Portal:Feminizm/Seçilen madde

Vikipedi, özgür ansiklopedi

== Seçilen madde listesi ==

Portal:Feminizm/Seçilen madde/1

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik muhtelif ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşur.

Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürümüzü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel objektifleri eğitim, iş, çocuk bakımı gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır. Kadınların hakları ve ilgi alanlarını konu alan heterojen konseptin belirleyicisi kadındır. Kadın ve erkek arasındaki toplumsal eşitsizliğin süregelmesi, feminizmin amacının kadının toplumdaki yerinin iyileştirilmesinin ve toplumda gerçek bir eşitlik durumunun sağlanmasına neden olmuştur. "Feminizm" kavramı altında sayısız hareket özetlenmiştir.


Portal:Feminizm/Seçilen madde/2

Kadın Cinayetlerini Durduracağız Platformu 2010 yılında, artan kadın cinayetlerine son vermek isteyen kadınlar tarafından kurulmuş bir platform. Platform, "Özgecan Aslan cinayeti" protestolarıyla basında geniş yer aldı.


Portal:Feminizm/Seçilen madde/3

Orta Çağ İskoçyası'ndaki Kadınlar, 5. yüzyılda Kuzey Britanya'dan ayrılan Romalılar ile 16. yüzyılın başlarındaki Rönesans ve Reform hareketlerine kadar olan süreçte kadınların yaşamlarının ve toplumsal konumlarının tüm yönlerini yansıtır. Ortaçağ İskoçyası ataerkil bir toplumdu fakat ataerkilliğin pratikte tam olarak nasıl uygulandığını ayırt etmek zordur. Biyografileri hala günümüze kadar ulaşan kadınların büyük çoğunluğu İskoçya kraliyet ailesi üyesiydi. Bunlardan bazıları tarihteki önemli kişiler arasında yerini almıştır. Bu dönemde hüküm süren yalnızca tek bir İskoç Kraliçe vardı, taç giymemiş ve kısa bir hayat sürmüş olan Norveçli Prenses Margaret (1286-1290).


Portal:Feminizm/Seçilen madde/4

[[Dosya:|150px|]]

II.Dünya Savaşı'nda Sovyet kadınları önemli bir rol oynadı.Çoğu endüstri,ulaşım,tarım ve diğer sivil rollerden oluşan konularda emek sarfeden Sovyet kadınları cephenin içinde de sayıca fazladır. Savaş sırasında Sovyet Silahlı Kuvvetleri'nde görev yapan kadın askerlerin kabaca sayısı 800,000'dir.Bu kadınların 520.000 Kızıl Ordu'ya düzenli birliklerin olarak görev yaptı.1943 yılında Sovyet Silahlı Kuvvetleri'nde bulunan her 10 personelden biri kadınlardan oluşuyordu.


Portal:Feminizm/Seçilen madde/5

Kadınların Sosyal ve Politik Birliği (Women’s Social and Political Union/WSPU) Birleşik Krallık'ta kadın hareketleri çerçevesindeki öncü örgütlerden birisidir. Üyelerin süfrajet olarak tanımlandığı ilk gruptur. WSPU altı kadın tarafından 10 Ekim 1903 yılında Manchester'da kurulmuştur. Emmeline ve kızı Christabel Pankhurst bu örgütün önder karakterlerinden olan kurucu üyeleri arasında yer almaktadır. WSPU militan olmayan Ulusal Kadın Oy Hakkı Dernekleri Federasyonu (National Union of Woman's Suffrage Societies, NUWSS aynı zamanda “Oy Hakkı Talebinde Bulunan Kadınlar Ulusal Birliği” veya “Kadınlar Oy Hakkı Dernekleri Ulusal Birliği” adıyla da bilinir;) ile fazla verimli olmamasından dolayı ayrılmıştır. Bu örgütün taktiği, politikacıları konuşmalar yaparak ikna etmek olmuştur. Kurucu üyeler, sadece kadınlardan oluşan ve Bağımsız İşçi Partisi (en:Independent Labour Party) ile işbirliği içinde sosyal reformları savunan bir örgüt kurmaya karar verdiler. Ayrıca kadınların oy hakkının genişletilmesi için de savaştılar. Militan yaklaşımlarını vurgulamak için “Deeds not Words” sloganını seçmişlerdir.


Portal:Feminizm/Seçilen madde/6

École Polytechnique katliamı, 6 Aralık 1989'da Kanada'nın Québec eyaletinin başkenti Montreal'da bulunan École Polytechnique de Montréal adlı üniversitenin mühendislik bölümünde yapılan bir katliam. Katliamı gerçekleştiren 25 yaşında olan Marc Lépine. Marc Lépine yasal olarak sahip olduğu silahla kendini öldürmeden önce 28 kişiye ateş edip, bunlardan on dördünü yaraladı ve on dördünü öldürdü. Saldırısına başlamadan önce sınıfta bulunan kadın ve erkek öğrencileri ayırdı. Sınıfta bulunan kadın öğrencilerini hedef almasının sebebi kendisinin feminist düşmanı olmasıydı. Sınıfta bulunan dokuz kadını öldürdükten sonra okulda öldürmek için başka kadınlar aramaya çıktı. Tam olarak öldürdüğü on dört kişiden hepsi kadındı. Yaralananlardan onu kadın ve dördü erkekti. Yirmi dakika içinde bitirdiği katliamdan sonra kendisini öldürdü.


