Silahlı kuvvetleri olmayan ülkeler listesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Ordusu olmayan ülkeler sayfasından yönlendirildi)
Düzenli bir askerî kuvveti bulunmayan ülkeler
  Herhangi bir askerî kuvveti bulunmayan devletler
  Daimi bir ordusu bulunmayan fakat sınırlı sayıda askerî gücü bulunan devletler

Bu liste, çeşitli nedenlerden ötürü silahlı kuvvetleri bulunmayan ülkeleri sıralar. Listede, "ülke" ifadesi bağımsız devlet anlamında kullanılmıştır. Bu listede sadece egemen devletler bulunur, savunması başka bir ülkenin sorumluluğunda ya da alternatif bir ordusu olan bağımlı bölgeler (Guam, Kuzey Mariana Adaları, Bermuda vb.) bulunmaz. "Silahlı kuvvetler" ifadesi ilgili hükümetlerin ve dış politikada işlerini kolaylaştırmak için kullandıkları herhangi bir hükûmet destekli savunma anlamına gelir. Listede bulunan İzlanda ve Monako gibi bazı ülkelerin orduları yoktur ancak hâlâ polis dışı askerî güçleri bulunmaktadır.[1][2][3]

Burada listelenen yirmi bir ülkenin çoğu zamanında bir sömürgeci veya başka bir himaye altında olduğu ülke ile uzun süredir devam eden bir anlaşmaya sahiptir, örneğin Monako ile Fransa arasında en az 300 yıldır var olan anlaşma buna bir örnektir.[4][5] Marshall Adaları, Mikronezya Federal Devletleri ve Palau, Serbest Birlik Sözleşmesi ülkeleri olarak savunmaları için Amerika Birleşik Devletleri'ne güvenmektedir. Ulusal güvenlik endişelerinin, savunma konularının tartışıldığı yıllık Ortak Komite Toplantılarında, ABD Pasifik Komutanlığı ile tartışılması için ele alınmasını sağlarlar. Andorra'nın küçük bir ordusu bulunmaktadır, fakat gerekirse savunma yardımı talep edebilmektedir,[6][7] İzlanda'nın 1951'den bu yana Amerika Birleşik Devletleri ile, gerektiğinde İzlanda'nın savunmasına yardımını gerektiren bir anlaşması bulunmaktadır, ancak 2006'dan beri ülkede kalıcı silahlı kuvvetler konuşlandırılmamaktadır.[8][9]

Geriye kalan ülkeler kendi savunmalarından sorumludur ve herhangi bir silahlı kuvvetleri olmadan veya sınırlı askerî güçleri ile hareket ederler. Kosta Rika ve Grenada gibi bazı ülkeler askersizleştirme sürecinden geçti.[10][11][12] 60 yıl önce Samoa gibi diğer ülkeler silahlı kuvvetleri olmadan kuruldu,[13] bu durumun birincil nedeni, bağımsızlık bakımından başka bir ulusun koruması altında kalmış olmaları veya hâlâ koruma altında olmalarıdır.

Japonya, anayasasının 9. maddesi gereği de jure olarak silahlı kuvvetleri bulunmamakla birlikte askerîleştirilmiş bir kurum olan Öz Savunma Kuvvetleri'ne sahip olduğu için bu listeye dahil edilmemiştir. Resmî olarak polis teşkilatının bir uzantısı olarak kurulmuş olsa da,[14] ülkenin topraklarının savunulmasına yönelik askerî bir güçtür ve Japonya dışında yalnızca Birleşmiş Milletler'in barışı koruma misyonlarında görev alabilmektedir.[15][16][17]

Silahlı kuvvetleri olmayan ülkeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke Açıklama Kaynaklar
 Andorra Andorra'nın daimi bir ordusu bulunmamaktadır ancak İspanya ve Fransa ile savunma yardımı ve koruma konusunda anlaşmaları bulunmaktadır. Tamamen törensel işleve sahip küçük bir gönüllü ordusu bulunmaktadır. Ulusal polisin GIPA özel kuvvetler birimi, terörle mücadele ve rehine kurtarma konusunda eğitim almaktadır. [18][19]
 Dominika Dominika'nın 1981'deki darbe girişiminden beri daimi bir ordusu bulunmamaktadır. Dominika Polis Gücü'nün özel kuvvetler birimi ve sahil güvenliği bulunmaktadır. Savaş veya diğer acil durumlarda polis gücü, yetkililerin talimatıyla askerî güç olarak hareket edebilmektedir. Savunma, Bölgesel Güvenlik Sistemi'nin sorumluluğundadır. [20]
