Reşit Baran
Reşit Baran | |
|---|---|
| Doğum | Reşid Baran 19 Aralık 1910 İstanbul, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm | 17 Temmuz 1963 (52 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Milliyet | Türk |
| Meslek | Oyuncu |
Reşit Baran (19 Aralık 1910, İstanbul - 17 Temmuz 1963, İstanbul), Türk tiyatro ve sinema oyuncusu, oyun yazarı ve çevirmendir.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Reşid (Reşit) Baran İstanbul Sultanahmet'te doğdu.[1] Çocukluğu, bankacı babasıyla birlikte Anadolu’nun çeşitli yerlerinde geçti. İlkokul üçüncü sınıfı Konya, Afyon ve Ankara'da okudu. Dördüncü sınıfı Samsun'da okurken tiyatro sahnesine çıktı. İstanbul’a döndükten sonra Fevziye (Işık) Lisesi, Saint-Joseph Lisesi ve Galatasaray Lisesi’nde eğitim gördü. 1933 yılında Galatasaray Lisesi'nden mezun olduktan sonra İktisat Fakültesi’ne başladı. Okurken Milli Reasürans'ta da memur olarak çalıştı. 1935 yılında fakülteden ayrılarak İstanbul Şehir Tiyatrosu'na girdi. Onun sahne hayatını Vasfi Rıza Zobu şöyle anlatır: "Reşid okulu bitirir bitirmez amatör olarak tiyatroya geldi. Kısa zamanda kendisinde görülen istidatın teşvikiyle, Şehir Tiyatrosunun başında bulunanlar, onu ileri sürdüler ve büyük rollerle sahneye çıkmasını uygun buldular ve o da onları mahcup etmedi: Reşid insanlık ahlakına sahip olduğu kadar sanat ahlakına da sahipti. Uzun yıllar aktör, piyes ve çeviri yazarı, idareci olarak Türk Tiyatrosuna hizmet verdi."
Eugène Labiche, Jean Guitton ve Louis Verneuil gibi yazarların pek çok oyununu Türkçeye çevirdi. Daha sonra bu oyunlarından bazılarını sahneye de uyarladı. 250'in üzerinde piyeste oynadı.[1]
1937 yılında Nâzım Hikmet'in yazıp yönettiği Güneşe Doğru filminde rol alarak sinema oyunculuğuna da başladı. Ardından Muhsin Ertuğrul'un Nasreddin Hoca Düğünde, Duvaksız Gelin, Hürriyet Apartmanı, Yaşlı Gözler, Ayşecik Şeytan Çekici, Gönül Ferman Dinlemez, Aman Kimse Duymasın gibi filmlerde rol aldı.[2]
Reşid Baran uzun süredir hazırlanan jübilesini göremeden öldü. Ölümünden iki hafta sonra yapılabilen jübilesi ancak Baran'ı anmaya vesile oldu.[3]
Tiyatro oyunları[1][değiştir | kaynağı değiştir]
- Beyaz Gömlekliler, 1935-36
- Ayak Takımı Arasında, 1935-36
- Büyük Hala, 1935-36
- Aşk Mektebi, 1937
- Dostum Harvey, 1950
- İki Efendinin Uşağı, 1950
- Allahın Cezası, 1950
- Üvey Kardeşler, 1954
Filmografisi[2][4][değiştir | kaynağı değiştir]
- Güneşe Doğru, Nâzım Hikmet, 1937
- Şehvet Kurbanı, Muhsin Ertuğrul, 1940
- Nasreddin Hoca Düğünde, Muhsin Ertuğrul, 1940
- Kıvırcık Paşa, Faruk Kenç, 1941
- Sürtük, Adolf Körner, 1942
- Duvaksız Gelin, Adolf Körner, 1942
- Hürriyet Apartmanı, Talat Artemel, 1944
- Hasret, Faruk Kenç, 1944
- Yayla Kartalı, Muhsin Ertuğrul, 1945
- Kara Koyun / Kızılırmak - Karakoyun, Muhsin Ertuğrul, 1946
- Domaniç Yolcusu / Unutulan Sır, Şakir Sırmalı, 1946
- Bozkurt Obası, Sami Ayanoğlu, 1954
- Kadının Fendi, Orhan Erçin, 1955
- Yaşlı Gözler, Avni Dilligil, 1955
- Son Beste, Arşavir Alyanak, 1955
- Ebediyete Kadar, Turgut Etingü, 1955
- Kamelyalı Kadın, Şakir Sırmalı, 1957
- Ölmeyen Aşk, Faruk Kenç, 1959
- Ayşecik / Şeytan Çekici, Atıf Yılmaz, 1960
- Utanmaz Adam, Abdurrahman Palay, 1960
- Gönül Ferman Dinlemez, Kemal Kan, 1962
- Aman Kimse Duymasın, Muharrem Gürses, 1963
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c Olcayto (1960). "Değerli San'atkâr, Büyük Komedyen Reşit Baran" (PDF). Artist dergisi. 30 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF).
- ^ a b "Reşit Baran". TSA. 17 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Reşit Baran". Oktay Aras. 12 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "Resit Baran". imdb. 16 Mart 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- IMDb'de Reşit Baran