Ormaz
| Ormaz Tigin | |
|---|---|
| Uygur beyi | |
| Hüküm süresi | Uygur Kağanlığı: 846-848 |
| Önce gelen | Üge Kağan |
| Sonra gelen | Yok |
| Ölüm | Bilinmiyor |
Ormaz ya da transkripte hâliyle Ormïzt, Çin kaynaklarında Enyan, Üge Kağan'ın çağdaşı olarak yaşayan Uygur tiginidir. Son meşru Uygur Kağan'ı Üge ile sürekli bir çekişme hâlinde olmuştur.[1] Ormaz, kendisine rakip olarak gördüğü Üge'yi öldürmek için Kırgızlar ve Kürebir Türkleriyle ittifaklar kurmuştur. Çin, Üge'nin Çin topraklarına yerleşmesine izin vermediyse de, Ormaz'a bu hak Çin'in farklı bölgelerine dağıtılarak yerleşmeleri ve Çince soyadlar kullanmaları şartlarını kabul etmeleri yoluyla verilmiştir.[2] Üge Kağan'ın 847'de Altay Dağları'nda Ormaz'ın da bulunduğu koalisyon tarafından öldürülmesiyle, Uygur Kağanlığı tamamen sona ermiş; Ormaz hiçbir zaman meşru bir Uygur kağanı olamamıştır.[3] Tarihçilere göre son meşru Uygur kağanı Üge'dir.[1]
Üge öldükten sonra, Ormaz; Uygurları yeniden derleyip toplama idealiyle Çin ile uyuşmazlığa düşmüş ve 2 yıl kadar Çin ile küçük çaplı çatışmalara girmiştir. 5000 kadar Uygur Türkü, Tatar ve Tatabı ile birlikte verdiği bu mücadelede başarısız olacağını anlayınca, Batı'ya göç etmiştir. 848 yılından sonra kendisiyle ilgili herhangi bir bilgi kaynaklarda yoktur.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ a b "History of Central Asia". Encyclopedia Britannica. 26 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.
- ^ Özkan İzgi (1986), Kutluk Bilge Kül Kağan-Bögü Kağan ve Uygurlar, Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları
- ^ Doğu Türkistan'in sesi, 39-46. sayılar, s. 38.