Pali Derlemesi
Pali Derlemesi, Pali Kanonu ya da Tipitaka, Theravada geleneğinde kabul edilenPali dilindeki şekliyle korunmuş Budist yazmaların standart bir derlemesidir.[1] Sözlü gelenekten aktarılmıştır yazmalardan oluşan derleme, Dördüncü Budist Konsey döneminde, MÖ 1 yüzyılda Sri Lanka'da[2] bir araya getirilmiştir. Sri Lanka'ya Kuzey Hindistan'dan[3] aktarıldığı düşünülen yazmalar, buradan diğer Theravada ülkelerine geçmiştir. Derleme günümüze kadar bütünlüğünü koruyan erken Budist yazmalardandır, ayrıca en eskilerinden biridir.[4]
Pali Derlemesi 19. yüzyıla kadar basılmamıştır; günümüzde ise elektronik formları bile bulunmaktadır.[5]
Derleme, Pali dilinde pitaka (piṭaka, sepet) olarak adlandırılan üç genel kategoriye ayrılır. Bu nedenle de geleneksel olarak Tipitaka (Tipiṭaka; üç sepet) adıyla anılır. Üç pitaka şunlardır:[6]
- Vinaya Pitaka, rahip ve rahibelerle ilgili konuları ele alır.
- Sutta Pitaka, çoğunluğu Buda'ya ve öğrencilerine atfedilen konuşmalar.
- Abhidhamma Pitaka, felsefe, psikoloji, metafizik vb. konular
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Gombrich, Theravada Buddhism, 2nd edn, Routledge, London, 2006, sayfa 3
- ^ Encyclopedia of Religion, Macmillan, New York, sv Councils, Buddhist
- ^ Kimi araştırmacılar derlemelerin özgün dilinin Hindistan'ın kuzeyine ait olduğu göz önünde tutarak bu kanıya varmıştır. Bkn. Alexander Wynne, How old is the Sutta Pitaka?, St. Johns' College, 2003
- ^ Harvey, Introduction to Buddhism, Cambridge University Press, 1990, sayfa 3.
- ^ Bechert & Gombrich, The World of Buddhism, Thames & Hudson, 1984, page 293
- ^ Gombrich, sayfa 4
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Makale serilerinden |
| Budizm |
|---|
 |
- Access to Insight İngilizce çevirisi
- Ida B. Wells Memorial Sutra Library26 Ağustos 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The Pali Text Society21 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Tipitaka Network4 Temmuz 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- The Pali Tipitaka Project5 Aralık 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
