Naim Efendi'nin Hatıratı ve Talat Paşa Telgrafları: Krikor Gergeryan Arşivi
| Yazar | Taner Akçam |
|---|---|
| Ülke | Türkiye |
| Dil | Türkçe |
| Yayım | 2016 |
| Yayımcı | İletişim Yayınları |
| ISBN | 978-9-7505-2094-5 |
Naim Efendi'nin Hatıratı ve Talat Paşa Telgrafları: Krikor Gergeryan Arşivi, Taner Akçam tarafından 2016 yılında yazılan bir akademik kitaptır. Kitap, İletişim Yayınları tarafından yayınlanmış olup Ermeni Kırımı'nın birincil kaynak kanıtlarının, özellikle Talat Paşa'nın gönderdiği telgrafların doğruluğu hakkındadır. Kanıtların gerçekliğinin reddedilmesini bir tür Ermeni soykırımı inkârı olarak ele alıyor. Palgrave Macmillan tarafından yayınlanan İngilizce versiyonu 2018'de yayınlandı.
Akçam, 1983 tarihli Türk Tarih Kurumu kitabında Naim Efendi'nin gerçek bir kişi olmadığı yönündeki iddialara değinmektedir ve varlığını kanıtlamak için bireyin anılarının kopyalarını aldığını belirtmektedir.[1]
The New York Review of Books'tan Mark Mazower, Akçam'ın kitabının "geleneksel bir tarihten daha az, Naim-Andonyan Belgeleri'nin gerçekliğiyle ilgili herhangi bir anlaşmazlığı kesin olarak ortadan kaldırmak ve ve soykırımın gerçekleşmesine izin veren devlet yapılarının anlaşılmasına yardımcı olmadaki önemini göstermek için tasarlanmış bir tür adli tıp alıştırması" olduğunu yazdı.[2] Mazower, bundan dolayı "kolay bir okuma olmadığını" belirtti.[2]
İçerik[değiştir | kaynağı değiştir]
İçeriğin çoğu, tanınma ve inkârcı kamplardan gelen özgünlük veya bunların eksikliği suçlamalarındaki aşağıdaki iddialar ve karşı iddialar üzerinedir. Mazower, "Okuyucu, şiddetle tartışılan bir mahkeme salonu dramasına karışmış biri gibi hissediyor" diye açıklamaştır.[2]
Akçam, kitabında Şinasi Orel ve Süreyya Yuca'nın Andonyan Belgeleri'nin uydurma olduğu ve Naim'in var olmadığı yönündeki açıklamalarına yanıt verdi. Orel ve Yuca, Osmanlı yönetiminin belgelerin kullandığı iki ve üç haneli şifreler yerine dört ve beş haneli şifreleme kodları kullandığını belirtirken, Akçam hatıraların aslında gerçek olduğunu belirtti. Türk Silahlı Kuvvetleri ATASE arşivinin Naim imzalı bir belgeyi ortaya çıkardığı için Naim'in gerçek olduğuna dair kanıtın bulunduğunu, Osmanlı arşivlerinde aslında iki ve üç haneli arşiv kodlarının bulunduğunu belirtti.[3] Buna karşın kitapta yalnızca Andonyan Belgeleri'nden alıntı bulunmaktadır.[4]
Akçam, Ermeni papaz Krikor Gergeryan'ın elinde bulundukları New York'ta orijinal telgrafın fotoğraflarına ulaştı.[5] Bu, "ne yemek, ne de su verilmeden" tehcirden, "ıstırap çığlıklarına ve umutsuzluğa" merhamet edilmemesinden, "yetimleri tehcir etmekten, yetimhane inşa etmekten" söz edilen Ermeni Kırımı'nın "tüten silahı" kanıtı olarak değerlendirilebilmektedir. Ayrıca bu nedenle City College of New York'ta tarih profesörü ve Ermeni Kırımı konusunda uzman olan Eric D. Weitz, Akçam'ı "Ermeni Soykırımı'nın Sherlock Holmes'u" olarak adlandırmıştır.[6]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Akcam to Discuss 'Talat Pasha's Telegrams and the Armenian Genocide' at Columbia on March 28". Armenian Weekly. 23 Mart 2018. 9 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2022.
- ^ a b c Mazower, Mark (4 Nisan 2019). "An Archive of Atrocities". The New York Review of Books. 9 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2022.
- ^ Estukyan, Vartan (7 Ekim 2016). "Talat Paşa telgrafları gerçek mi?". Agos. 8 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2022.
- ^ Gürkan Hacır (25 Nisan 2022). "Sözde Soykırım iddialarının kaynağı -1- Andonyan Belgeleri". Korkusuz. 9 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2022.
- ^ Mandell, Ariane (23 Nisan 2017). "Lost Evidence of Armenian Genocide Discovered in Jerusalem Archive". The Jerusalem Post. İsrail. 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2022.
- ^ Arango, Tim (22 Nisan 2017). "'Sherlock Holmes of Armenian Genocide' Uncovers Lost Evidence". The New York Times. New York.
Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Muti, Öndercan (Berlin) (4 Mayıs 2018). "Naim Efendi'nin Hatıratı ve Talat Paşa Telgrafları. Krikor Gergeryan Arşivi". Zeitschrift für Religions- und Geistesgeschichte (İngilizce). 70 (2). ss. 198-200. doi:10.1163/15700739-07002011.
- Schwanitz, Wolfgang G. (2019). "Killing Orders Talat Pasha's Telegrams and the Armenian Genocide". Middle East Quarterly. Middle East Forum. 3 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Naim Efendi'nin Hatıratı ve Talat Paşa Telgrafları: Krikor Gergeryan Arşivi 9 Eylül 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. - İletişim Yayınları