Muharrem Gürses
Muharrem Gürses | |
|---|---|
 | |
| Doğum |
15 Ağustos 1913 Merzifon, Amasya, Osmanlı İmparatorluğu |
| Ölüm |
7 Nisan 1999 (85 yaşında) İstanbul, Türkiye |
| Defin yeri | Zincirlikuyu Mezarlığı, İstanbul |
| Milliyet | Türk |
| Vatandaşlık |
 Türkiye |
| Meslek | Oyuncu, öğretmen, yapımcı, senarist, yönetmen |
| Etkin yıllar | 1931–1999 |
| Çocuk(lar) |
Atilla Arcan Kemal Gökhan Gürses |
Muharrem Gürses (15 Ağustos 1913, Amasya - 7 Nisan 1999, İstanbul) Türk oyuncu, senarist, yönetmen ve prodüktör. Hababam Sınıfı' nda 'okulun sahibi' rolüyle tanınır.
Yaşamı ve kariyeri[değiştir | kaynağı değiştir]
Gürses 15 Ağustos 1913'te Amasya'da doğdu. Babasını I. Dünya Savaşı'nda, annesini de veremden kaybetti.[1] Büyükbabasının yanında yetişen Gürses, İstanbul Öğretmen Okulu'nu bitirip resim öğretmeni olur. Buradaki hocası Faruk Nafiz Çamlıbel'dir. Ancak Gürses, küçük yaşlardan itibaren kafasına koyduğu tiyatro çalışmalarına 1931 yılında Hâzım Körmükçü'nün kendisi beğenmesi üzerine; Şehir Tiyatrosuna (Dârülbedâyi) girerek başladı. Buradayken Muhsin Ertuğrul tarafından tiyatrodan kovuldu. Gürses bu durumu röportajında şöyle anlatır: Nurullah Ataç bir köşe yazısında beni övmüştü. Ertesi gün Muhsin Ertuğrul beni yanına çağırdı. Nurullah Ataç gibi üstün bir kalem sahibinin bu yazıyı yazabilmesi için hangi akrabanı ya da hangi tanıdığını devreye soktun? Olmadan olmuş gibi davranarak benim tiyatromda ün yapmaya çalışanlarla asla dost olamam. Git hadi, tiyatromdan’ diyerek beni kovmuştu Muhsin Bey.”[2]
1943 yılında Sezer Sezin ve Hulusi Kentmen'le Gürses Tiyatrosu'nu kurdu. Fakat tiyatronun ömrü uzun olmadı. Nizamettin Nazif Tepedelenlioğlu'nun tavsiyesiyle gazetelerde tefrika romanlar yazmaya başladı.1945'te Refik Kemal Arduman'ın Köroğlu filminde yönetmen yardımcılığı yaparak sinemaya geçiş yaptı. 1965'te kendi film şirketini kurarak yapımcı, yönetmen ve senaristlik yapmaya başladı. Melodram türüne ağırlık verdi ve kendi ekolünü oluşturdu. Muhterem Nur ile beraber 27 film çektiler. Yeşilçam'da, döneminin en çok iş yapan yönetmenlerinden biri oldu. Atilla Arcan ve Kemal Gökhan Gürses'in babasıdır.
Ölümü[değiştir | kaynağı değiştir]
