Recep Bilginer
| Recep Bilginer | |
|---|---|
| Doğum adı | Recep Bilginer |
| Doğum | 1922 Türkiye, Adana |
| Ölüm | 17 Mayıs 2005 (83 yaşında) Ankara |
| Alanı | Gazeteci • oyun yazarı |
| Etkin yıllar | 1940-2005 |
| Ödüller | |
| Tam liste | |
Recep Bilginer (1922, Adana - 17 Haziran 2005, Ankara), Türk gazeteci ve oyun yazarı.
1922 yılında Adana'da doğmuştur. Konya Lisesi'ni 1940 yılında bitirmiş ardından da gazetecilik mesleğine başlayarak: Vatan, Ekspres, ve Son Havadis gibi gazetelerde görev almıştır. Ayrıca "Akın" ve "Hakikati Tasvir" gazeteleri ile "Düşünce" ve "Yeniçağ" adlı dergilerini yayımlamıştır. Lise eğitiminden sonra İstanbul Gazeteciler Cemiyeti'nde görev yapmıştır. 1947 yılında bir yazısından dolayı üç ay tutuklu kalmış, anılarını Hapishane Penceresi adlı kitabında toplamıştır. Bilginer, Türkiye Gazeteciler Cemiyeti'nde kırk yıl gibi bir süre genel sekreterlik ve başkan yardımcılığı görevlerinde bulunmuştur. Çalıştığı kurumlar arasında Milletlerarası Tiyatro Enstitüsü ve Tiyatro Yazarları Derneği'de vardır. Sarı Naciye, Yunus Emre, Hapiste Bir Gazeteci, Eşrefoğulları, İsyancılar ve Manas Destanı" adlı yapıtlar yazara ait başlıca eserlerdir.[1]
1984 yılında TRT 1'de yayınlanan Parkta Bir Sonbahar Günüydü adlı televizyon dizisi Recep Bilginer'in aynı ada sahip eserinden uyarlanmıştır. Bilginer yaşadığı ve tanık olduğu olayları tiyatroya aktarmayı denemiştir. Bir gazete bürosunda geçen olayları: "Gazeteciden Dost" (1962) adlı eserinde, Aslanköy olayı sanıklarının Konya'daki yargılanmalarını ise "İsyancılar" (1964) başlığı altında sahneye getirmiştir. Kendi oyun yazarlığı hakkında şu ifadeleri kullanmıştır:
| “ | “Oyunlarımda ele aldığım konular genellikle toplumsal yapımızla ilgilidir. Oyun kişilerimin sorunları hep çevremizde seyreden sorunlardır. Ve oyun kişilerim de yine çevremizin insanlarıdır.”[2] | ” |
Recep Biginer'e ait oyunlar Devlet Tiyatroları'nda sık sık canlandırılmaktadır.[3][4] Ayrıca Sarı Naciye adlı eseri sinemaya da uyarlanmıştır.[5] Bilginer, "Karım ve Kızım" (1985) ve "Kıskanç" (1987) adlı oyunları ile Kültür ve Turizm Bakanlığı'ndan en iyi tiyatro yazarı ödülünü kazanmıştır.[2] 1998 yılında ise yine aynı bakanlıktan "Devlet Sanatçısı" unvanını almıştır.[6] Recep Bilginer, şiir, roman, senaryo, tiyatro, anı, inceleme ve deneme gibi türlerde eserler vermiş, 1960 sonrası Türk tiyatrosunda tarihi, sosyal ve siyasi konulardaki eserleriyle tanınmıştır.[7] Bu çalışmaları dışında ölümünden önce Tiyatro Yazarları Derneği'nin başkanlık görevinde bulunmuş, 2005 Haziran ayında ise geçirdiği kalp krizi sonrasında hayatını kaybetmiştir.[8][9] Gazetecilik ve siyasi yaşamındaki anılarını topladığı "Üç İktidar Üç Hayal Kırıklığı" adlı kitabı ölümünden sonra yayınlanmıştır.[10]
Ödülleri
- 1969: İlhan İskender En Başarılı Oyun Yazarı Armağanı[11]
- 1976: İlme Hizmet Vakfı Yunus Emre Büyük Ödülü[11]
- 1980: TDK Tiyatro Ödülü[11]
- 1989: Kültür ve Turizm Bakanlığı En iyi Tiyatro Yazarı Ödülü[2]
- 1993: Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü[kaynak belirtilmeli]
Eserleri
- Oyun
- Sarı Naciye
- Gazeteciden Dost (1962)
- İsyancılar (1964)
- Utanç Dünyası (1968)
- Yunus Emre (1976)
- Parkta Bir Sonbahar Günüydü (1976)
- Savaştan Barışa Aşktan Kavgaya (Mustafa Kemal)
- Karım ve Kızım (1985)
- Kıskanç (1987)
- Ben Kimim
- Oyun Bitti
- Mevlana
- Anı
- Hapishane Penceresi
- Hapisliğim
- Üç İktidar Üç Hayal Kırıklığı'
- Roman
- Politikada Bir Sarı Çizmeli
- İnceleme
- Beyşehir ve Eşrefoğulları
Kaynakça
- ^ "Recep Bilginer". doğankitap.com.tr. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016.
- ^ a b c Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi 4. cilt (Milliyet bas.). s. 1639.
- ^ "'Yerli ve milli' tiyatro: Devlet Tiyatroları, yabancı oyunları programından çıkardı". Diken. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016.
- ^ "Recep Bilginer oyun arşivleri". Devlet Tiyatroları Genel Müdürlüğü. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016.
- ^ "Sarı Naciye". SinemaTürk. 6 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016.
- ^ "Recep Bilginer". İletişim Yayınları. 28 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016.
- ^ "Recep Bilginer'in Tiyatroları". Radikal Kitap. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016.
- ^ "Gazeteci Bilginer'e by-pass". Hürriyet. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016.
- ^ "Gazeteci Bilginer kalp krizinden öldü". Hürriyet. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016.
- ^ "Üç İktidar Üç Hayal Kırıklığı". dogankitap.com.tr. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ a b c "Recep Bilginer". D&R. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Eylül 2016.
- 1922 doğumlular
- Adana doğumlu gazeteciler
- Türk gazeteciler
- Türk oyun yazarları
- Devlet Sanatçıları
- İstanbul Şehir Tiyatroları sanatçıları
- Türk Dil Kurumu Ödülü sahipleri
- Burhan Felek Basın Hizmet Ödülü sahipleri
- 2005 yılında ölenler
- Ankara'da ölenler
- Kalp krizinden ölenler
- Zincirlikuyu Mezarlığı'na defnedilenler
- UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Yönetim Kurulu Üyeleri