Robert Bolt

Robert Bolt
Robert Bolt
Doğum	Robert Oxton Bolt; 15 Ağustos 1924; Cheshire, İngiltere
Ölüm	20 Şubat 1995 (70 yaşında); Sussex, İngiltere
Meslek	Oyun yazarı, Senarist
Milliyet	İnğiliz
Önemli ödülleri	En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü (1965 - 1966)
Evlilik	Celia Ann "Jo" Roberts; (e. 1948; b. 1963); Sarah Miles; (e. 1967; b. 1976); (e. 1988); Ann Queensberry; (e. 1980; b. 1985)

Robert Oxton Bolt (d. 15 Ağustos 1924 - ö. 20 Şubat 1995), Arabistanlı Lawrence, Doktor Jivago ve Her Devrin Adamı (A Man for All Seasons) senaryolarını yazmasıyla tanınan İngiliz oyun yazarı ve iki kez En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü sahibi bir senarist.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Sale, Cheshire'da Metodist bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi; Babasının küçük bir mobilya dükkanı vardı. Manchester Gramer Okulu'nda ilk olarak Sir Thomas More'a olan yakınlığı gelişti. On altı yaşında okulu bıraktıktan sonra, sevmediği bir sigorta bürosunda çalıştı; Akşamları beş hafta çalıştıktan sonra üç A seviyesini geçti ve Manchester Üniversitesi'ne devam etti, bir yıl sonra, başlangıçta 1943'ten 1946'ya kadar RAF'ta (geçmiş eğitime devam etmesini engelleyen hava hastalığı) pilot subay adayı olarak savaş zamanı hizmetini üstlendi. Daha sonra 1947 yılına kadar Batı Afrika'da bir Ordu subayı olarak görev yaptı, Manchester Üniversitesi'ne döndü ve tarih alanındaki onur derecesini tamamlamak için üç yıl harcadı. Bunu takiben, Exeter Üniversitesi'nden öğretim diploması aldı. Uzun yıllar Millfield School'da İngilizce ve tarih dersleri verdi ve ancak 33 yaşındayken The Flowering Cherry adlı oyunu 1958'de Londra'da Celia Johnson ve Ralph Richardson ile birlikte sahnelendiğinde tam zamanlı bir yazar oldu.

İlk olarak orijinal oyunu A Man for All Seasons için dikkat çekti - Sir Thomas More'un Aragonlu Catherine'den boşanması üzerine Kral Henry VIII ile çatışmasının bir tasviri - sahnede ve film versiyonunda ödüller kazandı, ancak daha sonra yazılarının çoğu filmler veya televizyon için senaryolardı.

Bolt'un yazıları, öncelikle kahramanlarını hakim toplumla gerilime sokan dramatik eserler içeriyordu. Bu temanın ilk tekrarı olan Tüm Mevsimler İçin Bir Adam için övgü kazandı, ancak Arabistanlı Lawrence (1962) için varoluşsal senaryosunda geliştirdi. Lawrence'ta, kendisinden önce birkaç kişinin T. E. Lawrence'ın Bilgeliğin Yedi Sütunu'nu ikna edici bir senaryoya dönüştürmekte başarısız olduğu yerde, tüm kitabı yazarının kimliğini aramaya dönüştürerek, Lawrence'ı hem İngiliz hem de Arap toplumunda uyumsuz olarak sunarak başardı.

Bu sırada Bolt'un kendisi yasalara aykırı davrandı ve 100 Komitesi'nin bir parçası olarak nükleer silahların yayılmasını protesto ettiği için tutuklandı ve hapse atıldı. "Bağlanmayı" reddetti (yani, bu tür faaliyetlerde bir daha bulunmayacağına dair bir deklarasyon imzalamayı) ve bu nedenle bir ay hapis cezasına çarptırıldı. Lawrence'ın yapımcısı Sam Spiegel, Bolt'u sadece iki hafta görev yaptıktan sonra imzalamaya ikna etti. Bolt daha sonra yaptıklarından pişman oldu ve film tamamlandıktan sonra Spiegel ile bir daha konuşmadı.

