Papalık efradı
Papalık efradı veya pontifikal efrad (genellikle medyada ve diğer resmi olmayan kullanımlarda büyük harfle yazılmaz,[1] Latince: Pontificalis Domus), 1968'e kadar Papalık Mahkemesi (Aula Pontificia) olarak adlandırılırdı,[2] papanın dini veya medeni nitelikteki belirli törenleri gerçekleştirmesine yardımcı olan ileri gelenlerden oluşur.
Papalık, iki organdan oluşur: Papa'nın kilisenin manevi başı olarak görevlerinde, özellikle dini törenlerde yardımcı olan Papalık Şapeli (Cappella Pontificia); ve ona hukuki bir organın başı olarak sivil işlevlerde yardımcı olan Papalık Ailesi veya Efradı (Familia Pontificia).[3]
Modern organizasyon
[değiştir | kaynağı değiştir]Papalık Efradı, Roman Curia'nın bir bölümüdür. Papalık Efradı'nın İdari Birimi, Papalık Efradı'ndan sorumlu ofistir.[4]
Papalık Şapeli (Cappella Pontificia)
[değiştir | kaynağı değiştir]Papalık Şapeli, dini törenlere ayin giysilerini veya rütbe ve görevlerine uygun kıyafetleri giyerek katılan din adamlarından oluşur.[5]
Tarihsel olarak, ilahilerle yapılan ayinler papalık sarayında günlük olarak yapılırdı ve Papa belirli günlerde Papalık Ayinini bizzat kutsar veya ayine katılırdı. Papaların Avignon'dan dönüşlerinden sonra, bu ciddi kamusal işlevler Sistine Şapeli'nde veya özel ciddi günlerde Aziz Petrus Bazilikası'nda yapılırdı. Ayin kutlamaları on dokuzuncu yüzyıl boyunca günlük olmaktan çıktı.[5] 1968 tarihli motu proprio Pontificalis Domus, Papalık Şapeli'nde üyeliği olan çeşitli grupların taşıdığı bazı unvanları kaldırdı.[a] Şu anda üyeliği dar anlamda Papalık Ailesi'nin din adamlarından (Familia Pontificalis, Domus Pontificalis değil) ve ayrıca:[7]
- Kardinaller Koleji
- Patrikler
- Roman Curia'da dikasteriya başkanlık eden başpiskoposlar
- Kutsal Roma Kilisesi'nin Camerlengo'su
- Roman Curia'da dikasteriyaların sekreterleri
- Apostolik Hapishanenin naibi
- Apostolik Signatura Yüksek Mahkemesi sekreteri
- Roman Rota Mahkemesi Diyakozu
- Papalık komisyonlarının yetkilileri
- Montecassino başrahibi ve düzenli ve manastır tarikatlarının başrahipleri
- Dilenci tarikatları'nın üst düzey yetkilileri
- Roman Rota Mahkemesi'nin baş denetçileri
- Vatikan Bazilikası, Lateran Arşidük Bazilikası ve Liberya Bazilikası capitulum üyeleri
- Roma papazları
- Papalık Şapeli'nin (iki) din adamı
- Papa'nın kişisel hizmetinde olanlar
Papalık Ailesi (Familia Pontificalis)
[değiştir | kaynağı değiştir]Bu kurulun üyeleri iki gruba ayrılır: din adamları ve din adamı olmayanlar.[b]
Üyeliği bulunan din adamları şunlardır:[7]
- Devlet Sekreterliği Vekili
- Devletlerle İlişkiler Bölümü Sekreteri
- Hazretlerinin sadaka dağıtıcısı
- Papalık Kilise Akademisi Başkanı
- Papalık Efradı Teologu
- Apostolik Protonoterler Koleji
- Apostolik Protonoterler
- Seremoni lideri
- Hazretlerinin Onur Piskoposu
- Hazretlerinin Papazı
- Papalık Sarayının Vaizi
Laik üyeler şunlardır:[8]
- Papalık tahtının yardımcısı prensi
- Vatikan Devleti Genel Müşaviri
- Papalık İsviçre Muhafızları Komutanı
- Vatikan Devleti Müşavirleri
- Papalık Bilimler Akademisi Başkanı
- Hazretlerinin Beyefendileri
- Apostolik Sarayların Savcıları
- Antre Ataşeleri
- Papa'nın kişisel hizmetinde olanlar
- Oda yaveri
- Papalık Ön Salonu Dekanı
Tarihçe
[değiştir | kaynağı değiştir]Papalık Mahkemesi
