Rauf Fitso
| Rauf Fitso Abdurrauf Fico | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Arnavutluk dışişleri bakanı | |
| Görev süresi 19 Nisan 1929 - 20 Nisan 1931 | |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 13 Mart 1881 San'a, Yemen Vilayeti,  Osmanlı İmparatorluğu
|
| Ölüm | 23 Ocak 1944 (62 yaşında) Arnavutluk Krallığı (1943-1944) |
| Ödülleri | 
|
| İmzası | .svg)
|
Rauf Fitso Bey (Arnavutça: Abdurrauf Fico, 1881 - 1944) Arnavut diplomat ve siyasetçi.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Rauf Fitso, 1881'de San'a'da Ergiri'li Fitso ailesinden Tahmaz Fitso ve Berat'tan Hava Buzo'nun çocuğu olarak dünyaya geldi. Viyana'da ve daha sonra Mekteb-i Mülkiye'de okudu. 1912'de İçişleri Bakanlığı'nda meclis üyesi olarak Avlonya hükûmetine katıldı. 1916'da Avusturya askeri yönetimi sırasında Tiran'ın vali yardımcısı olarak görev yaptı. Bu pozisyonda, Arnavutluk Bağımsızlık Bildirgesi'nin beşinci yıldönümü olan 28 Kasım 1917'de şehrin ilk halka açık yetimhanesi olan Streha Vorfnore'u kurdu. Yetimhanenin yönetim kurulunu da oluşturanlar Zyber Hallulli, Mytesim Këlliçi, Luigj Shala ve Xhelal Toptani idi.[1] Fitso, Abdi Toptani ve İsmail Ndroqi ile birlikte Tiran Kongresi'nin (19–20 Aralık 1918) başlatıcılarından biriydi ve bu, o ayın sonunda Dıraç Kongresi'ne giden yolu açacak ve I. Dünya Savaşı'ndan sonra yeni oluşturulan Arnavut devletinin sürekliliğini tesis edecekti; hazırlık toplantıları 7 Aralık 1918'de ofisinde yapılacaktı.[2]
1921'de Pandeli Evangjeli'nin kabinesinde İçişleri Bakanı vekili olarak görev yaptı. 1923 ve 1925 seçimlerinde Dıraç milletvekili seçildi.[3]
1920'lerin sonlarında Türkiye ve Bulgaristan'da büyükelçi olarak görev yaptı ve Nisan 1929'da Arnavutluk Dışişleri Bakanı olarak atandı. Ancak, İtalyanlara karşı muhalefeti nedeniyle Kasım 1930'da bu görevden alındı ve Yugoslavya (1933–36), Yunanistan (1937) ve Almanya (1938-9) büyükelçilikleri yaptı.[4] Arnavutluk'un İtalyan ordusu tarafından işgalinden sonra tutuklandı ve İtalya'da hapsedildi. Ülkenin silah bırakmasından sonra İtalya'dan döndükten birkaç ay sonra 23 Ocak 1944'te Tiran'da öldü.[5]
Nişanlar, süslemeler ve onurlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Siyasi ve diplomatik kariyeri boyunca Fitso'ya çeşitli nişanlar verildi:[6]
- Franz Joseph Nişanı Büyük Kordonu
- Leopold Nişanı Büyük Kordonu
- Romanya Tacı Nişanı Büyük Kordonu
- İtalya Tacı Nişanı Büyük Kordonu
- Anka Kuşu Nişanı Büyük Kordonu
- Lüksenburg Tacı Nişanı Büyük Kordonu
- İskeder Bey Nişanı Subayı
- Fransız Légion d'honneur Subayı.
- Fransız Akademisi madalyası
- Boris Nişanı, Bulgaristan.
- Napoli Akademisi Doctor Honoris Causa
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Frashëri, Kristo (2004). Historia e Tiranës (Arnavutça). Toena. s. 395. ISBN 9992718978.
- ^ Shyqyri Hysi (27 Aralık 2007), Kongresi i Tiranes, fakte dhe dokumente te reja (Arnavutça), Lajmi Shqip, 8 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 8 Ocak 2014,
Me 7 dhjetor te vitit 1918, atdhetaret tiranas hartuan thirrjen e pare per mbrojtjen e interesave kombetare te popullit shqiptar. Ne procesverbalin e kesaj mbledhjeje, qe u mbajt ne zyren e Reuf Ficos shkruhet: “Vendim i marrun per mbledhjen e kongresit ne Tirane. (origjinal i vetem). Ne mbledhjen qe u be ne mes t’one me 7-12-‘18 ne Tirane u vendos qe te grishen (thirren) qarqet: Elbasan, Peqin, Kavaj, Durres, Kruje, Mat, Diber, per me ba nje bised permbi qetesine e bashkim te plote te ketyne viseve me 19-12-918 te enjten te behet mbledhja.” Thirrja u hartua nga atdhetari Abdi Bej Toptani, i cili ishte organizatori dhe mbeshtetesi i kesaj veprimtarie. Ne nje takim te organizuar ne zyren e nenprefektit Reuf Fico me 7 dhjetor 1918, Sotir Peci, Abdyl Ypi, Ismail Ndroqi, Mytesim Kelliçi, Sinan Hoxha, Myslim Beshiri dhe nenprefekti(R.F), nenshkruan thirrjen apo nje dokument, siç e quan Ficoja, me te cilin ftoheshin te merrnin pjese ne kete mbledhje, nga dy perfaqesues te: Tiranes, Elbasanit, Gramshit, Peqinit, Durresit, Kavajes, Krujes, Matit dhe Dibres . Per kete vendim, nje njoftim te posaçem prej organizatoreve moren Hasan Prishtina, Aqif Pashe Elbasani dhe Ahmet Zogu, te cilit organizatoret i kerkuan te vinte me heret ne Tirane.
- ^ "Parliament, Legislature, Deputies" (PDF). Parliament of Albania. 2005. 14 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 29 Eylül 2012.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Özdalga, Elizabeth (2005). Late Ottoman society: the intellectual legacy. Volume 3 of SOAS/RoutledgeCurzon studies on the Middle East. Routledge. s. 319. ISBN 0-415-34164-7. 18 Ekim 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ekim 2021.
- ^ "Streha e parë Vorfnore, Rauf Fico apo Zyber Hallulli?". Gazeta Shqip. 2007. 24 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ekim 2012.
- ^ Skender Shkupi (22 Kasım 2012), Rauf Fico, si u mohua kryediplomati që pajtoi Zogun me Ataturkun [Rauf Fico, how the chief-diplomat who brought together Zog and Atatürk got denied] (Arnavutça), Bota Sot, 31 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Aralık 2013
