Necla el-Menguş
| Necla el-Menguş نجلاء محمد المنقوش | |
|---|---|
| |
| Libya Dışişleri Bakanı | |
| Görev süresi 15 Mart 2021 - 28 Ağustos 2023 | |
| Cumhurbaşkanı | Muhammed el-Menfi |
| Başbakan | Abdulhamid Dibeybe |
| Yerine geldiği | Muhammed Taha Siala |
| Kişisel bilgiler | |
| Doğum | 7 Haziran 1973 Cardiff, Galler, Birleşik Krallık |
| Partisi | Bağımsız |
| Bitirdiği okul | Doğu Menonit Üniversitesi George Mason Üniversitesi |
| Mesleği | Siyasetçi |
Necla el-Menguş, (7 Haziran 1973, Cardiff), Libyalı avukat, diplomat ve siyasetçi. 2021-2023 yılları arasında Abdulhamid Dibeybe hükümetinde Libya Dışişleri Bakanı olarak görev aldı. Menguş, Libya'nın ilk kadın dışişleri bakanıdır. Ayrıca Arap dünyasında dışişleri bakanı görevine getirilen beşinci kadın siyasetçi oldu.[1] 2021 yılında BBC'nin yayınladığı en ilham veren 100 kadın arasında yer aldı.[2]
Kişisel yaşamı[değiştir | kaynağı değiştir]
Menguş, 7 Haziran 1973 tarihinde Galler'in Cardiff şehrinde Libya kökenli dört çocuklu bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Sonradan ailesiyle birlikte Bingazi'ye geri dönmesiyle 6 yaşından itibaren burada büyüdü.
Eğitimi ve kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Libya'nın 2011 Devrimi sırasında Menguş, Geçici Ulusal Konseyin sivil toplum örgütleriyle ilgilenen Kamu Katılım Birimi'ne başkanlık etti. Bir çatışma çözümü uzmanı olan Menguş, Birleşik Devletler Barış Enstitüsünde Libya ülke temsilcisi olarak ve Arlington, Virginia'daki Dünya Dinleri, Diplomasi ve Çatışma Çözümü Merkezi'nde barış inşası hukuku program görevlisi olarak görev yaptı. Daha sonra hukuk alanında yardımcı doçent olarak çalıştığı Bingazi Üniversitesi'nde avukatlık eğitimi aldı. Amerika Birleşik Devletleri'nde Fulbright Bursu ile okudu, Virginia'daki Eastern Mennonite Üniversitesi'ndeki Adalet ve Barış Binası Merkezi'nden mezun oldu ve daha sonra doktora derecesi aldı.[3]
Dışişleri bakanlığı[değiştir | kaynağı değiştir]
15 Mart 2021'de Ulusal Birlik Hükûmetinin bir parçası olan Abdülhamid Dibeybe'nin kabinesinde dışişleri bakanlığı görevine geitirildi. Libya'nın ilk kadın Dışişleri Bakanı olan Menguş aynı zamanda Moritanya'dan Naha Mint Mouknass (2009 - 2011) ve Vatma Vall Mint Soueina (2015), Somali'den Fevziye Yusuf Adam ve Sudan'dan Asma Mohamed Abdalla (2019–2020) 'dan sonra Arap Dünyasında dışişleri bakanlığa koltuğunda oturan beşinci kadın siyasetçi oldu.
