Netumbo Nandi-Ndaitwah
| Netumbo Nandi-Ndaitwah | |
|---|---|
.jpg)
| |
| Namibya Devlet Başkanı | |
| Görevde | |
| Makama geliş 21 Mart 2025 | |
| Başkan Yardımcısı | Lucia Witbooi |
| Yerine geldiği | Nangolo Mbumba |
| Başbakan | Elijah Ngurare |
| 3. Namibya devlet başkanı yardımcısı | |
| Görev süresi 4 Şubat 2024 - 21 Mart 2025 | |
| Başkan | Nangolo Mbumba |
| Başbakan | Elijah Ngurare |
| Yerine geldiği | Nangolo Mbumba |
| Yerine gelen | Lucia Witbooi |
| Namibya başbakan yardımcısı | |
| Görev süresi 21 Mart 2015 - 4 Şubat 2024 | |
| Yerine geldiği | Marco Hausiku |
| Yerine gelen | John Mutorwa |
| Namibya Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 4 Aralık 2012 - 4 Şubat 2024 | |
| Başbakan | Saara Kuugongelwa |
| Yerine geldiği | Utoni Nujoma |
| Yerine gelen | Peya Mushelenga |
| Namibya Çevre ve Turizm Bakanı | |
| Görev süresi 21 Mart 2010 - 4 Aralık 2012 | |
| Yerine geldiği | Willem Konjore |
| Yerine gelen | Uahekua Herunga |
| Namibya Bilgi ve İletişim Bakanı | |
| Görev süresi 2005-2010 | |
| Yerine geldiği | Nangolo Mbumba |
| Yerine gelen | Joel Kaapanda |
| Namibya Kadın işleri ve Çocuk Refahı Bakanı | |
| Görev süresi 2000-2005 | |
| Yerine geldiği | Makam oluşturuldu |
| Yerine gelen | Marlene Mungunda |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | Netumbo Nandi 29 Ekim 1952 Onamutai, Güney Batı Afrika (günümüzde Namibya) |
| Partisi | SWAPO |
| Evlilik(ler) | Epaphras Denga Ndaitwah |
Ndemupelila Netumbo Nandi-Ndaitwah (d. 29 Ekim 1952), NNN lakaplı[1][2] Namibyalı siyasetçi. Nandi-Ndaitwah, Afrika ülkesi Namibya'da 21 Mart 2025'ten bu yana Namibya'nın beşinci ve mevcut başkanı olarak cumhurbaşkanlığı makamındadır.[3] Ülkenin ilk kadın cumhurbaşkanıdır.[4] Daha önce 2024-2025 yılları arasında cumhurbaşkanı Nangolo Mbumba'nın üçüncü başkan yardımcısı olarak görev yapmıştı.
2024 yılında SWAPO'nun ilk kadın başkan adayı oldu. Nandi-Ndaitwah, 2017 yılında SWAPO'nun başkan yardımcılığına seçilerek bu göreve gelen ilk kadın oldu. Nandi-Ndaitwah, en üst düzey liderlik pozisyonuna gelmeden önce 2015-2024 yılları arasında Namibya başbakan yardımcısı, Aralık 2012-2015 yılları arasında Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanı ve Mart 2010-Aralık 2012 tarihleri arasında Çevre ve Turizm Bakanı olarak görev yaptı. Uzun yıllardır Millî Meclis üyesidir.
Erken yaşam ve eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]Netumbo Nandi 29 Ekim 1952'de Güneybatı Afrika'nın Onamutai kentinde (günümüzde Namibya'da Ohangwena Bölgesi ve Oshana Bölgesi sınırına yakın) Justina Nekoto Shaduka-Nandi ve Petrus Nand'nin çocukları olarak dünyaya geldi.[5] Babası Anglikan din adamıydı. 13 çocuğun dokuzuncusuydu.[6] Ndaitwah, Odibo'daki St. Mary's Misyonu'nda eğitim gördü.[7]
Nandi-Ndaitwah, 14 yaşındayken SWAPO'nun saflarına katılarak genç yaşta siyasi olarak aktif hale geldi. Kısa süre sonra Güney Afrika'nın işgaline son vermek için mücadele eden SWAPO Gençlik Hareketi örgütünün lideri oldu. Nandi-Ndaitwah kısa sürede muhalefetin hedefi hâline geldi ve saklanmak zorunda kaldı.[8]
Nandi-Ndaitwah 1973 yılında sürgüne gitti ve Zambiya'daki SWAPO üyelerine katıldı. 1973-1975 yılları arasında Lusaka'daki SWAPO merkezinde çalıştı ve 1975-1976 yılları arasında Sovyetler Birliği'ndeki Lenin Yüksek Komsomol Okulu'nda eğitim gördü. Komünist gençlik hareketinin çalışma ve uygulamaları alanında diploma alarak mezun oldu. 1987 yılında Birleşik Krallık'taki Glasgow Teknoloji Koleji'nden kamu yönetimi ve yöneticiliği alanında yüksek lisans diploması, 1988 yılında da yine Birleşik Krallık'taki Keele Üniversitesi'nden uluslararası ilişkiler alanında yüksek lisans diploması aldı. 1989 yılında Nandi-Ndaitwah, Keele Üniversitesi'nden diplomatik çalışmalar alanında yüksek lisans derecesi aldı.[9]
