Nazal septum deviasyonu
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Şubat 2025) |
| Nazal septum deviasyonu | |
|---|---|
| Diğer adlar | Septum Deviasyonu |
 | |
| Göz çukurlarının arasında sola doğru eğilmiş, doğuştan gelen nazal septum deviasyonunu gösteren bir MRG görüntüsü. | |
| Uzmanlık | Kulak burun boğaz |
Nazal septum deviasyonu, burun içindeki septumun(iki burun deliğini ayıran bölme) yer değiştirmesiyle karakterize fiziksel bir rahatsızlıktır. Çoğu insanda (%80) farkında olmadan hafif bir yer değiştirme görülür.[1]
Belirtiler ve semptomlar
[değiştir | kaynağı değiştir]Nazal septum, burun boşluğunu iki deliğe ayıran burundaki kemik ve kıkırdaktır. Kıkırdak, dörtgen kıkırdak olarak adlandırılır ve septumu oluşturan kemikler arasında maksiller krest, vomer ve etmoid kemiğinin dik plakası bulunur. Normalde septum merkezi konumdadır ve bu nedenle burun geçitleri simetriktir.[2] Deviasyonlu septum, kıkırdak sırtının üst kısmının sola veya sağa eğilerek etkilenen burun geçidinin tıkanmasına neden olduğu anormal bir durumdur.
Nazal septumların tam orta hattan ayrılması yaygındır; septum ancak kayma önemliyse veya sorunlara neden oluyorsa deviasyonlu olarak kabul edilir.[3] Tek başına deviasyonlu bir septum yıllarca fark edilmeyebilir ve bu nedenle herhangi bir düzeltmeye ihtiyaç duyulmayabilir.[3]
Deviasyonlu septumun belirtileri arasında sinüs enfeksiyonları ve uyku apnesi, horlama, tekrarlayan hapşırma, yüz ağrısı, burun kanaması, ağızdan nefes alma, nefes almada zorluk, koku alma yeteneğinde hafif ila şiddetli kayıp [1][4] ve muhtemelen baş ağrıları bulunur.[5] Sadece daha şiddetli deviasyonlu septum vakaları nefes almada zorluk belirtilerine neden olur ve tedavi gerektirir.[1]
Nedenler
[değiştir | kaynağı değiştir]Burun septum deviasyonunun en sık nedeni, yüze alınan bir darbe gibi travmatik etkilerdir.[3] Bununla birlikte, doğum sırasında burnun sıkışması sonucu oluşan konjenital (doğumsal) bir durum da olabilir.[3] Septum deviasyonu, Marfan sendromu, homosistinüri ve Ehlers-Danlos sendromu gibi genetik bağ dokusu bozukluklarıyla ilişkilidir.[6]
Tanı
[değiştir | kaynağı değiştir]Nazal septum deviasyonu, burun tıkanıklığının en sık nedenidir.[7] Doğum sürecindeki travma veya mikrofraktürler dahil olmak üzere sıklıkla buruna travma öyküsü bulunur.[7] Tanı, genellikle bir kulak burun boğaz uzmanı tarafından, etkilenen kişinin ayrıntılı tıbbi öyküsünün alınması ve fiziksel muayene yapılmasıyla konulur.[7] Tanı koymaya yardımcı olmak için bazen burun görüntülemesi de kullanılır.[7]
Tedavi
[değiştir | kaynağı değiştir]Nazal septum deviasyonunu düzeltmek için cerrahi yaklaşımdan önce genellikle dekonjestanlar, antihistaminikler veya nazal kortikosteroid spreyleri içeren tıbbi tedavi denenir.[7] İlaçlar semptomları geçici olarak rahatlatır, ancak altta yatan durumu düzeltmez. Burun bantları kullanılarak tıbbi olmayan rahatlama da sağlanabilir.
Septoplasti olarak bilinen küçük bir cerrahi işlem, septal deviasyonlarla ilgili semptomları iyileştirebilir. Ameliyat yaklaşık bir saat sürer ve herhangi bir kozmetik değişiklik veya dış iz bırakmaz. Ameliyattan sonraki ilk birkaç gün içinde burun tıkanıklığı, ağrı,[8] akıntı veya şişlik meydana gelebilir.[9] Prosedürden iyileşme, tamamen iyileşmesi iki gün ila dört hafta arasında sürebilir. Septal kemikler asla yeniden büyümez. Semptomlar tekrar ortaya çıkarsa, deviasyonlarla ilgili değildir. Semptomların yeniden ortaya çıkması, burun mukozasının metaplazisine bağlı olabilir. Ameliyatın başarısız olduğu ve semptomların devam etmesine yol açtığı zamanlar da vardır.
