Nöroçeşitlilik
Nörodiversite[1] veya nöroçeşitlilik, insan beyninde sosyalleşme, öğrenme, dikkat, duygudurum ve diğer zihinsel işlevleri etkileyen farklılıkların patolojik olmadığını savunan bir konsepttir.[2] Anlayış, akademide yaygın görüş olan[3] nörogelişimsel bozukluklarının doğası gereği patolojik olduğu görüşüne karşı gelişmiş olup, engellilik halinin fiziksel ve zihinsel farklılıklardan doğan normatif bir durum değil, bu farklılıkları gözetmeyi başaramamış toplumun yarattığı sosyal bir başarısızlık olarak açıklayan toplumsal engellilik modelini benimsemiştir.[4][5] Anlayış özellikle otizm haklarını destekleyenler arasında yaygındır, ancak diğer engelli hakkı savunucuları tarafından yüksek yardıma ihtiyaç duyan engelli bireylerin gerekliliklerini karşılamadığından ötürü eleştirilmektedir.[6][7][8]
Konsept 1998 yılında sosyolog Judy Singer tarafından kullanılarak literatüre girdi, gazeteci Harvey Blume ise terimin yaygınlaştırılmasına yardım etti.[2]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Evden çalışma sessiz ev aletlerine talebi artırdı". BBC News Türkçe. 9 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ a b Armstrong, Thomas (2011). The power of neurodiversity : unleashing the advantages of your differently wired brain. 1st Da Capo Press paperback. Cambridge, MA: Da Capo Lifelong. ISBN 9780738215242. OCLC 760085215.
- ^ Feinstein, Adam (11 Aralık 2017). "Neurodiversity: The cases for and against" (PDF). 15 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi.
- ^ Oliver, Michael, 1945-2019. (2006). Social work with disabled people. 3rd. Sapey, Bob. Basingstoke, Hampshire: Palgrave Macmillan. ISBN 1403918384. OCLC 62326930.
- ^ Chapman, Robert (10 Ocak 2019). "Neurodiversity Theory and Its Discontents: Autism, Schizophrenia, and the Social Model of Disability". Tekin, Serife; Bluhm, Robyn (Ed.). The Bloomsbury Companion to Philosophy of Psychiatry (İngilizce). Bloomsbury Publishing. ss. 371-387. ISBN 9781350024069. 28 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Eylül 2021.
- ^ Opar, Alisa (6 Mayıs 2019). "A medical condition or just a difference? The question roils autism community". The Washington Post. 9 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Mayıs 2019.
- ^ McGee, Micki (August 2012). "Neurodiversity". Contexts. 11 (3). ss. 12-13. doi:10.1177/1536504212456175.
- ^ Robison, John E. "The Controversy Around Autism and Neurodiversity". Psychology Today (İngilizce). 22 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mayıs 2019.