2024 Kasım seçimleri sonrasında kendisine diplomatik ve kamusal alanda fahri doktora unvanı verildi.
Siyasi kariyeri
[değiştir | kaynağı değiştir].jpg)
Nandi-Ndaitwah, 1976'dan 1978'e kadar Zambiya'da SWAPO'nun yardımcı temsilcisi ve 1978'den 1980'e kadar Zambiya'nın baş temsilcisi oldu. 1980-1986 yılları arasında Darüsselam'da SWAPO'nun Doğu Afrika baş temsilcisi olarak görev yaptı. 1976'dan 1986'ya kadar SWAPO merkez komitesinin üyesiydi ve 1991'den 1994'e kadar Namibya Ulusal Kadın Örgütü'nün (NANAWO) başkanıydı.[9]
1990 yılından bu yana Namibya Ulusal Meclisi üyesidir. 1990-1996 yılları arasında Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakan Yardımcılığı görevini yürüttü ve ilk olarak 1996 yılında Cumhurbaşkanlığı Ofisi Kadın İşleri Genel Müdürü olarak bakanlık statüsüne yükseldi ve 2000 yılına kadar bu görevi sürdürdü. 2000 yılında bakanlığa terfi etti ve Kadın İşleri ve Çocuk Refahı görevi kendisine verildi.[10]
2005-2010 yılları arasında Namibya hükûmetinde Enformasyon ve Yayıncılık Bakanı olarak görev yaptı. Daha sonra Aralık 2012'de yapılan büyük kabine değişikliğine kadar Çevre ve Turizm Bakanı olarak görev yaptı ve bu değişiklikle Dışişleri Bakanı olarak atandı,[11] bu bakanlık daha sonra Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği olarak yeniden adlandırıldı.
Başkan Hage Geingob döneminde Nandi-Ndaitwah, Mart 2015'te başbakan yardımcısı olarak atandı ve aynı zamanda Uluslararası İlişkiler ve İşbirliği Bakanlığı görevini üstlendi.[12] Nandi-Ndaitwah hem SWAPO'nun merkez komitesinde hem de politbüroda görev yapıyor. Ayrıca partinin bilgi ve seferberlik sekreteridir ve bu nedenle SWAPO'nun başlıca sözcülerinden biridir.[9][13]
Mart 2023'te Başkan Geingob, Nandi-Ndaitwah'ı 2024 Namibya genel seçimlerinde SWAPO'nun başkan adayı olarak gösterdi.[14] Geingob'un Şubat 2024'teki ölümünün ardından Nandi-Ndaitwah, başkan olan Nangolo Mbumba'nın yerine başkan yardımcısı olarak atandı. Bu görevi üstlenen ilk kadındır.[15][16]
3 Aralık 2024'te resmen Namibya Cumhuriyeti'nin seçilmiş başkanı ilan edildi ve bu görevi üstlenen ilk kadın oldu.[17] Nandi-Ndaitwah elde ettiği 683.560 oy ile (%58,7), Panduleni Itula ve McHenry Venaani'yi geride bıraktu.[18] 21 Mart 2025'te göreve resmî olarak başladı.[19]
Kişisel yaşam
[değiştir | kaynağı değiştir]Netumbo Nandi-Ndaitwah , Namibya Savunma Kuvvetleri'nin eski şefi Korgeneral (emekli) Epafras Denga Ndaitwah ile evli.[9] Çocuklara yönelik toplum çalışmaları ve okumayla ilgileniyor.[13]
Halk arasında NNN olarak anılan bu kişi aynı zamanda kürtaja karşıdır.[19]
Ödüller
[değiştir | kaynağı değiştir]Netumbo Nandi-Ndaitwah, Namibya Sürdürülebilir Kalkınma Ödülleri'nde 'düşünce liderliği' ödülüne layık görüldü.[20] Nandi-Ndaitwah, 2024 Nala Feminist (Nalafem) Zirvesi'nde Nesiller Arası Liderlik Ödülü'ne layık görüldü.[21] Ayrıca Tanzanya'daki Darüsselam Üniversitesi'nden fahri doktora unvanına sahiptir.[22]
Galeri
[değiştir | kaynağı değiştir]-
Nandi-Ndaitwah, 2022'de WIPO Genel Müdürü Daren Tang ile görüştü. İkili, "Namibya Vizyon 2030" planı kapsamında IP'nin ekonomik, gençlik müzik endüstrisi, kadın yenilikçiler ve sosyal kalkınmayı ilerletmedeki rolünü görüştü. -
Estonya Dışişleri Bakanlığı ile toplantı, 2019. -
Nandi-Ndaitwah, 2023 yılında Namibya'nın Windhoek kentindeki Eyalet Sarayı'nda First Lady Jill Biden ile bir araya geliyor.