[değiştir | kaynağı değiştir]Orta Çağ'ın sonlarına doğru Avrupa'nın en gelişmiş bürokrasisiydi.[9] Papalık Devletleri'nde, orta çağlardan itibaren papalık soyluları Papalık Sarayı'nın bir parçasını oluşturuyordu. Papalık hanesindeki ve sarayındaki roller ve pozisyonlar zamanla gelişip değişti ve hostiarii, vestararius, vicedominus, nomenclator, cubiculario (chamberlain), sacellarius, praelatini palatini, bibliothecarius, scutiferi, cancellarius, protonotaries, primicerius, secundicerius, defensor ve daha pek çok kişiyi içeriyordu.[10][11][12]
VI. Paulus'un Reformu
[değiştir | kaynağı değiştir]28 Mart 1968'de Papa VI. Paulus, Papalık Mahkemesi'ni bir apostolik mektup motu proprio ile yeniden düzenledi ve adını "Papalık Efradı" (Latince: Pontificalis Domus) olarak değiştirdi. VI. Paulus, yüzyıllardır kullanılan ismi değiştirerek "özgün ve asil" bir ismi geri getirdiğini söyledi.[13] Dahası, birçok pozisyon yenileriyle birleştirildi veya tamamen kaldırıldı. Motu proprio'ya göre: "Papalık Efradı üyelerine emanet edilen birçok ofis, zamanın somut ihtiyaçlarına pek uymadan, yalnızca fahri pozisyonlar olarak var olmaya devam ederek işlevlerinden mahrum bırakıldı."[13]
Papalık Şapeli'nde, aşağıdaki pozisyonlar değiştirildi veya kaldırıldı: Palatin Kardinalleri (Cardinali Palatini); piskoposlar di fiocchetto; Tahtın Prens Yardımcıları (Principi assistenti al Soglio); Hazretlerinin Majordomo'su; İçişleri Bakanı; Santo Spirito Komutanı; Roma Yargıcı; Kutsal Apostolik Hospice Yöneticisi; Abito Paonazzo'daki Şeref Kahyaları; Gizli Din Adamları ve Gizli Şeref Din Adamları; Gizli Din Adamları; Papalık Ailesinin İtirafçısı; Mum Taşıyan Acolyte'ler (Ceroferari); Kutsal Tacın Muhafızı; Topuz Taşıyıcısı; ve Apostolik Haberci (Cursori Apostolici).[14] Bu görevlerden, Gizli Papaz ve Gizli Onur Papazı, Gizli Din Adamı, Acolyte Ceroferari, Ortak Papalık Papazı ve Virga Rubea'nın Kapıcı-Ustaları gibi bastırılmış görevler, "Papalık Şapeli Din Adamı" genel başlığı altında birleştirildi.[15]
Papalık Efradı daha da radikal değişikliklere uğradı. Aşağıdaki ünvanlar kaldırılıp dikkate alındı: Palatine piskoposları (yani, Kutsallığının Majordomo'su, Odanın Efendisi [Maestro di Camera], Kutsallığının Denetçisi); Kutsal Apostolik Hospis Efendisi; Kutsal Apostolik Sarayı'nın Kalıtsal Genel Malzeme Sorumlusu (Foriere Maggiore); Kutsallığının At Efendisi (Cavallerizzo Maggiore di Sua Santità); Genel Posta Müdürü; Altın Gülün Muhafızları; Elçilikler Sekreteri; Asil Hizmet Muhafızlarının Esente'si; Şeref Odacıları in abito paonazzo; Şeref Odacıları extra Urbem; Gizli Din Adamları ve Gizli Şeref Din Adamları; Gizli Şeref Din Adamları extra Urbem; Gizli Din Adamları; Ortak Papalık Din Adamları; Papalık Ailesi İtirafçısı; ve Gizli Komiser (Scalco Segreto).[16]
Kutsal Saray Efendisi (Papa'nın Dominiken ilahiyatçısı) Papalık Efradı Teologu olarak yeniden adlandırıldı.[17] 2005'ten beri bu görev Polonyalı bir Dominiken olan Peder Wojciech Giertych tarafından yürütülüyor. Kutsallığının Gizli Almoner'i ve Sakristan'ının unvanları sırasıyla Kutsallığının Almoner'i ve Kutsallığının Vatikan Şehri Genel Vekili olarak değiştirildi ve Büyükelçilikler Sekreteri ile Gardırop Sekreteri sorumlulukları Antre Piskoposları ofisine çevrildi. Yurtiçi Piskoposlar ve Yedek Gizli Odacılar Papalık Ailesi'nin bir parçası olarak kaldılar, ancak bundan sonra sırasıyla Kutsallığının Onur Prelatları ve Kutsallığının Şapelleri olarak adlandırılacaklardı. Benzer şekilde, Cape ve Sword'un Gizli Odaları (di cappa e spada) Hazretlerinin Beyefendileri unvanı altında tutuldu ve Bussolanti, Antechamber Ataşeleri yeni adını aldı.[18] Camerieri Segreti Partecipanti tamamen kaldırıldı, aynı şekilde Alt Denetçi (Subdatarius) unvanı da kaldırıldı.[19]