Daha sonra Doktor Jivago'da Bolt, Boris Pasternak'ın romanını kendine özgü anlatı ve diyalog anlayışıyla - insan, kısa ve anlatım - yatırdı. Bounty, Bolt'un sadece hareketini değil, konuşmasını da etkileyen bir felçten sonraki ilk projesiydi. İçinde Fletcher Christian, toplumuyla gerilim içinde olan ve bu süreçte kendi kimliğiyle temasını kaybeden bir adamın "Lawrence" rolünü üstlenir. Misyon, Bolt'un son film projesiydi ve bir kez daha, bu kez Güney Amerika'daki 18. yüzyıl Cizvitleriyle tematik kaygılarını temsil ediyordu.

Bolt'un son üretilen senaryosu, daha sonra Ronald Reagan'a suikast girişimi ve basın sekreteri James Brady'nin bu süreçte aldığı neredeyse ölümcül bir silah yaralanmasından kurtulmak için verdiği mücadeleler hakkında TV filmi Without Warning: The James Brady Story (1991) filminde yapılan Politik Hayvan idi. Bolt başlangıçta filmi yapmak konusunda isteksizdi, ancak Brady ile tanıştıktan sonra Brady'nin kafa travmasıyla mücadeleleriyle ilişki kurabileceğini hissetti ve felcinden kurtulan kendi deneyimlerinin çoğu senaryoya girdi.

Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]

Bolt kalp krizi geçirdi ve 1979'da felç geçirdi. Uzun bir hastalığın ardından 70 yılında Petersfield, Hampshire, İngiltere'de 1995 yaşında öldü.

Ödülleri ve Adaylık[değiştir | kaynağı değiştir]

Tony Ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	Film	Kategori	Sonuç
1962	A Man for All Seasons	En İyi Oyun Tony Ödülü	Kazandı
1972	Vivat! Vivat Regina!	En İyi Oyun Tony Ödülü	Adaylık

Senaryosunu yazdığı film ödülleri[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl	film	Akademi Ödülü En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü	BAFTA Ödülü BAFTA En İyi İngiliz Senaryosu Ödülü (A) BAFTA En İyi Özgün Senaryo Ödülü (B)	Altın Küre Ödülü En İyi Senaryo Altın Küre Ödülü
1962	Lawrence of Arabia	Adaylık	Kazandı A (1963)	—
1965	Doctor Zhivago	Kazandı	—	Kazandı
1966	A Man for All Seasons	Kazandı	Kazandı A (1968)	Kazandı
1986	The Mission	—	Adaylık B (1987)	Kazandı