 Grenada Grenada'nın, ABD liderliğindeki askerî müdahalenin ardından 1983'te Halkın Devrimci Ordusu'nun dağıtılmasından bu yana daimi bir ordusu bulunmamaktadır. Grenada Kraliyet Polis Gücü, iç güvenlik amacıyla paramiliter bir özel hizmet birimine sahiptir. Savunma, Bölgesel Güvenlik Sistemi'nin sorumluluğundadır. [10]
 Kiribati Anayasasının 126. maddesi uyarınca izin verilen tek kuvvet, iç güvenlik için Deniz Gözetleme Birimi'ni de içeren polistir. Bu birim küçük silahlarla donatılmıştır ve Teanoai adında bir adet Pacific sınıfı devriye botuna sahiptir. Savunma yardımı, üç ülke arasındaki gayri resmî bir anlaşma kapsamında Avustralya ve Yeni Zelanda tarafından sağlanmaktadır. [21][22][23]
 Lihtenştayn Çok maliyetli olduğu düşünüldüğü için 1868'de ordusu lağvedildi. Orduya yalnızca savaş zamanlarında izin verilmektedir, ancak bu durum 1866'dan beri gerçekleşmedi. Lihtenştayn'da, iç güvenlik görevlerini yerine getirmek üzere hafif silahlarla donatılmış bir polis taktik birimine sahip bir polis gücü bulunmaktadır. Savunma yardımı, üç ülke arasında imzalanan gayri resmî bir anlaşma kapsamında Avusturya ve İsviçre tarafından sağlanmaktadır. [24][25]
 Marshall Adaları Ülkenin kuruluşundan bu yana hiçbir ordu kurulmamıştır. Polisin iç güvenlik için bir Deniz Gözetleme Birimi bulunmaktadır. Birim küçük silahlarla donatılmıştır ve Lomor adında bir adet Pacific sınıfı devriye botuna sahiptir. Serbest Birlik Sözleşmesi uyarınca savunma Amerika Birleşik Devletleri'nin sorumluluğundadır. [26][27][28]
 Mikronezya Federal Devletleri Ülkenin kuruluşundan bu yana hiçbir ordu kurulmamıştır. Polisin iç güvenlik için bir Deniz Gözetleme Birimi bulunmaktadır. Birim küçük silahlarla donatılmıştır ve FSS Palikir, FSS Micronesia ve FSS Independence olmak üzere üç adet Pacific sınıfı devriye botuna sahiptir. Serbest Birlik Sözleşmesi uyarınca savunma Amerika Birleşik Devletleri'nin sorumluluğundadır. [29][30][31]
 Nauru Ülkenin kuruluşundan bu yana hiçbir ordu kurulmamıştır. Nispeten büyük bir silahlı polis gücü ve iç güvenlik için yardımcı bir polis gücü bulunmaktadır. Avustralya, iki ülke arasındaki resmî olmayan bir anlaşma uyarınca Nauru'nun savunmasından sorumludur. [32][33][34][35][36]
 Palau Ülkenin kuruluşundan bu yana hiçbir ordu kurulmamıştır. Polisin iç güvenlik için 30 kişilik Deniz Gözetleme Birimi bulunmaktadır. Birim küçük silahlarla donatılmıştır ve bir adet Pacific sınıfı devriye botu Remeliik ve bir adet Japonya tarafından bağışlanan Kedam adında bir devriye botuna sahiptir. Serbest Birlik Sözleşmesi uyarınca savunma Amerika Birleşik Devletleri'nin sorumluluğundadır. [37][38][39]
 Saint Lucia Saint Lucia Kraliyet Polisi, 116 kişiden oluşan Özel Hizmet Birimi ve Sahil Güvenlik olmak üzere iki küçük paramiliter kuvvete sahiptir. Her iki birim de iç güvenlikten sorumludur. Savunma, Bölgesel Güvenlik Sistemi'nin sorumluluğundadır. [10][40][41]
 Saint Vincent ve Grenadinler Saint Vincent ve Grenadinler Kraliyet Polis Gücü, toplam 94 kişiden oluşan sırasıyla iç güvenlikten ve kıyı sularında devriye gezmekten sorumlu olan Özel Hizmet Birimi ve Sahil Güvenlik olmak üzere iki paramiliter güç bulundurmaktadır. Sahil Güvenlik komutanlarının neredeyse tamamı Kraliyet Donanması subaylarıydı. Savunma, Bölgesel Güvenlik Sistemi'nin sorumluluğundadır. [10][42][43]
 Samoa Ülkenin kuruluşundan bu yana hiçbir ordu kurulmamıştır. Küçük bir polis gücü ve iç güvenlik için Deniz Gözetleme Birimi bulunmaktadır. Birim küçük silahlarla donatılmıştır ve Pacific sınıfı bir devriye botuna sahiptir. Yeni Zelanda ile, 1962 Dostluk Antlaşması uyarınca herhangi bir yardım talebinin dikkate alınması gereken savunma bağları bulunmaktadır. [44][45][46]
