Oksin
Oksin (← İngilizce auxin ← Yunanca αυξειν auxein), bitkilerde büyüme ve gelişmeyi etkileyen en önemli hormonlardan biridir. Oksin kelimesi yunan αυξειν (auxein) kelimesinde gelmedir ve 'büyüme' anlamına gelir.
Türleri
Doğal
- İndol-3-asetik asit (IAA)(potansiyel etkisi sebebiyle en önemli doğal oksin)
- 4-kloro-indolasetik asit
- Fenilasetik asit (PAA)
- İndol-3-bütirik asit
Yapay
- 1-naftalinasetik asit (NAA)(En önemli sentetik oksin)
- 2,4-diklorofenoksiasetik asit (2,4-D) indol-3-asetik asit (IAA)
- Dinitrofenol
Özellikleri
- Bitkinin uç noktalarında bulunur.
- Büyüme hücrelerini uyarır.
- Bitkilerde boyca uzamayı sağlar.
- Bitkinin farklı organlarında farklı şekilde etkilidir.
- Kökte boyuna uzama
- Yumrularda enine büyüme
- Meyvede izodiametrik büyüme
- Hücre bölünmesi ve büyümesini sağlar.
- Hücre ve doku farklılaşmasında etkilidir.
- Işığı sevmez.
- Gravitropizmada görevlidir.
- Bitkinin ışık görmeyen yerlerinde üretilmez sadece ışık görmeyen bölgelere yönelir.
- Işığın olduğu yerden ışığın olmadığı yere doğru kaçar. (Bu yüzden bitkiler güneşin pozisyonunu takip eder)
- Büyümede etkili olan diğer hormonlarla birlikte, ışığa yönelim benzeri vücut gelişimini (bükülme, kıvrılma, dönme ) sağlar.
- Büyüme polaritesinin düzenlenmesine yardımcı olur.
- Bitki içinde rekabeti engellemek için apikal dominansı korur.
- Çiçeklenme için az, meyve gelişimi için çok etkilidir.
- Yüksek dozu etilen gazını tetikleyerek yaprak dökümünü (absisyon) hızlandırır.
- Çok fazla salgılanması büyümeyi durdurur.
- Yapay oksinler yabani otlarla mücadelede herbisit olarak kullanılabilir.(Örneğin mısır tarlalarından karahindiba bitkisini temizlemek için Dinitrofenol kullanılır)
Kaynakça
Kaynak hatası: <ref> "Tübitak" adında grup ana etiketi bulunuyor, ancak <references group="Tübitak"/> etiketinin karşılığı bulunamadı (Bkz: Kaynak gösterme)