Mayıs 2021'de Türkiye dışişleri bakanı olan Mevlüt Çavuoğlu'na yaptığı ziyarette Türkiye'yi BM kararlarına uymaya ve Türk askerlerini ve paralı askerlerini Libya'dan çekmeye çağırdıktan sonra istifa etmesi için baskı gördü.[4] Türkiye'de yaşadığı söylenen radikal İslamcı din adamı Sadiq al-Gharyani, Al-Tanasuh adlı televizyon kanalında Manguush'u "alçak, aşağılık ve Siyonist projeye hizmet eden" olarak nitelendirerek eleştirdi. Gözlemciler, Mangoush'a yöneltilen sert eleştirinin onun hayatını tehlikeye attığını ve bazı Libyalı erkeklerin kadınları Libya siyasetine dahil etme konusundaki yetersizliklerini gösterdiğini söyledi. ABD'nin Libya Büyükelçisi Richard B. Norland, eleştirilere son verilmesi gerektiğini söyleyerek Menguş'u savundu.[5]
6 Kasım 2021'de Başkanlık Konseyi , Menguş'u konseyle koordinasyon olmadan dış politika yürütmekle suçladı. Seyahat etmesi de yasaklandı.[6] Başbakan Abdulhamid Dibeybe, hükümetindeki bakanları atama veya görevden alma yetkisinin kendisine ait olduğunu söyleyerek Başkanlık Konseyi'nin Menguş'u askıya alma hakkına itiraz etti.[7]
27 Ağustos 2023'te İtalya'nın başkenti Roma'da İsrail Dışişleri Bakanı Eli Cohen ile görüştüğünün ortaya çıkması üzerine başbakan Dibeybe tarafından hakkında soruşturma açıldı ve açığa alındı.[8] İkili görüşme haberinin yayılmasının ardından Libya'nın başkenti Trablus olmak üzere birçok şehirde protesto gösterileri düzenlendi ve Menguş ile İsrail aleyhine sloganlar atıldı. 28 Ağustos'ta dışişleri bakanlığı görevinden alındı ve seyahat yasağı getirildi.[9] The New York Times gazetesi konuyla ilgili Trablus'ta artan kargaşanın ortasında güvenlik endişeleri nedeniyle Menguş'un aynı gün Türkiye'ye kaçtığını iddia etti.[10][11][12]
Ödüller[değiştir | kaynağı değiştir]
7 Aralık 2021'de Manguş, sivil toplum kuruluşlarıyla bağlantı kurma konusundaki çalışmaları nedeniyle BBC 100 Kadın listesinde yer aldı.[2] 2022'de, Amerika Birleşik Devletleri Dışişleri Bakanlığı'nın verdiği Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülü'nü layık görüldü.[13]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Zaptia, Sami (11 Mart 2021). "Najla Mangoush – Libya's first female Foreign Minister". LibyaHerald (İngilizce). 6 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.
- ^ a b "BBC'nin 2021 yılı 100 Kadın listesi yayımlandı: Bu yılki listede Sevda Altunoluk ve Elif Şafak da var". BBC News Türkçe. 18 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.
- ^ "Najla Mangoush (Libya) | Bureau of Educational and Cultural Affairs". eca.state.gov (İngilizce). 16 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.
- ^ Duvar, Gazete (5 Ekim 2021). "'Türkiye Libya'dan çekilmeli' diyen ilk kadın dışişleri bakanına istifa baskısı". 10 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.
- ^ Wintour, Patrick; editor, Patrick Wintour Diplomatic (9 Mayıs 2021). "Libya's first female foreign minister pressed to quit". The Guardian (İngilizce). ISSN 0261-3077. 16 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.
- ^ "Libya's Presidency Council suspends foreign minister, spokesperson says". nationalpost (İngilizce). Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.
- ^ "Libya's Presidency Council suspends foreign minister, gov't rejects the decision". nationalpost (İngilizce). 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.
- ^ "Libya suspends foreign minister after meeting with Israeli foreign minister". Reuters (İngilizce). 27 Ağustos 2023. 12 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2023.
- ^ İHA (28 Ağustos 2023). "İsrailli mevkidaşı ile görüşen Libya Dışişleri Bakanı görevden alındı". CNN TÜRK. 28 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2023.
- ^ Yee, Vivian; Kershner, Isabel (28 Ağustos 2023). "Libya's Foreign Minister Flees Country Amid Uproar Over Meeting With Israeli". The New York Times (İngilizce). ISSN 0362-4331. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2023.
- ^ "Libya'yı Karıştıran Necla el-Mengüç İçin Dünyayı Ayağa Kaldıran Türkiye İddiası". yeniakit.com.tr. 9 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Kasım 2023.
- ^ "Libya'nın Dışişleri Bakanı'nın tepkiler üzerine Türkiye'ye kaçtığı iddia edildi". www.sozcu.com.tr. 28 Ağustos 2023. 28 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ağustos 2023.
- ^ "2022 International Women of Courage Award". 9 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2023.