 Solomon Adaları Solomon Adaları'nın 1946'dan beri herhangi bir askerî gücü bulunmamaktadır. Nispeten büyük bir polis gücü ve iç güvenlik için Deniz Gözetleme Birimi'ne sahiptir. Birim küçük silahlarla donatılmıştır ve Auki ve Lata olmak üzere iki adet Pacific sınıfı devriye botuna sahiptir. Ağır etnik çatışmanın ardından, komşu ülkeler 2003 yılında kanun ve düzeni sağlamak için müdahalede bulundu. Solomon Adaları Bölgesel Yardım Misyonu (RAMSI), 30 Haziran 2017 tarihine kadar savunma ve polis yardımından sorumluydu. [47][48][49][50][51]
 Tuvalu Ülkenin kuruluşundan bu yana hiçbir ordu kurulmamıştır. İç güvenlik için Deniz Gözetleme Birimi'ni de içeren küçük bir polis gücü bulunmaktadır. Deniz Gözetleme Birimi küçük silahlarla donatılmıştır ve Te Mataili II adında Pacific sınıfı bir devriye botuna sahiptir. Avustralya, Avustralya-Tuvalu Falepili Birliği uyarınca 2023 yılında Tuvalu'nun ulusal güvenliğinin sorumluluğunu üstlendi. [52][53]
 Vatikan Papayı korumakla görevli silahlı bir birim olan İsviçreli Muhafızlar, resmî olarak Vatikan Şehir Devleti yerine Kutsal Makam'ın yetkisi altındadır. Vatikan'ın tarafsızlığını ihlal edeceği için Vatikan'ın İtalya ile bir savunma anlaşması bulunmamaktadır, ancak İtalya Silahlı Kuvvetleri gayri resmî olarak Vatikan Şehri'ni korumaktadır. Palatin Muhafızları ve Asil Muhafızlar 1970 yılında lağvedildiler. İç polislik ise Vatikan Jandarma Birliği'nin sorumluluğundadır. [54][55][56][57]

Silahlı kuvvetleri olmayan ancak sınırlı kuvvetleri bulunan ülkeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Ülke Açıklama Kaynaklar
 İzlanda İzlanda'nın 1869'dan beri daimi bir ordusu bulunmamaktadır ancak NATO'nun aktif bir üyesidir. Kriz Müdahale Birimi askerî bir seferi barışı koruma gücüdür. Hava savunma sistemini içeren kapsamlı bir askerîleştirilmiş Sahil Güvenlik ve polis taktik birimi de dahil olmak üzere bir polis teşkilatı bulunmaktadır. 1951'den 2006'ya kadar ülkede bir İzlanda Savunma Gücü ve askerî üs bulunduran ABD ile bir savunma anlaşması bulunuyordu. Günümüzde ABD, İzlanda'ya kalıcı olarak kuvvet bulundurmadan İzlanda'nın savunmasını sağlamaya devam etmektedir. Yine İzlanda'nın, Danimarka, Norveç ve diğer NATO ülkeleriyle de askerî ve diğer güvenlik operasyonlarına ilişkin anlaşmaları bulunmaktadır. [8][58][59][60][61][62][63]
 Kosta Rika Anayasasının 12. maddesi, Kosta Rika İç Savaşı'nın ardından 1949'dan bu yana ülkede ordu bulunmasını yasaklamaktadır. Ana görevi polislik, iç güvenlik ve Hava Teyakkuz Servisi'nin komutası olan Kosta Rika Kamu Kuvveti'nin sınırlı bir askerî kapasitesi bulunmaktadır. [64][65]
 Mauritius Mauritius'un 1968'deki bağımsızlığından bu yana daimi bir ordusu bulunmamaktadır. Tüm askerî, polis ve güvenlik işlevleri, Polis komiserinin komutası altındaki 10.000 aktif görevli personel tarafından yürütülmektedir. 8.000 kişilik Ulusal Polis Gücü, iç hukukun uygulanmasından sorumludur. Ayrıca paramiliter birimler olarak kabul edilen 1.500 kişilik Özel Mobil Kuvvet ve 500 kişik Ulusal Sahil Güvenlik de bulunmaktadır. Her iki birim de hafif silahlarla donatılmıştır. [66][67][68]
 Monako Monako, topçu teknolojisindeki ilerlemelerin onu savunmasız hale getirmesi nedeniyle 17. yüzyılda genel askerî yatırımlarından vazgeçti, ancak yine de sınırlı bir askerî güce sahiptir. Savunma genel anlamda Fransa'nın sorumluluğunda olmasına rağmen, egemenliğin ve yargının korunmasında sorumlu Compagnie des Carabiniers du Prince ve itfaiye ve sivil savunmadan sorunlu Corps des Sapeurs-Pompiers olmak üzere iki küçük askerî birlik bulunmaktadır. Her iki birim de iyi eğitimlidir ve hafif silahlarla donatılmıştır. Orduya ek olarak, iç güvenlik amacıyla silahlı bir ulusal polis gücü de bulunmaktadır. [69][70][71][72]
 Panama Panama, ordusunu 1990 yılında lağvetti ve bu karar 1994 yılında yapılan bir anayasa değişikliğiyle onaylandı. Panama Kamu Kuvvetleri, bazı askerî yeteneklere sahip olan Ulusal Polisi, Ulusal Sınır Servisi, Ulusal Havacılık Servisi ve Kurumsal Koruma Servisi'ni içermektedir. [73][74][75]
