçek
- 1971: Vefasız
- 1971: Yosmalar Tuzağı
- 1972: Alın Yazısı
- 1972: Asılana Kadar Yaşayacaksın
- 1972: Aşk Fırtınası
- 1972: Aşk Ve Cinayet Meleği
- 1972: Bela Mustafa
- 1972: Bir Pınar Ki
- 1972: Dönüş
- 1972: Falcı
- 1972: Fatma Bacı
- 1972: Kaderimin Oyunu
- 1972: Oğlum
- 1972: Oğlum İçin
- 1972: Ölüm Dönemeci
- 1972: Para
- 1972: Sev Dedi Gözlerim
- 1972: Sezercik Aslan Parçası
- 1972: Ve Silahını Çekti
- 1973: Anadolu Ekspresi
- 1973: Asiye Nasıl Kurtulur
- 1973: Aşk Mahkumu
- 1973: Azap
- 1973: Balıkçı Osman
- 1973: Bataklık Bülbülü
- 1973: Ben Doğarken Ölmüşüm
- 1973: Dertli
- 1973: Gazi Kadın / Nene Hatun
- 1973: İkibin Yılın Sevgilisi
- 1973: Kabadayının Sonu
- 1973: Kara Orkun
- 1973: Kızın Varmı Derdin Var
- 1973: Mahpus
- 1973: Namus Borcu
- 1973: Pembe Dünya
- 1973: Şeytanın Kurbanları
- 1973: Umut Dünyası
- 1973: Yalancı / Çok Yalnızım
- 1974: Bir Damla Kan Uğruna
- 1974: Bırakın Yaşayalım / Pusu
- 1974: Çirkin Dünya
- 1974: Çılgınlar
- 1974: Damgalı Adam
- 1974: Dertler Benim Olsun
- 1974: Erkeksen Kaçma
- 1974: Karanlık Yıllar
- 1974: Öfkenin Bedeli
- 1974: Şaşkın
- 1974: Yüreğimde Yare Var
- 1975: Alemin Keyfi Yerinde
- 1975: Amigo Hüsnü
- 1975: Beş Atış Yirmibeş
- 1975: Canım De Bana
- 1975: Civciv Çıkacak Kuş Çıkacak
- 1975: Deli Deli Tepeli
- 1975: Evcilik Oyunu
- 1975: İki Tatlı Serseri
- 1975: Kadınım
- 1975: Kazım'a Ne Lazım
- 1975: Şafakta Buluşalım
- 1975: Yarınlar Bizim
- 1976: Aşk Dediğin Laf Değildir
- 1976: Bitirim Hüsnü / Fakirin Kaderi
- 1976: Bodrum Hakimi
- 1976: Bulunmaz Uşak
- 1976: Delicesine
- 1976: Deprem
- 1976: Dolandırıcı Aşıklar
- 1976: Kucaktan Kucağa
- 1976: Ne Alırsan İki Buçuk
- 1976: Perişan
- 1976: Seks Fırtınası / Sevmek Ölesiye
- 1976: Taksi Şoförü
- 1977: Baraj
- 1977: Bir Tanem
- 1977: Dila Hanım
- 1977: Fırtına
- 1977: Küçük Ev
- 1977: Ölmeyen Şarkı
- 1977: Satılmış Adam
- 1977: Sensiz Yaşayamam
- 1977: Şeref Sözü
- 1977: Sevgili Oğlum
- 1977: Tövbekar
- 1978: Baba Kartal
- 1978: Cevriyem
- 1978: Derviş Bey
- 1978: Düzen
- 1978: Evlidir Ne Yapsa Yeridir
- 1978: Gelincik
- 1978: Görünmeyen Düşman
- 1978: Kılıç Bey
- 1978: Lekeli Melek
- 1978: Ölüm Görevi
- 1978: Tatlı Nigâr
- 1979: Kanun Gücü
- 1979: Kara Çadırın Kızı
- 1979: Küskün Çiçek
- 1979: Üç Sevgilim
- 1979: Üç Tatlı Bela / Öldüren Örümcek
- 1979: Vatandaş Rıza
- 1980: İşte Kadın
- 1980: Rüzgar
- 1980: Tanrıya Feryat
- 1982: Doktor Civanım
- 1982: Gülsüm Ana
- 1982: Yaşamak Seninle Güzel
- 1983: Kuduz / Çocuklar Çiçektir
- 1983: Metres
- 1984: Ayşem
- 1984: Bir Sevgi İstiyorum
- 1984: Kadın Bir Defa Sever
- 1984: Kızgın Güneş
- 1984: Tutku
- 1985: Ateşdağlı
- 1985: Ayrılık Acısı
- 1985: Bu İkiliye Dikkat
- 1985: Fakir Milyoner
- 1985: Gizli Yara
- 1985: Mahkum
- 1985: Sensizliğe Alışacağım
- 1985: Seyyid
