Palilali
Palilali (Yunanca πάλιν (pálin) "tekrar" ve λαλιά (laliá) "konuşmak" anlamına gelir),[1] hecelerin, kelimelerin veya cümlelerin istem dışı tekrarı ile karakterize edilen bir dil bozukluğudur. Ekolali veya koprolali gibi diğer karmaşık tiklere benzeyen özelliklere sahiptir, ancak diğer afazilerden farklı olarak palilali, bağlamsal olarak doğru konuşmaya dayanır.[2]
İlk olarak Alexandre-Achille Souques tarafından sol tarafta hemipleji ile sonuçlanan inmeli bir hastada[3] tanımlanmıştır, ancak 1899'da Édouard Brissaud tarafından oto-ekolali olarak tanımlanan bir durum aynı durum olabilir.[1]
Sınıflandırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Palilali, bir afazi, bir dil bozukluğu olarak kabul edilir ve iç konuşmanın oluşumunda herhangi bir zorluk olmadığı için konuşma bozuklukları ile karıştırılmamalıdır.[1] Palilali, okuma veya şarkı söyleme gibi otomatik konuşmalarda değil, yalnızca temel soruları yanıtlama gibi kendiliğinden konuşmada ortaya çıkma eğiliminde olduğundan kekemelik veya dağınıklık gibi konuşma bozukluklarına benzer; ancak, hece ve seslerden ziyade sözcükleri ve deyimleri belirgin şekilde etkiler.[1]
Palilali, fiziksel travma, nörodejeneratif bozukluklar, genetik bozukluklar veya bu beyin bölgelerindeki dopamin kaybından prefrontal korteks veya bazal ganglion bölgelerini etkileyen koşullarda ortaya çıkabilir.[4] Palilali en sık Tourette sendromunda ortaya çıkar ve Alzheimer hastalığı ve ilerleyici supranükleer felç gibi nörodejeneratif bozukluklarda bulunabilir.[4][5]
Özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Palilali, konuşan kişinin kelimelerinin veya kelime öbeklerinin, genellikle değişen sayıda tekrarlaması olarak tanımlanır. Tekrarlanan birimler genellikle kelimelerin bütün bölümleridir ve bir heceden daha büyüktür. Kelimeler en sık tekrarlanır, ardından zamanla heceler veya sesler gelir.[2][3] Palilalik tekrarların genellikle uzunluğu azalır ve zamanla hızlanır.[6]
Nedenleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Palilali ayrıca en yaygın olarak Tourette sendromu, Alzheimer hastalığı ve ilerleyici supranükleer felçte ortaya çıkan çeşitli nörolojik bozukluklarda ortaya çıkar.[5] Bu tür bir bozulma, dopamin üretiminin azalmasının bir işlev kaybıyla sonuçlandığı önemli nigrada meydana gelebilir.[4] Frajil X sendromu, Prader-Willi sendromu ve otizm dahil olmak üzere çeşitli genetik bozukluklarda da ortaya çıkabilir.[4]
Teşhis[değiştir | kaynağı değiştir]
Palilali, diğer karmaşık tik bozukluklarından (ekolali gibi), kekemelik[7] ve logokloniden ayırt edilmelidir. Kekemelik veya logokloninin aksine, palilalik tekrarlar kelimelerin veya ifadelerin tam kısımlarından oluşma eğilimindedir,[5] sıklıkla birçok kez tekrarlanır,[8] ve konuşmacı konuşmayı başlatmakta zorluk çekmez.[1]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b c d e Critchley M (July 1927). "On palilalia". J Neurol Psychopathol. 8 (29): 23-32. doi:10.1136/jnnp.s1-8.29.23. PMC 1068500 $2. PMID 21611242. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "McDonald" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Speech motor control: In normal and disordered speech. Oxford University Press. 2007. ss. 342-345. ISBN 978-0-19-852627-8. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Maassen" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Mantie-Kozlowski A (2008). Repetitive verbal behaviors in free conversation with a person with progressive multifocal leukoencephalopathy. ProQuest. ss. 5, 8. ISBN 978-0-549-62729-6. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Kozlowski" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c d "Fluency disorders in genetic syndromes". J Fluency Disord. 32 (4): 279-96. 2007. doi:10.1016/j.jfludis.2007.07.002. PMID 17963937. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Tetnowski" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b c "Acoustic features of palilalia: a case study". Brain and Language. 101 (1): 90-6. April 2007. doi:10.1016/j.bandl.2006.06.118. PMID 16890278. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "Borsel" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ Aphasia: a clinical perspective. Oxford University Press. 1996. ss. 291. ISBN 978-0-19-508934-9. Erişim tarihi: 19 Kasım 2012.
- ^ "Stuttering Following Acquired Brain Damage: A Review of the Literature". J Neurolinguistics. 23 (5): 447-454. September 2010. doi:10.1016/j.jneuroling.2009.08.008. PMC 2901556 $2. PMID 20628582.
- ^ Blanken G, Dittman J, Grimm H, Marshall J, Wallesh C.-W. (Eds.), "Repetitive phenomena in aphasia" in Linguistic disorders and pathologies. An international handbook, Waltger de Gruyter, Berlin/New York (1993), pp. 225–238