Pençik Kanunu

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Pençik Kanunu veya Penç-Yek Kanunu, 1363 yılında I. Murad döneminde düzenlenen Osmanlı kanunu.

Farsçada penç beş, yek ise bir demektir. Savaşlarda alınan ganimetin beşte birinin devlet hazinesine (Beyt_ül Mal'e) aktarılıp geri kalanın ise savaşa katılanlara bölüştürülmesi ile ilgilidir. Daha önceleri bütün ganimet gaziler arasında dağıtılırdı. Dönemin din adamlarının uyarıları ve Muhammed bin Abdullah'ın sünnetinde olduğunu bildirmesi ile bu uygulama başlamıştır.

Pençik Kanunu aynı zamanda savaş esirleri için de geçerlidir. Savaş esirlerinin değerlendirilmesi fikri, I. Murad döneminde gündeme gelmiştir. I. Murat bu sorun üzerine savaş esirlerini bu kanuna dahil etmiştir. Alınan savaş esirlerinin bir bölümü çeşitli sınavlar sonrasında orduya alınmıştır. Ankara Muharebesi sonrasında devletin savaşlara girmemesi ve savaş esirlerinin elde edilememesi sonucunda Pençik Kanunu'nun savaş esirleri bölümü kapsam dışına alındı. Bu kanunun savaş esirlerini ilgilendiren kısmı Devşirme Kanunu ile ayrı bir sınıfa alındı, böylece Pençik usulüne göre alınan askerlerin orduya verebilecekleri zarar da engellenmiş oldu.