Portal:Feminizm/Seçilen madde/7

Çin'de fuhuş, hem boyutlarında hem de yasal düzenlemelerinde önemli değişiklikler geçirmiş bir fenomendir. 1949'da Çin Komünist Partisi'nin iktidara gelmesinden kısa süre sonra hükümet, fuhuşun tamamen ortadan kaldırılması amacıyla, 1960'ların başında ulaşılması hedeflenen bir dizi reform başlattı. 1980'lerin başında sosyal kontrollerin kaldırılmasının ardından, Çin'de fuhuş sadece kentsel alanlarda daha fazla görünür hale gelmekle kalmadı; aynı zamanda kırsal alanlara da yayılmaya başladı. Çin hükümetinin gayretlerine rağmen fuhuş, çok sayıda insan kapsayan ve paranın sürekli el değiştiği bir endüstri haline geldi. Aynı zamanda organize suç, hükümet yolsuzluğu ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar gibi çeşitli sorunlarla ilişkilidir. Çin'de fuhuş, çeşitli türler, yerler ve fiyatlarla nitelendirilebilir. Seks satıcılarının farklı sosyal geçmişleri vardır. Geçmiş yıllarda giderek artan sayıda erkek fahişe olsa bile, neredeyse hepsi kadındır. Fuhuşun yer aldığı yerlerin arasında oteller, karaoke barları ve güzellik salonları vardır.


Portal:Feminizm/Seçilen madde/8

İspanya'da eşcinsel evlilik, 2004'te İspanya'nın yeni seçilen sosyalist hükûmetinin başbakanı José Luis Rodríguez Zapatero önderliğinde, eşcinsel evliliğin ve eşcinsel çiftlerin evlat edinebilmesinin yasallaştırılması için kampanya başlatması sonucunda 2005 yılında yasallaştı. Birçok tartışmadan sonra, 30 Haziran 2005'te İspanya Parlamentosu'nda eşcinsel evliliğine izin veren bir yasa hazırlandı ve 2 Temmuz 2005'te yayımlandı. 3 Temmuz 2005'te eşcinsel evlilik İspanya'da resmîleşti. İspanya nüfusunun %66'sının eşcinsel evliliğine destek vermesine rağmen, kanunun onaylanması birçok tartışmaya neden oldu. Özellikle İspanya'nın Roma Katolik Kilisesi, bu kanunun evliliğin anlamını zedelediği düşüncesiyle eleştirerek kanuna karşı çıktı. Diğer bazı örgütler de, lezbiyen ve gaylerin evlat edinmeleri olasılığıyla ilgili kaygılarını dile getirdi. Kanunun uygulandığı ilk yıl boyunca yaklaşık 4500 eşcinsel çift evlendi.


Portal:Feminizm/Seçilen madde/9

Âdet, menstrüasyon ya da regl, kadınlarda ve bâzı diğer yüksek dişi primatlarda, rahim iç yüzeyinde oluşan damar ve dokuların kan ile birlikte vücuttan atılması şeklindeki fizyolojik olay. Doğurgan kadınlarda üreme ve döllenme amacıyla meydana gelen değişiklikler için kullanılan bilimsel bir terimdir. Menstrüasyon halk arasında aybaşı olarak da bilinir. Fiil olarak genellikle âdet görmek ya da regl olmak şeklinde kullanılır. Âdet döngüsü (menstrual siklus) çerçevesinde kadınların ergenliğe erişmesinden menopoza girmelerine kadar yaklaşık her 28 günde bir tekrarlanan bu süreç, sadece gebelik süresince durur. Kadınların çoğu düzenli olarak 28 günde bir âdet görmez; 21-35 günde bir âdet görmek normal kabul edilir. Adet kanamaları azalarak 3 ila 7 gün devam eder. Bu süre zarfında yaklaşık 35-40 ml. kan kaybedilir. Bu miktar çoğu kadında 50 ml'nin altındadır.


Portal:Feminizm/Seçilen madde/10

Dünya Kadınlar Günü ya da Dünya Emekçi Kadınlar Günü her yıl 8 Mart'ta kutlanan ve Birleşmiş Milletler tarafından tanımlanmış uluslararası bir gündür. İnsan hakları temelinde kadınların siyasi ve sosyal bilincinin geliştirilmesine, ekonomik, siyasi ve sosyal başarılarının kutlanmasına ayrılmaktadır.Türkiye'de ise 8 Mart Dünya Emekçi Kadınlar Günü ilk kez 1921 yılında "Emekçi Kadınlar Günü" olarak kutlanmaya başlandı . 8 Mart 1857 tarihinde ABD'nin New York kentinde 40.000 dokuma işçisi daha iyi çalışma koşulları istemiyle bir tekstil fabrikasında greve başladı. Ancak polisin işçilere saldırması ve işçilerin fabrikaya kilitlenmesi, arkasından da çıkan yangında işçilerin fabrika önünde kurulan barikatlardan kaçamaması sonucunda 120 kadın işçi can verdi. İşçilerin cenaze törenine 10.000'i aşkın kişi katıldı. 26-27 Ağustos 1910 tarihinde Danimarka'nın Kopenhag kentinde 2. Enternasyonale bağlı kadınlar toplantısında (Uluslararası Sosyalist Kadınlar Konferansı) Almanya Sosyal Demokrat Partisi önderlerinden Clara Zetkin, 8 Mart 1857 tarihindeki tekstil fabrikası yangınında ölen kadın işçiler anısına 8 Mart'ın "Internationaler Frauentag" (International Women's Day - Dünya Kadınlar Günü) olarak anılması önerisini getirdi ve öneri oy birliğiyle kabul edildi.