 Vanuatu Vanuatu Polis Gücü, iç güvenlik amacıyla Vanuatu Mobil Gücü adında paramiliter bir güç bulundurmaktadır. Mobil Kuvvet, hafif silahlarla iyi donatılmış yaklaşık 300 erkek ve kadından oluşmaktadır. [76][77][78]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "The Defence Act | Defence and Security Affairs | Subjects | Ministry for Foreign Affairs". Mfa.is. 20 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  2. ^ "Direction de la Sûreté Publique / Département de l'Intérieur / Le Gouvernement / Gouvernement et Institutions / Portail du Gouvernement - Monaco" (Fransızca). Gouv.mc. 20 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  3. ^ "Comparative Criminology | Europe - Monaco". Rohan.sdsu.edu. 1 Ocak 2002. 27 Mayıs 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  4. ^ "Monaco signs new treaty with France". Monaco Consulate. 21 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  5. ^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  6. ^ "Documento BOE-A-1993-16868". BOE.es. 30 Haziran 1993. 29 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  7. ^ "Andorra Defense Forces - 1990". CIA World Factbook. 1990. 25 Nisan 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  8. ^ a b "Iceland Defense Force". Global Security. 20 Şubat 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  9. ^ "U.S. Military Forces Leaving Iceland". Usmilitary.about.com. 11 Ekim 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  10. ^ a b c d "Treaty Establishing the Regional Security System (1996)". United States Department of State. 28 Mart 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  11. ^ Schanche (17 Mart 1990). "Breakup of Palace Guard Helps to Demilitarize Haiti - Los Angeles Times". Articles.latimes.com. 29 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  12. ^ "Costa Rica". World Desk Reference. 11 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  13. ^ "Top 10 Countries Without Military Forces | Top 10 Lists". TopTenz.net. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  14. ^ Kowalski, Frank (2014). An inoffensive rearmament: the making of the postwar Japanese army. Annapolis: Naval Institute Press. s. 72. ISBN 978-1-591-14226-3. OCLC 862041571. 
  15. ^ "Q&A: Japan's Self Defence Force". Londra. BBC. 28 Eylül 2001. 7 Kasım 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021. 
  16. ^ "Japan". Alexandria: Global Security. 3 Mart 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021. 
  17. ^ "Japan's contribution to UN peacekeeping operations". Tokyo: Japonya Dışişleri Bakanlığı. 2005. 23 Ekim 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Mayıs 2021. 
  18. ^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  19. ^ "El Sometent | Tourism". Turisme.andorralavella.ad. 17 Mayıs 2011. 5 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  20. ^ "Overview. 26 countries without armies". APRED. 2 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2015. 
  21. ^ "Kiribati Defense Forces - 1991". CIA World Factbook. 2 Eylül 2003 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  22. ^ "Kiribati". Freedom House. 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  23. ^ Australian Government, Department of Defence (20 Kasım 1943). "Operation KIRIBATI ASSIST - Department of Defence". Defence.gov.au. 2 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  24. ^ "Background Note: Liechtenstein". United States Department of State. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  25. ^ "Imagebroschuere_LP_e.indd" (PDF). 16 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2012. 