- 1985: Tapılacak Kadın
- 1985: Vahşi Aşk
- 1985: Yaşamak Haram Oldu
- 1986: Akrep
- 1986: Al Dudaklım
- 1986: Ava Giden Avlanır
- 1986: Bir Ana Bir Oğul
- 1986: Dağlı Güvercin
- 1986: Efkarlıyım Abiler
- 1986: Güneşe Köprü
- 1986: Hayat Kadını
- 1986: Namus Sözü
- 1986: Öksüzler
- 1986: Seviyorum
- 1986: Sultanoğlu
- 1986: Yıkılmışım Ben
- 1987: Alamancının Karısı
- 1987: Alnımdaki Bıçak Yarası
- 1987: Ana Yüreği
- 1987: Babamız Eğleniyor
- 1987: Damga
- 1987: Gönül Dostları
- 1987: Gönülden Gönüle
- 1987: Hafız Yusuf Efendi
- 1987: Islak Sokak
- 1987: Kader Utansın
- 1987: Kara Günlerim
- 1987: Muhteşem Urfalı
- 1987: Sarışınım / Yaşamak Haram Oldu
- 1987: Seni Seviyorum
- 1987: Sevgiye Hasret
- 1987: Vur Hançerini Kadınım
- 1987: Ziyaret
- 1988: Ah Bir Çocuk Olsaydım
- 1988: Ayrı Dünyalar
- 1988: Bir Beyin Oğlu
- 1988: Bir Kadın Yüzünden
- 1988: Biz Ayrılamayız
- 1988: Canım
- 1988: Canım Oğlum
- 1988: Deniz Yıldızı
- 1988: Elveda Mutluluklar
- 1988: Evcilik Oyunu
- 1988: Kızım ve Ben / Gurbet Kadını
- 1988: Küçüksün Yavrum
- 1988: Nazlı ile Emir
- 1988: Sana Can Dayanmaz
- 1988: Sapık Kadın
- 1988: Seninle İlk Defa
- 1988: Sokak Çocuğu
- 1988: Yabancı
- 1988: Yeter
- 1989: Acı Şarkı
- 1989: Acı Yıllar / Lekeli Melek
- 1989: Allah'ım Sen Bilirsin
- 1989: Anadolu Selçuklu Çini Sanatı
- 1989: Av
- 1989: Ayaz Geceler
- 1989: Bu Şehrin Geceleri
- 1989: Dehşet Gecesi
- 1989: Hayat Acıları
- 1989: İtirazım Var
- 1989: Kan Çiçeği
- 1989: Öğretmen Zeynep
- 1989: Şahane Evlilik
- 1989: Sevdim
- 1989: Şeytanın Kurbanları
- 1989: Vahşi ve Güzel
- 1990: Acılar İçinde
- 1990: Alev Gibi Bir Kız
- 1990: Ayrılık
- 1990: Fedai
- 1990: Günah Tohumu
- 1990: Kabadayılar Kralı
- 1990: Kanımdaki Şeytan
- 1990: Mutsuzlar
- 1990: Sözde Kızlar
- 1990: Tatar Ramazan
- 1990: Utan
- 1990: Yalı
- 1991: Aldatacağım
- 1992: Gündüzün Karanlığı
- 1992: Tatar Ramazan Sürgünde
- 1992: Yalnızız
- 1993: Al Dudaklım
- 1993: Gerçek Bir Masal
- 1993: Ufukta Bir Ağaç
- 1994: Bir Aşk Uğruna
- 1994: Sevginin Gücü
- 1994: Yalnız Güneş Şahitti
- 1994: Yorgun Ölüm
- 1994: Zirvedekiler
- 1995: Aşk ve Gurur
- 1995: Gölge Çiçeği
- 1996: Gözlerinde Son Gece
- 1996: Hoşçakal İstanbul
- 1996: Tutku
- 1997: Böyle mi Olacaktı
- 1997: Canısı
- 1997: Firuze
- 1998: Affet Bizi Hocam
- 1998: Birisi
- 1998: Kader Ayırsa Bile
- 1999: Affet Beni
- 2000: Fosforlu Cevriye
- 2000: Zehirli Çiçek
- 2001: Yapayalnız
- 2002: Berivan
- 2002: Papatya ile Karabiber
- 2002: Yaz Gülü
- 2004: Aşkımızda Ölüm Var
- 2005: Sami Hazinses Belgeseli
- 2006: Tövbe (2)
- 2007: Hicran Sokağı
- 2013: Yüzyıllık Çınar
- 2015: İkimize Bir Dünya
Yapımcı[7] olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 2007: Hicran Sokağı
Yönetmen[7] olarak[değiştir | kaynağı değiştir]