g t d En İyi Uyarlama Senaryo Akademi Ödülü
1928–1940	Benjamin Glazer (1928) Hanns Kräly (1929) Joseph W. Farnham, Martin Flavin, Frances Marion ve Lennox Robinson (1930) Howard Estabrook (1931) Edwin J. Burke (1932) Victor Heerman ve Sarah Y. Mason (1933) Robert Riskin (1934) Dudley Nichols (1935) Pierre Collings ve Sheridan Gibney (1936) Heinz Herald, Geza Herczeg ve Norman Reilly Raine (1937) Ian Dalrymple, Cecil Arthur Lewis, W. P. Lipscomb ve George Bernard Shaw (1938) Sidney Howard (Ölümünden Sonra) (1939) Donald Ogden Stewart (1940)
1941–1960	Sidney Buchman ve Seton I. Miller (1941) George Froeschel, JJames Hilton, Claudine West ve Arthur Wimperis (1942) Philip G. Epstein, Julius J. Epstein ve Howard Koch (1943) Frank Butler ve Frank Cavett (1944) Charles Brackett ve Billy Wilder (1945) Robert Sherwood (1946) George Seaton (1947) John Huston (1948) Joseph L. Mankiewicz (1949) Joseph L. Mankiewicz (1950) Harry Brown ve Michael Wilson (1951) Charles Schnee (1952) Daniel Taradash (1953) George Seaton (1954) Paddy Chayefsky (1955) John Farrow, S. J. Perelman ve James Poe (1956) Pierre Boulle, Carl Foreman ve Michael Wilson (1957) Alan Jay Lerner (1958) Neil Paterson (1959) Richard Brooks (1960)
1961–1980	Abby Mann (1961) Horton Foote (1962) John Osborne (1963) Edward Anhalt (1964) Robert Bolt (1965) Robert Bolt (1966) Stirling Silliphant (1967) James Goldman (1968) Waldo Salt (1969) Ring Lardner Jr. (1970) Ernest Tidyman (1971) Francis Ford Coppola ve Mario Puzo (1972) William Peter Blatty (1973) Francis Ford Coppola ve Mario Puzo (1974) Bo Goldman ve Lawrence Hauben (1975) William Goldman (1976) Alvin Sargent (1977) Oliver Stone (1978) Robert Benton (1979) Alvin Sargent (1980)
1981–2000	Ernest Thompson (1981) Costa-Gavras ve Donald E. Stewart (1982) James L. Brooks (1983) Peter Shaffer (1984) Kurt Luedtke (1985) Ruth Prawer Jhabvala (1986) Bernardo Bertolucci ve Mark Peploe (1987) Christopher Hampton (1988) Alfred Uhry (1989) Michael Blake (1990) Ted Tally (1991) Ruth Prawer Jhabvala (1992) Steven Zaillian (1993) Eric Roth (1994) Emma Thompson (1995) Billy Bob Thornton (1996) Curtis Hanson ve Brian Helgeland (1997) Bill Condon (1998) John Irving (1999) Stephen Gaghan (2000)
2001–2020	Akiva Goldsman (2001) Ronald Harwood (2002) Philippa Boyens, Peter Jackson ve Fran Walsh (2003) Alexander Payne ve Jim Taylor (2004) Larry McMurtry ve Diana Ossana (2005) William Monahan (2006) Joel Coen ve Ethan Coen (2007) Simon Beaufoy (2008) Geoffrey S. Fletcher (2009) Aaron Sorkin (2010) Alexander Payne, Jim Rash ve Nat Faxon (2011) Chris Terrio (2012) John Ridley (2013) Graham Moore (2014) Adam McKay ve Charles Randolph (2015) Barry Jenkins (2016) James Ivory (2017) Charlie Wachtel, David Rabinowitz, Kevin Willmott ve Spike Lee (2018) Taika Waititi (2019) Christopher Hampton ve Florian Zeller (2020)
2021–günümüz	Sian Heder (2021) Sarah Polley (2022) Cord Jefferson (2023)

g t d En İyi Senaryo Altın Küre Ödülü kazananlar
1965–1975	Robert Bolt (1965) Robert Bolt (1966) Stirling Silliphant (1967) Stirling Silliphant (1968) Bridget Boland, John Hale, ve Richard Sokolove (1969) Erich Segal (1970) Paddy Chayefsky (1971) Francis Ford Coppola ve Mario Puzo (1972) William Peter Blatty (1973) Robert Towne (1974) Bo Goldman ve Lawrence Hauben (1975)
1976–2000	Paddy Chayefsky (1976) Neil Simon (1977) Oliver Stone (1978) Robert Benton (1979) William Peter Blatty (1980) Ernest Thompson (1981) John Briley (1982) James L. Brooks (1983) Peter Shaffer (1984) Woody Allen (1985) Robert Bolt (1986) Bernardo Bertolucci, Mark Peploe ve Enzon Ungari (1987) Naomi Foner (1988) Oliver Stone ve Ron Kovic (1989) Michael Blake (1990) Callie Khouri (1991) Bo Goldman (1992) Steven Zaillian (1993) Quentin Tarantino (1994) Emma Thompson (1995) Scott Alexander ve Larry Karaszewski (1996) Ben Affleck ve Matt Damon (1997) Marc Norman ve Tom Stoppard (1998) Alan Ball (1999) Stephen Gaghan (2000)
2001–günümüz	Akiva Goldsman (2001) Alexander Payne ve Jim Taylor (2002) Sofia Coppola (2003) Alexander Payne ve Jim Taylor (2004) Larry McMurtry ve Diana Ossana (2005) Peter Morgan (2006) Joel ve Ethan Coen (2007) Simon Beaufoy (2008) Jason Reitman ve Sheldon Turner (2009) Aaron Sorkin (2010) Woody Allen (2011) Quentin Tarantino (2012) Spike Jonze (2013) Alejandro G. Iñárritu, Nicolás Giacobone, Alexander Dinelaris Jr., ve Armando Bo (2014) Aaron Sorkin (2015) Damien Chazelle (2016) Martin McDonagh (2017) Brian Hayes Currie, Peter Farrelly ve Nick Vallelonga (2018) Quentin Tarantino (2019) Aaron Sorkin (2020) Kenneth Branagh (2021) Martin McDonagh (2022) Justine Triet ve Arthur Harari (2023)