  26. ^ "Background Note: Marshall Islands". United States Department of State. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  27. ^ "Marshall Islands". www.freedomhouse.org. 27 Mart 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  28. ^ "Top 10 Countries Without Military Forces | Top 10 Lists". TopTenz.net. Erişim tarihi: 30 Mart 2013. 
  29. ^ "Inspection of Embassy Kolonia, Federated States of Micronesia (ISP-I-02-09)". United States Department of State. 29 Ağustos 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  30. ^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Mart 2013. 
  31. ^ "Micronesia". www.freedomhouse.org. 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  32. ^ "Nauru". The World Factbook. 17 Eylül 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Eylül 2008. 
  33. ^ "Guns in Nauru: Facts, Figures and Firearm Law". Gunpolicy.org. 18 Temmuz 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  34. ^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 4 Mayıs 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  35. ^ "Comparative Criminology | Asia - Nauru". Rohan.sdsu.edu. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  36. ^ "Nauru". Freedom House. 17 Eylül 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  37. ^ "PALAU". Encyclopedia of the Nations. 18 Mayıs 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  38. ^ "Palau". Freedom House. 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  39. ^ "Palau". State.gov. 7 Şubat 2012. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  40. ^ "Royal Saint Lucia Police Force". Rslpf.com. 4 Kasım 1961. 29 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  41. ^ "Saint Lucian Military statistics, definitions and sources". Nationmaster.com. 16 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  42. ^ "Comparative Criminology | North America - Saint Vincent and the Grenadines". Rohan.sdsu.edu. 27 Ekim 1979. 22 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  43. ^ "History". Security.gov.vc. 25 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  44. ^ "Samoa". The World Factbook. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  45. ^ "Samoa". State.gov. 1 Şubat 2012. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  46. ^ "Samoa". Freedom House. 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  47. ^ "Australian defence presence in solomon islands". Australian Government Department of Defense. 17 Ağustos 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  48. ^ The Solomons Islands 1998-2003 9 Mayıs 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., britains-smallwars.com/ 28 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  49. ^ "Solomon Islands". Freedom House. 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  50. ^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  51. ^ "Regional Assistance Mission to Solomon Islands - Home". RAMSI. 26 Nisan 2012. 6 Ağustos 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  52. ^ "Country Context". World Health Organization. 26 Nisan 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  53. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Aralık 2020. 
  54. ^ "Vatican City". World Desk Reference. 22 Kasım 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  55. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 22 Haziran 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 17 Aralık 2020. 
  56. ^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  57. ^ "The Pope's Soldiers: A Military History of the Modern Vatican Modern War Studies: Amazon.co.uk: David Alvarez: Books". Amazon.co.uk. 20 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  58. ^ "U.S. Department of State: Iceland". State.gov. 8 Kasım 2011. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  59. ^ "A press release from the Norwegian Ministry of Foreign Affairs". Regjeringen.no. 26 Nisan 2007. 21 Mayıs 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  60. ^ "An English translation of the Norwegian-Icelandic MoU at the website of the Norwegian Ministry of Foreign Affairs" (PDF). 29 Haziran 2007 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  61. ^ Norway Post: Norway and Iceland to sign defence agreement 29 Eylül 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  62. ^ Aftenposten: Norway to help defend Iceland 29 Haziran 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  63. ^ "Danmarks Radio". Dr.dk. 26 Nisan 2007. 28 Ekim 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  64. ^ "Costa Rica". World Desk Reference. 11 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  65. ^ El Espíritu del 48. "Abolición del Ejército". 24 Ekim 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Mart 2008.  (Spanish)
  66. ^ "Background Note: Mauritius". United States Department of State. 21 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  67. ^ "Mauritian Military Data". Nationmaster.com. 21 Aralık 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  68. ^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  69. ^ "Monaco signs new treaty with France". Monaco Consulate. 21 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  70. ^ [1] 6 Aralık 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  71. ^ [2] 12 Ağustos 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  72. ^ "La Compagnie des Carabiniers de S.A.S. le Prince - Palais Princier de Monaco". Palais.mc. 9 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  73. ^ "The Panama Defense Forces". Library of Congress. 3 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Şubat 2008. 
  74. ^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  75. ^ "Panama military - Flags, Maps, Economy, Geography, Climate, Natural Resources, Current Issues, International Agreements, Population, Social Statistics, Political System". Photius.com. 28 Ocak 2001 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  76. ^ "Vanuatu". Freedom House. 7 Mart 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  77. ^ "The Vanuatu Police Force". Epress.anu.edu.au. 19 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 
  78. ^ "CIA - The World Factbook". Cia.gov. 12 Haziran 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2012. 

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]