.jpg)
.jpg)
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Mumbuu, Edward (16 Kasım 2022). "SWAPO Braces for Vote Showdown". New Era Live. 13 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2025.
- ^ "Naimibia Elects Its First Woman President". CBS News. 4 Aralık 2024. 6 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2025.
- ^ "Namibia will have its first female leader after the VP wins presidential election for ruling party". KTALnews.com (İngilizce). 3 Aralık 2024. Erişim tarihi: 3 Aralık 2024.[ölü/kırık bağlantı]
- ^ Namene, John-Colin (4 Aralık 2024). "Nandi-Ndaitwah elected as Namibia's first woman president". The Namibian (İngilizce). 3 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Aralık 2024.
- ^ "Nandi-Ndaitwah's moment of truth". The Namibian (İngilizce). 14 Nisan 2022. 6 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Kasım 2024.
- ^ Mongudhi, Tileni (21 Nisan 2023). "Nandi-Ndaitwah's moment of truth". The Namibian (İngilizce). 7 Ekim 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2024.
- ^ Dierks, Klaus. "Biographies of Namibian Personalities, N". klausdierks.com. 20 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022.
- ^ "Netumbo Nandi-Ndaitwah: From freedom fighter to Namibia's first female president". www.bbc.com (İngilizce). 4 Aralık 2024. 4 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Aralık 2024.
- ^ a b c d Hopwood, Graham. "Who's Who, entry for Netumbo Nandi-Ndaitwah". Namibia Institute for Democracy. 11 Haziran 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Ocak 2014.
- ^ "Nandi-Ndaitwah Netumbo". Parliament of Namibia. 16 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Haziran 2022.
- ^ Shipanga, Selma; Immanuel, Shinovene (5 Aralık 2012). "Transition team picked". The Namibian. 28 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Aralık 2013.
- ^ "Geingob announces Cabinet". The Namibian. 20 Mart 2015. 16 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2025.
- ^ a b "Nandi-Ndaitwah Netumbo". Namibian Parliament (İngilizce). 16 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Şubat 2023.
- ^ "Namibia: President Geingob Names Nandi-Ndaitwah Woman Successor". The Heritage Times. 13 Mart 2023. 20 Eylül 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Nisan 2025.
- ^ "Nangolo Mbumba Sworn In as Namibia's Interim President". Voice of America. 5 Şubat 2024.
- ^ "Nangolo Mbumba sworn in as Namibia's fourth President". The Star Kenya. 4 Şubat 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2024.
- ^ "Namibia will have its first female leader after VP wins presidential election for the ruling party". Associated Press. 4 Aralık 2024. 3 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- ^ "2024 Presidential elections". elections.my.na. 13 Nisan 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2025.
- ^ a b "Namibia inaugurates its first woman president". France 24 (İngilizce). 21 Mart 2025. 21 Mart 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Mart 2025.
- ^ Mukokobi, Pricilla (21 Haziran 2024). "Namibia: VP Recognised for Environmental Contribution". New Era (İngilizce). 3 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Eylül 2024.
- ^ "VP Netumbo Nandi-Ndaitwah receives inter-generational leadership award". nbcnews.na. 2 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2024.
- ^ "Nandi-Ndaitwah awarded honorary doctorate by University of Dar es Salaam". nbcnews.na. 7 Aralık 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Kasım 2024.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
Wikimedia Commons'ta Netumbo Nandi-Ndaitwah ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur
Vikisöz'de Netumbo Nandi-Ndaitwah ile ilgili sözler mevcuttur.
