Ak kavak
| Ak kavak | |||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||
| Korunma durumu | |||||||||||||||||||||
 Asgari endişe altında (IUCN 3.1) | |||||||||||||||||||||
Biyolojik sınıflandırma  | |||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||
| İkili adlandırma | |||||||||||||||||||||
| Populus alba L., Sp. Pl.: 1034 (1753).
| |||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||
| Dağılımı | |||||||||||||||||||||
Ak kavak (Populus alba), söğütgiller (Salicaceae) familyasından yapraklarının altının beyaz olmasıyla tanınan bir kavak türü. Diğer kavak ağaçlarına göre daha uzun ömürlü olan bu tür 700 yaşına kadar yaşayabilmektedir.[1]
30–40 m boylanabilen, geniş tepeli bir ağaçtır. Kabuk genç dallarda beyazımsı-grimsi, gövdelerde beyaz, pürüzsüz veya kaba/pürüzlü; genç filizler yoğun yumuşak pamuksu havlıdır. Yapraklar yumurtamsı, 5-10.5 cm uzunlukta, genellikle genişliği uzunluğundan daha fazla, dalgalı kenarlı veya 3-5 loblu, tabandan 3-5 damarlı, keskin uçlu; üst yüz genç yapraklarda, alt yüz her zaman pamuksu kaba tüylü; yaprak sapı 2.5-5.5 cm uzunlukta ve havlıdır. Çiçeklenme Mart-Nisan ayları arasında; çiçekler iki evcikli; erkek çiçek tırtılsı 5–8 cm uzun, brakte ters mızraksı, tüylü, uç kısım hafifçe dişli, ercik 5-10 adet; dişi çiçek tırtılsı 8–12 cm uzunlukta, brakte ters mızraksı, tüylü, uç kısım hafifçe dişli, tepecik kırmızı ve yarık uçludur. Kapsül meyve şişemsi şekilde, hemen hemen sapsızdır.[2]
Beyaz parlak kabukları uzun seneler gövde üzerinde çatlamadan kalır. kabuk üzerinde büyük baklava dilimi gibi koyu renkli lentiseller bulunur. Tomurcuklar yapışkan değildir. Tomurcuklar gövdeye sarmal dizilmiştir. Sürgünlere göre yapraklar farklılık gösterir. Uzun sürgünler üzerindekiler parçalı düzensiz dişli ve alt yüzeyleri beyaz tüylerle kaplıdır. Kısa sürgünler üzerinde bulunan yapraklar ise daha küçük, dairesel olup kenarları düzensiz dilimli dişlidir.
Türkiye'de iki alt türü doğal olarak yetişmektedir: Populus alba var. pyramidalis (Yukarı Sakarya Bölümü) ve Populus alba var. alba (Çatalca-Kocaeli Bölümü, Ergene Bölümü, Güney Marmara Bölümü, Batı Karadeniz Bölümü, Orta Karadeniz Bölümü, Orta Kızılırmak Bölümü, Yukarı Fırat Bölümü, Antalya Bölümü, Adana Bölümü).[3]
.jpg)
Etimoloji[değiştir | kaynağı değiştir]
Populus Latincede 'insanlarla dolu, kalabalık' anlamına gelen populosus kelimesinden türetilmiştir. Alba ise Latincede beyaz anlamına gelmektedir; türün yaprak altlarının ve gövde kabuklarının rengine işaret etmektedir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Kavak ve Hızlı Gelişen Orman Ağaçları Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü". kavakcilik.ogm.gov.tr. 25 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2023.
- ^ "Populus alba". GezenAdam. Erişim tarihi: 28 Nisan 2020.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ "Türkiye Bitkileri Sitesi, Erişim tarihi: 2020-04-24". 21 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2020.