- 1969: Cingöz Recai
- 1969: İnleyen Nağmeler
- 1969: Kalbimin Sahibi
- 1969: Karlı Dağdaki Ateş
- 1970: Afacan
- 1970: Ağlayan Melek
- 1970: Arkadaşlık Öldü mü?
- 1970: Buğulu Gözler
- 1970: Ölünceye Kadar
- 1971: Bir Genç Kızın Romanı
- 1971: Bir Kadın Kayboldu
- 1971: Sezercik Yavrum Benim
- 1973: Umut Dünyası
- 1974: Çılgınlar
- 1974: Dertler Benim Olsun
- 1974: Yüreğimde Yare Var
- 1975: Yarınlar Bizim
- 1976: Aşk Dediğin Laf Değildir
- 1976: Dolandırıcı Aşıklar
- 1977: Küçük Ev
- 1980: Hikâyelerden Biri
- 1987: Vur Hançerini Kadınım
- 1990: Yalı
- 2000: Gazeteci Yazarını Arıyor
- 2007: Hicran Sokağı
- 2013: Yüzyıllık Çınar
Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]
- Gümüş Palmiye Ödülü - İtalya
- 1969: 1. Altın Koza Film Festivali - En İyi Senaryo - Menekşe Gözler
- 2000: 5. Sadri Alışık Tiyatro ve Sinema Oyuncu Ödülleri - Sinema Onur Ödülü
- 2006: 13. Altın Koza Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü
- 2008: Uluslararası Çayda Çıra Film Festivali - Çayda Çıra Onur Ödülü
- 2010: 47. Altın Portakal Film Festivali - Yaşam Boyu Onur Ödülü
Hakkında yazılan kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Ne Kadar Gamlı Bu Akşam Vakti, Safa Önal (Yasemin Arpa, İş Bankası Kültür Yayınları)
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "TSA' da Safa Önal". www.tsa.org.tr. TSA. 4 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ "Safa Önal". Görsel Hafıza Projesi. BÜ Mithat Alam Film Merkezi. 2008. 1 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Kasım 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Ağustos 2008.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2021.
- ^ "Safa Önal ile röportaj". Youtube TRT Arşiv. 20 Ağustos 2023. 20 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
- ^ "Usta senarist Safa Önal hayatını kaybetti". Anadolu Ajansı. Anadolu Ajansı. 30 Temmuz 2023. 30 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Temmuz 2023.
- ^ a b c d e "SinemaTürk' te Safa Önal". www.sinematurk.com. SinemaTürk. 31 Ocak 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Temmuz 2023.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Beyazperde'de Safa Önal 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Facebook'ta Safa Önal
- IMDb'de Safa Önal 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- SinemaTürk'te Safa Önal 31 Ocak 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Sinemalar.com'da Safa Önal 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- TSA'de Safa Önal 4 Haziran 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Safa Önal'ın Telif Hakları Konusması 19 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Safa Önal 20 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., Hülya Koçyiğit ile Film Gibi Hayatlar, 23. Bölüm