Nihad Sâmi Banarlı
Nihad Sami Banarlı (d. 1907 - Fatih, İstanbul - ö. 13 Ağustos 1974, İstanbul) edebiyat tarihçisi, yazar, şair ve edebiyat öğretmenidir.
Biyografi
1907 yılında İstanbul Fatih'te dünyaya gelen Banarlı, Trabzon milletvekili, şair Ömer Hilmi'nin torunu, vali ve şair İlyas Sami ile Nadire Hanım'ın oğludur. Soyadını babasının ve annesinin mezarlarının bulunduğu Tekirdağ'ın Banarlı ķöyünden almıştır.
Banarlı, ilk ve orta öğrenimini İstanbul’da yaptı. İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu'ndan 1927 yılında İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi'nden 1929'da mezun oldu.
Daha sonra 1929-1934 yılları arasında Edirne Lisesi ile Kız ve Erkek Öğretmen Okulu'nda edebiyat öğretmenliği yaptı. 1947 yılına kadar ise sırayla İstanbul'da Kabataş, Galatasaray, Boğaziçi, Şişli Terakki ve Işık liselerinde öğretmenlik yaptı.
1947-1969 yılları arasında Eğitim Enstitüsü (1947-1967), ile Yüksek Öğretmen Okulu'nda edebiyat öğretmenliği, Yüksek İslam Enstitüsü'nde İslami Türk Edebiyatı Tarihi öğretmenliklerinde bulundu. 1969 yılında kendi isteği ile emekliye ayrıldı. Öğretmenlik yaparken birçok kuruluşta ek görevlerde bulundu. 1948 yılından itibaren Hürriyet Gazetesi'nin Edebi Sohbetler sütununda devamlı yazılar yazdı.
1953 yılında kurulan İstanbul Fetih Cemiyeti'ne girdi. Bu kuruluşa bağlı olan İstanbul Enstitüsü'ne müdür oldu. 1958 yılında Yahya Kemal Enstitüsü yayın işlerini yürüttü. Milli Eğitim Bakanlığı 1000 Temel Eser ve Çağdaş Türk Yazarları komisyonlarına üye ve başkan seçildi. 1971 yılında kurulan Kubbealtı Akademisi'ne Edebiyat Kolu Başkanı ve Akademi Dergisi müdürü oldu.
13 Ağustos 1974'de 67 yaşındayken İstanbul'da vefat etti. Mezarı Rumelihisarı’da Aşiyan Mezarlığı'ndadır.
Eserleri
Cumhuriyet devri yazarlarındandır. Yazı hayatına ortaokulda iken başlamıștır. Sanat eserleri arasında hece ve aruz vezinleri ile şiirler, oyunlar, hikâyeler ve denemeleri bulunur. Öğretmenliğe başladığının ilk yıllarında Altı Ok, Orhun, Ötüken ve Atsız dergilerinde makale ve şiirleri yayımlanmıştır. Ülkü, Yahya Kemâl Mecmuası, Hayat Tarih Mecmuası, Meydan, Kubbealtı Akademi Mecmuası adlı dergilerde ve Hürriyet, Akşam ve Yeni Sabah gazetelerinde çok sayıda yazı, makale ve edebî sohbetleri yayımlanmıştır. En iyi tanındığı yayınları liseler için yazmış olduğu edebiyat kitabı ve "Resimli Türk Edebiyatı Tarihi" adlı eserlerdir.
Bibliyografya
Oyunlar
- Kızıl Çağlayan (1933), manzum milli piyes
- Bir Yuvanın Şarkısı (1933), manzum milli piyes
- Sular Kararırken
- Yabancı
- Dumanlı Dağlar
- Son Vazife
- Bir Mâbed Yıkıldı
- Istırap Yarışı
Roman
- Bir Güzelliğin Romanı (Hürriyet Gazetesi'nde tefrika)
Edebiyat tarihi araştırmaları
- Dâstân-ı Tevârih-i Mülûk-ı Âli Osman ve Cemşid-ü Hurşid Mesnevisi, (1933, {Ahmedî’nin Osmanlı tarihine dair manzum eserinin neşri)
- Resimli Türk Edebiyatı Tarihi (1948; 1975- 79), 2 Cilt
Diğer eserleri
- Edebî Bilgiler (1940)
- Türkçenin Sırları (1940)
- Metinlerle Edebî Bilgiler (1950)
- Metinlerle Türk Edebiyatı Tarihi I, II, III, (1951-1954)
- Metinlerle Türk ve Batı Edebiyatı, I, II, III(1955-1960)
- Yahya Kemal Yaşarken (1959)
- Yahya Kemal’in Hâtıraları (1960)
- Şiir ve Edebiyat Sohbetleri
- Namık Kemal ve Türk Osmanlı Milliyetçiliği
- Büyük Nazireler Mevlid ve Mevlid'de Milli Çizgiler
- Başlangıçtan Tanzimata Kadar Türk Edebiyatı Tarihi
- Fatih'in Zafer Sırları
Notlar
Dış bağlantılar
- Pekin, Nermin Suner (haz.), (1977) Doğumunun 100. yılında: Nihad Sami Banarlı: hayatı, şahsiyeti ve eserleri Istanbul: İstanbul Fetih Cemiyeti, (Yeni edisyon: 2007 Istanbul:Kubbealti Yayinlari ISBN 9789757618485) [1]
- Necatigil, Behçet (1980), Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü, İstanbul: Varlık Yayınları, (17. basım, 1998) s.70
- Bayrak, M.Orhan (1982), Osmanlı Tarihi Yazarları İstanbul: Mileniyum Yayınları (Yeni ed. 2002) ISBN 9758455184 s.60-61
- "Edebiyatfakultesi.com'" websitesi nihat-sami-banarli" maddesi (Erişim:15.09.2012)