Rowlatt Yasaları

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Rowlatt Yasaları, Hindistan'da İngiliz yönetimi tarafından çıkarılan ve savaş zamanındaki olağanüstü önlemlerin sürdürülmesini amaçlayan yasalar (Şubat 1919). Siyasal davalarda yargılanmanın jüri olmadan yapılmasına ve kuşkulu kişilerin yargılanmadan gözaltına alınmasına izin veren bu yasalar Yargıç Rowlatt başkanlığındaki bir komitenin raporuna (1918) dayanıyordu. Rowlatt Yasaları Mahatma Gandhi'nin Amritsar Katliamı'yla sonuçlanan bir protesto hareketi ile Pasif Direniş Eylemi başlatmasına yol açtı.

Tasarının ismi onu tasarlayan kişi olan Sidney Rowlatt'tan gelmektedir. Tasarının yapılma amacı Raj'daki protesto ve mitinglerin etkisini tamamen kaybetmesini sağlamak ve olası isyanlar karşısında gücü elde bulundurmaktı. Diğer Hint liderler arasında Mahatma Gandhi, yasayı çok eleştirdi ve basın özgürlüğü hakkını kullanan herkesin siyasi suçlara karşılık olarak cezalandırılmaması gerektiğini savundu. Bu tasarının kabul olması üzerine halk protesto ve miting faaliyetlerine hız verdi. Pencap'ta protesto hareketleri çok fazla etki gösteriyordu. Bunun üzerine 10 Nisan'da kongrenin iki lideri Dr. Satya Pal ve Dr. Saifuddin Kitchlew tutuklandı ve Dharamsala'ya gizlice götürüldü. Ordu Pencap'a çağrıldı. 13 Nisan'da komşu köylerden gelen insanlar Baisakhi Günü kutlamaları için toplandılar ve Amritsar'daki iki önemli Hint liderinin sınır dışı edilmesini protesto ettiler. Bu da 1919'daki meşhur Jallianwala Bagh Katliamı'na yol açtı.[1][2]

Baskıya Yönelik Kanunlar Komitesi'nin raporunu kabul eden Hindistan Hükümeti, Mart 1922'de Rowlatt Yasası, Basın Kanunu ve yirmi iki yasayı yürürlükten kaldırmıştır.[3]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "From the Land of Paradise to the Holy City". The Tribune. 26 Ocak 2006. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021. 
  2. ^ "Op-ed: Let's not forget Jallianwala Bagh". Daily Times. 13 Nisan 2003. 6 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Mart 2021. 
  3. ^ The history of British India: a chronology 20 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., John F. Riddick, 2006