Necmettin Halil Onan
Necmettin Halil Onan | |
|---|---|
| Doğum | Necmettin 1902 Çatalca, İstanbul |
| Ölüm | 17 Ağustos 1968 (66 yaşında) İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Eğitim | İstanbul Darülfünun Edebiyat Fakültesi |
| Meslek | Şair, akademisyen, edebiyat tarihçisi |
| Evlilik | Ahter Onan (1926-1968) |
| Çocuk(lar) | Yıldız Alacakaptan (1929) |
Necmettin Halil Onan (1902, Çatalca, İstanbul - 17 Ağustos 1968, İstanbul), Türk şair, öğretmen, akademisyen ve edebiyat tarihçisidir. Türk edebiyatının artık klasikleşmiş eseri olan ve Türk ordusunun Çanakkale Savaşı'ndaki savunmasını anan "Bir Yolcuya" şiirini kaleme alan şairdir.
Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
1902 yılında Çatalca'da doğdu. Babası, Düyûn-ı Umûmiye memuru Halil Hilmi Bey idi.[1] Ortaöğrenimini Vefa Lisesi'nde tamamladı. 1919 yılında Darülfünun Edebiyat Fakültesinde açılan sınavı kazanarak Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne kaydoldu. Cenap Şahabettin, Fuad Köprülü, Ferit Kam, Yusuf Şerif, Yahya Kemal, Hüseyin Daniş gibi edebiyatçıların öğrencisi oldu.[2] Fakat İstanbul'un işgali üzerine okul geçici olarak kapatılınca millî mücadeleye katılmak üzere Ankara'ya geçti. Ankara Talimatgahı’nda zabıt vekili oldu, Anadolu Ajansı Siyasi Servisi'nde çalışan Halil Onan, millî mücadele sonrası İstanbul'a dönerek yarım kalan eğitimine devam etti, 1924 yılında mezun oldu. Bir süre tekrar Anadolu Ajansı'nda ve özel okullarda çalıştı. 1929 yılından itibaren İzmir (İzmir Kız Lisesi 1936-1939), Adana, Ankara illerinde pek çok lisede edebiyat öğretmenliği ve lise müdürlüğü yaptıktan sonra maarif müfettişi oldu.
1942-1946 yıllarında Yükseköğretim Genel Müdürlüğü yaptı. Niyazi Berkes hakkında tuttuğu rapor 1948 DTCF Tasfiyesi'nin önünü açtı. Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi’ne Eski Türk Edebiyatı Profesörü olarak atandı. 1959 yılında ise üniversitedeki görevinden emekli oldu. 18 Ağustos 1968 günü İstanbul'da öldü.
Edebi hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]
Necmettin Halil, yazın yaşamına aruz ölçüsünde şiirler yazarak başladı. İlk şiirleri Nedim dergisinde yayımlandı. Aruzu bırakıp hece ölçüsünde şiirler yazmaya başladığında şiirlerini Dergâh ve Hayat dergilerinde yayımladı. Şiirlerini 1927'de ve 1933'te bastırdığı iki kitapta topladı. Aşk, doğa ve ulusal duygular ile ilgili şiirler yazdı. Son dönem şiirlerinde Yahya Kemal Beyatlı etkisi görülür. İşleyen Yara adlı romanı, kitap olarak basılmamış ancak 1932 yılında Vakit gazetesinde tefrika edilmiştir. Ortaokullar için dilbilgisi kitapları da hazırlamıştır.
Eserleri[değiştir | kaynağı değiştir]
Şiir kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Çakıl Taşları (1927)
- Bir Yudum Daha (1933)
- Bir Yolcuya (1960)
Diğer kitapları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Dilbilgisi (1928), 2 cilt
- Dilbilgisi (1934)
- Dilbilgisi (1943), İlkokullar için
- İzahlı Divan Şiiri Antolojisi (1940, 1946)
- Namık Kemal’in Talim-i Edebiyatı Üzerine Bir Risalesi (1950)
- Leyla ve Mecnun (1956), Fuzuli’nin eserinin tenkidi
Romanları[değiştir | kaynağı değiştir]
- İşleyen Yara (yayımlanmadı)
- Kolejli Nereye (1977)
Hakkında yazılanlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Necmettin Halil Onan - Abdülkadir Hayber (ISBN 975-17-0198-8)
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Edebiyatadair.com Necmeddin Halil Onan maddesi". 21 Ocak 2011 tarihinde kaynağından (HTM) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008.
- ^ "Insicamx.com Necmettin Halil Onan maddesi". 4 Nisan 2011 tarihinde kaynağından (HTM) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2008.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
Vikisöz'de Necmettin Halil Onan ile ilgili sözler mevcuttur.
- 1902 doğumlular
- Çatalca doğumlular
- Türk öğretmenler
- Türk edebiyat akademisyenleri
- Vefa Lisesinde öğrenim görenler
- İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesinde öğrenim görenler
- Millî Edebiyat zevk ve anlayışını sürdüren şairler
- Türk milliyetçileri
- 20. yüzyıl Türk şairleri
- 1968 yılında ölenler
- İstanbul'da ölenler