Randomize kontrollü bir çalışma, septoplasti geçiren kişilerin, nazal hava yolu tıkanıklığını nazal spreylerle yöneten kişilere kıyasla 6 ay sonra semptomlarında ve yaşam kalitelerinde daha büyük bir iyileşme olduğunu bulmuştur.[10][11]
Septoplastinin komplikasyonları
[değiştir | kaynağı değiştir]- Septal mukoza ile lateral burun duvarı arasında adezyonlar ve sineşiler.
- Kaudal kenarın rezeksiyonuna bağlı olarak burun ucunda düşme.
- Dış burun deformitesi.[7]
- Devam eden burun semptomlarıyla birlikte eksik düzeltme.[7]
- Mukoza perikondrial fleplerin karşılıklı olarak bilateral travmasına bağlı olarak nazal septum perforasyonu.[7]
- Septal kıkırdağın dorsal duvarının aşırı rezeksiyonuna bağlı olarak semer burun.
- Burun içinde skarlaşma ve burun kanaması.[7]
- Septal hematom ve septal apse.[7]
Önemli Örnekler
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ a b c Robinson, Jennifer (11 Aralık 2016). "What Is a Deviated Septum?". WebMD. 22 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ "Fact Sheet: Deviated Septum". 6 Nisan 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2009.
- ^ a b c d Metson, Ralph; Mardon, Steven (5 Nisan 2005). The Harvard Medical School Guide to Healing Your Sinuses. McGraw-Hill Professional. ss. 159-161. ISBN 978-0-07-144469-9.
- ^ "Disorders of Smell & Taste". American Rhinologic Society. 17 Şubat 2015. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Mayıs 2012.
- ^ Alghamdi, Fahad S; Albogami, Dhai; Alsurayhi, Atheer S; Alshibely, Anmar Y; Alkaabi, Tariq H; Alqurashi, Laila M; Alahdal, Ali A; Saber, Anfal A; Almansouri, Omar S (10 Kasım 2022). "Nasal Septal Deviation: A Comprehensive Narrative Review". Cureus. Springer Science and Business Media LLC. doi:10.7759/cureus.31317. ISSN 2168-8184. PMC 9736816 $2. Geçersiz
|doi-access=free(yardım) - ^ Child, AH (November 2017). "Non-cardiac manifestations of Marfan syndrome". Annals of Cardiothoracic Surgery. 6 (6). ss. 599-609. doi:10.21037/acs.2017.10.02. PMC 5721104 $2. PMID 29270372. Geçersiz
|doi-access=free(yardım) - ^ a b c d e f g h i j Fettman, N; Sanford, T; Sindwani, R (April 2009). "Surgical management of the deviated septum: techniques in septoplasty". Otolaryngologic Clinics of North America. 42 (2). ss. 241-52. doi:10.1016/j.otc.2009.01.005. PMID 19328889.
- ^ Fujiwara, Takashi; Kuriyama, Akira; Kato, Yumi; Fukuoka, Toshio; Ota, Erika (23 Ağustos 2018). Cochrane ENT Group (Ed.). "Perioperative local anaesthesia for reducing pain following septal surgery". Cochrane Database of Systematic Reviews (İngilizce). 2018 (8). ss. CD012047. doi:10.1002/14651858.CD012047.pub2. PMC 6513247 $2. PMID 30136717.
- ^ "Septoplasty: Recovery and Outlook". my.clevelandclinic.org. Cleveland Clinic. 4 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ Carrie, Sean; O’Hara, James; Fouweather, Tony; Homer, Tara; Rousseau, Nikki; Rooshenas, Leila; Bray, Alison; Stocken, Deborah D.; Ternent, Laura; Rennie, Katherine; Clark, Emma; Waugh, Nichola; Steel, Alison J.; Dooley, Jemima; Drinnan, Michael (18 Ekim 2023). "Clinical effectiveness of septoplasty versus medical management for nasal airways obstruction: multicentre, open label, randomised controlled trial". BMJ (İngilizce). Cilt 383. ss. e075445. doi:10.1136/bmj-2023-075445. ISSN 1756-1833. PMC 10583133 $2. PMID 37852641. 30 Kasım 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ "Surgery is better than nasal sprays for people with severely blocked airways". NIHR Evidence. 3 Nisan 2024. doi:10.3310/nihrevidence_62708. 10 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Şubat 2025.
- ^ "Breathe easy: Aniston loving her nose work". TODAY.com (İngilizce). 1 Şubat 2007. 4 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2024.
- ^ Schild, Darcy. "Ashley Tisdale said she faced 'traumatic' backlash after her nose job that's taken years to process". Business Insider (İngilizce). 4 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2024.
- ^ "Josh Hutcherson's 'broken nose' was actually a deviated septum". Yahoo News (İngilizce). 15 Mayıs 2012. 4 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2024.
- ^ "Photos from Celebrities Who Got a Nose Job to Fix Their "Deviated Septum"". E! Online. 26 Ocak 2025 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Kasım 2024.
- ^ "Miliband nose operation 'fails to help most'". BBC News. 28 Temmuz 2011. 21 Ocak 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ocak 2025.