Sabah bulantısı
| Sabah Bulantısı | |
|---|---|
| Diğer adlar | Hamilelikte kusma veya bulantı, mide bulantısı, hamilelik kusması, hamilelik bulantısı |
 | |
| Bulantı yaşayan gebe bir kadının tasviri | |
| Olağan başlangıcı | Gebeliğin 4. haftası[1] |
| Uzmanlık | Kadın Doğum |
| Belirtiler | Bulantı, kusma[2] |
| Komplikasyon | ensefalopati, özofagus rüptürü[2] |
| Süre | Gebeliğin 16. haftasına kadar[1] |
| Nedenleri | Bilinmiyor[1] |
| Tanı | Diğer nedenler ekarte edildikten sonra belirtilere dayanarak[3] |
| Ayırıcı tanı | Hiperemezis gravidarum[2] |
| Korunma | Gebelik öncesi ve gebelik sırasında kullanılan vitaminler[3] |
| Tedavi | Doksilamin ve piridoksin[3][4] |
| Sıklık | Gebeliklerin yaklaşık yüzde 75’inde[4][5] |
Sabah bulantısı, aynı zamanda gebelikte mide bulantısı ve kusma olarak da adlandırılır, mide bulantısı veya kusmayı içeren bir gebelik belirtisidir.[2] Adında sabah geçmesine rağmen, mide bulantısı veya kusma günün herhangi bir saatinde ortaya çıkabilir.[1] Belirtiler genellikle gebeliğin 4. ve 16. haftaları arasında ortaya çıkar.[1] Kadınların yaklaşık %10'unda gebeliğin 20. haftasından sonra da semptomlar devam edebilmektedir.[1] Hastalığın ağır seyreden bir formu da hiperemesis gravidarum olarak bilinir ve kilo kaybına neden olur.[2]
Sabah bulantısının nedeni bilinmemektedir ancak insan koryonik gonadotropin hormonunun değişen seviyeleriyle ilgili olabilir.[1] Bazıları sabah bulantısının evrimsel açıdan yararlı olabileceğini öne sürer.[2] Tanı ancak diğer olası nedenler ekarte edildikten sonra konulmalıdır.[3] Sabah bulantısında genellikle karın ağrısı, ateş veya baş ağrısı görülmez.[2]
Hamilelikten önce doğum öncesi vitaminleri almak riski azaltabilir.[3] Hafif vakalarda hafif bir diyet dışında özel bir tedaviye gerek olmayabilir.[1][3] Tedavi görülüyorsa başlangıçta doksilamin ve piridoksin kombinasyonu önerilir.[3][4] Zencefilin yararlı olabileceğine dair sınırlı kanıt bulunmaktadır.[3][6] Diğer önlemlerle iyileşme sağlanamayan ciddi vakalarda metilprednizolon denenebilir.[3] Kilo veren kadınlarda tüple beslenme gerekebilir.[3]
Sabah bulantısı, hamile akdınları %70-%80'ninde görülmektedir.[4][5] Kadınların yaklaşık %60'ı kusma rahatsızlığı yaşamaktadır.[1] Hiperemezis gravidarum gebeliklerin yaklaşık %1,6'sında görülür.[2] Sabah bulantısı yaşam kalitesini olumsuz etkileyebilir, hamilelikte çalışma yetisinin azalmasına ve sağlık harcamalarına yol açabilir.[3] Genellikle hafif ila orta şiddetteki vakaların bebek üzerinde hiçbir etkisi yoktur.[2] En şiddetli vakaların sonuçları da normaldir.[2] Bazı kadınlar semptomların şiddeti nedeniyle kürtaj yaptırmayı tercih eedebilmektedir.[2] Wernicke ensefalopatisi veya özofagus rüptürü gibi komplikasyonlar meydana gelebilir, ancak çok nadirdir.[2]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c d e f g h i Festin, M (3 Haziran 2009). "Nausea and vomiting in early pregnancy". BMJ Clinical Evidence. 2009. PMC 2907767 $2. PMID 21726485.
- ^ a b c d e f g h i j k l "Practice Bulletin No. 153: Nausea and Vomiting of Pregnancy". Obstetrics and Gynecology. 126 (3): e12-24. September 2015. doi:10.1097/AOG.0000000000001048. PMID 26287788.
- ^ a b c d e f g h i j k "Practice Bulletin Summary No. 153: Nausea and Vomiting of Pregnancy". Obstetrics and Gynecology. 126 (3): 687-8. September 2015. doi:10.1097/01.aog.0000471177.80067.19. PMID 26287781.
- ^ a b c d Koren, G (December 2014). "Treating morning sickness in the United States--changes in prescribing are needed". American Journal of Obstetrics and Gynecology. 211 (6): 602-6. doi:10.1016/j.ajog.2014.08.017. PMID 25151184.
- ^ a b Einarson, Thomas R.; Piwko, Charles; Koren, Gideon (1 Ocak 2013). "Prevalence of nausea and vomiting of pregnancy in the USA: a meta analysis". Journal of Population Therapeutics and Clinical Pharmacology. 20 (2): e163-170. ISSN 1710-6222. PMID 23863545.
- ^ Matthews, A; Haas, DM; O'Mathúna, DP; Dowswell, T (8 Eylül 2015). "Interventions for nausea and vomiting in early pregnancy". The Cochrane Database of Systematic Reviews (9): CD007575. doi:10.1002/14651858.CD007575.pub4. PMC 4004939 $2. PMID 26348534.