g t d En İyi Senaryo New York Sinema Eleştirmenleri Birliği Ödülü sahipleri
1956–1975	James Poe, John Farrow ve S. J. Perelman (1956) Ödül verilmedi (1957) Nedrick Young ve Harold Jacob Smith (1958) Wendell Mayes (1959) I. A. L. Diamond ve Billy Wilder (1960) Abby Mann (1961) Ödül verilmedi (1962) Irving Ravetch ve Harriet Frank Jr. (1963) Harold Pinter (1964) Ödül verilmedi (1965) Robert Bolt (1966) David Newman ve Robert Benton (1967) Lorenzo Semple Jr. (1968) Paul Mazursky ve Larry Tucker (1969) Éric Rohmer (1970) Larry McMurtry ve Peter Bogdanovich / Penelope Gilliatt (1971) Ingmar Bergman (1972) George Lucas, Gloria Katz ve Willard Huyck (1973) Ingmar Bergman (1974) François Truffaut, Suzanne Schiffman ve Jean Gruault (1975)
1976–2000	Paddy Chayefsky (1976) Woody Allen ve Marshall Brickman (1977) Paul Mazursky (1978) Steve Tesich (1979) Bo Goldman (1980) John Guare (1981) Larry Gelbart ve Murray Schisgal (1982) Bill Forsyth (1983) Robert Benton (1984) Woody Allen (1985) Hanif Kureishi (1986) James L. Brooks (1987) Ron Shelton (1988) Gus Van Sant ve Daniel Yost (1989) Ruth Prawer Jhabvala (1990) David Cronenberg (1991) Neil Jordan (1992) Jane Campion (1993) Quentin Tarantino ve Roger Avary (1994) Emma Thompson (1995) Albert Brooks ve Monica Johnson (1996) Curtis Hanson ve Brian Helgeland (1997) Marc Norman ve Tom Stoppard (1998) Alexander Payne ve Jim Taylor (1999) Kenneth Lonergan (2000)
2001–günümüz	Julian Fellowes (2001) Charlie ve Donald Kaufman (2002) Craig Lucas (2003) Alexander Payne ve Jim Taylor (2004) Noah Baumbach (2005) Peter Morgan (2006) Joel Coen ve Ethan Coen (2007) Jenny Lumet (2008) Jesse Armstrong, Simon Blackwell, Armando Iannucci ve Tony Roche (2009) Stuart Blumberg ve Lisa Cholodenko (2010) Steven Zaillian, Aaron Sorkin ve Stan Chervin (2011) Tony Kushner (2012) Eric Warren Singer ve David O. Russell (2013) Wes Anderson (2014) Phyllis Nagy (2015) Kenneth Lonergan (2016) Paul Thomas Anderson (2017) Paul Schrader (2018) Quentin Tarantino (2019) Eliza Hittman (2020) Paul Thomas Anderson (2021) Martin McDonagh (2022) Samy Burch ve Alex Mechanik (2023)