Ayrıca, üç kategoriye düşürülen onursal kilise unvanlarında da bir değişiklik oldu: Protonotary Apostolik (de numero ve supernumerary), Hazretlerinin Onuruna Göre Başrahipler ve Hazretlerinin Papazları. Monsignori'nin diğer tüm kategorileri kaldırıldı.[20]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Notlar
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ 1863 tarihli Annuario Pontificio, o dönemdeki Papalık Şapeli'nin üyeliğini 343-366. sayfalarda listelemiştir.[6]
- ^ 1863'teki üyelik için o yılın Annuario Pontificio'sunun 367-392. sayfalarına bakınız.[6]
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel
- ^ Zak, Dan (12 Şubat 2024). "Who's that with Pope Francis? The seven kinds of people you meet in a papal entourage". The Washington Post (İngilizce). ISSN 0190-8286. 15 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2025.
- ^ "Pontificalis Domus ordinatio quadamtenus mutatur, Litterae Apostolicae Motu Proprio datae (Die 28 m. Martii a. 1968) | Paulus PP. VI". www.vatican.va. 23 Mayıs 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2025.
- ^ Pontificalis Domus, introductory paragraph 5 and section 4
- ^ Noonan, James-Charles (7 Ağustos 2012). The Church Visible: The Ceremonial Life and Protocol of the Roman Catholic Church (İngilizce). Sterling Ethos. s. 75. ISBN 978-1-4027-9086-7.
- ^ a b Annuario Pontificio 2013 (Libreria Editrice Vaticana 2013 ISBN 978-88-209-9070-1), s. 1850
- ^ a b Annuario pontificio (İtalyanca). 1863.
- ^ a b Annuario Pontificio per l'anno 2023 (in Italian). Vatican City: Libreria editrice Vaticana. 2023. S. 1232-1233, ISBN 978-88-266-0797-9.
- ^ Annuario Pontificio. Libreria Editrice Vaticana. 2013. s. 1253. ISBN 978-88-209-9070-1.
- ^ Bjork, Robert E., (Ed.) (1 Ocak 2010), The Oxford Dictionary of the Middle Ages (İngilizce), Oxford University Press, doi:10.1093/acref/9780198662624.001.0001/acref-9780198662624, 23 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Mayıs 2025
- ^ The History of Courts and Procedure in Medieval Canon Law. Catholic University of America Press. 2016. doi:10.2307/j.ctt1j0pt7h. ISBN 978-0-8132-2904-1. 19 Nisan 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2025.
- ^ Visceglia, Maria Antonietta (1 Ocak 2011), The Pope’s Household And Court In The Early Modern Age (İngilizce), Brill, ss. 237-264, 24 Şubat 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 23 Mayıs 2025
- ^ "The Republic of St. Peter : the birth of the Papal State, 680-825 | WorldCat.org". search.worldcat.org (İngilizce). 9 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Mayıs 2025.
- ^ a b Pontificalis Domus, Giriş bölümü.
- ^ Pontificalis Domus 6, §4.
- ^ Pontificalis Domus 6, §5.
- ^ Pontificalis Domus 7, §3.
- ^ Pontificalis Domus 7, §4.
- ^ Pontificalis Domus 7, §7.
- ^ Pontificalis Domus 7, §5.
- ^ Pontificalis Domus 8.
Genel
- Paul VI, Motu Proprio Pontificalis Domus, 28 March 1968
- Annuario Pontificio (annual publication)
- X. Barbier de Montault, L'année liturgique a Rome, Roma 1862, s. 255