7 Nisan 1999'da İstanbul'da 85 yaşında vefat eden Gürses'in mezarı Zincirlikuyu Mezarlığı'ndadır.
Filmleri[değiştir | kaynağı değiştir]
| Yıl | Film | Görevi | ||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Oyuncu | Senarist | Yönetmen | Yapımcı | Notlar | ||
| 1945 | Köroğlu | Evet | ||||
| 1947 | Bir Dağ Masalı | Evet | ||||
| 1949 | Yalan | Evet | ||||
| 1951 | Barbaros Hayrettin Paşa | Evet | ||||
| Sürgün | Evet | |||||
| 1952 | Allahtan Bul | Evet | ||||
| Bergama Sevdalıları | Evet | |||||
| İngiliz Kemal Lawrence'e Karşı | Evet | |||||
| Kara Efe / Zeynep'in Gözyaşları | Evet | Evet | Evet | |||
| Yanık Ömer | Evet | Evet | ||||
| 1953 | İhtiras Kurbanları | Evet | Evet | |||
| Kanlı Para | Evet | |||||
| Kubilay | Evet | Evet | ||||
| Yağma Hasan'ın Böreği | Evet | |||||
| Yanık Efe | Evet | Evet | ||||
| 1954 | Bir Şoförün Hayatı | Evet | ||||
| Canlı Karagöz / Mihriban Sultan | Evet | Evet | ||||
| Dümbüllü Tarzan | Evet | Evet | ||||
| Düşen Kızlar | Evet | Evet | ||||
| Gülnaz Sultan | Evet | |||||
| Hürriyet Uğruna Mukaddes Yalan | Evet | Evet | Evet | |||
| Nasreddin Hoca | Evet | |||||
| Ölüme Giden Yol | Evet | Evet | ||||
| Şarlo İstanbul'da | Evet | Evet | ||||
| Vahşi Kız | Evet | Evet | Evet | |||
| 1955 | Curcuna | Evet | Evet | |||
| Evlat Katili | Evet | Evet | Evet | |||
| 1956 | Ana Hasreti | Evet | ||||
| Günah Köprüsü | Evet | Evet | ||||
| Köy Canavarı | Evet | Evet | ||||
| Öldürdüğüm Sevgili | Evet | Evet | ||||
| Sazlı Damın Kahbesi | Evet | Evet | Evet | |||
| Saz ve Caz | Evet | |||||
| Yayla Güzeli Gül Ayşe | Evet | Evet | ||||
| Yedi Köyün Zeynebi | Evet | Evet | ||||
| Yetimler Ahı | Evet | Evet | ||||
| Zeynebin İntikamı | Evet | |||||
| 1957 | Allı Gelin | Evet | Evet | |||
| Ceylan Emine | Evet | Evet | ||||
| Dertli Gelin Şirvan | Evet | Evet | ||||
| Kanlı Çevre / Sönen Ocak | Evet | |||||
| Yanık Kezban | Evet | Evet | ||||
| Yavrularımın Katili | Evet | Evet | Evet | |||
| Zeynebin Aşkı / Güllü Fatma | Evet | |||||
| 1958 | Allah Korkusu | Evet | Evet | |||
| Bana Gönül Bağlama | Evet | Evet | ||||
| Ninni Talihsiz Yetime | Evet | Evet | ||||
| Tütüncü Kızı Emine | Evet | Evet | Evet | |||
| Vicdan Azabı | Evet | Evet | ||||
| Yavrum İçin | Evet | Evet | ||||
| 1959 | Balıkçının Kızı Gülnaz | Evet | Evet | Evet | ||
| Beklenen Bomba | Evet | |||||
| Dağlar Şahini Yörük Efe | Evet | Evet | ||||
| Pamukçu Güzeli Halime | Evet | Evet | Evet | |||
| Şehvet Uçurumu | Evet | Evet | ||||
| Sokak Şarkıcısı | Evet | Evet | ||||
| 1960 | Ateşten Damla | Evet | ||||
| Can Mustafa | Evet | Evet | ||||
| Civanmert | Evet | |||||
| Talihsiz Yavru | Evet | Evet | ||||
| Ve Allah Aptalları Yarattı | Evet | Evet | Evet | |||
| 1961 | Arzu | Evet | Evet | |||
| Baharın Gülleri Açtı | Evet | Evet | ||||
| Çılgın Aşk | Evet | Evet | ||||
| Gönlüm Yaralı | Evet | Evet | Evet | |||
| Seni Benden Alamazlar | Evet | |||||
| Yörük Aşkı / Zalim Felek | Evet | Evet | ||||
| Siyah Melek (Zincirler Kırılırken) | Evet | |||||
| 1962 | Meşeler Güvermiş | Evet | ||||
| Şarkıcı Kız | Evet | |||||
| Sevimli Serseri | Evet | Evet | ||||
| 1963 | Aman Kimse Duymasın | Evet | Evet | |||
| Haram Lokma | Evet | Evet | Evet | |||
| Kara Yılan | Evet | |||||
| Mukadderat | Evet | Evet | Evet | |||
| 1964 | Abidik Gubidik | Evet | ||||
| Ana Bizi Eversene | Evet | Evet | Evet | |||
| Asfalt Rıza | Evet | |||||
| Bir Kız Kaçınca | Evet | |||||
| Çanakkale Aslanları | Evet | |||||
| Fabrikanın Gülü | Evet | |||||
| Halime'den Mektup Var | Evet | |||||
| Kara Dağlı Efe | Evet | |||||
| Koçero | Evet | |||||
| Öpüşmek Yasak | Evet | |||||
| 1965 | Dokunma Bozulurum | Evet | ||||
| Hak Yolunda Hazreti Yahya | Evet | Evet | ||||
| Hazreti Yusuf'un Hayatı | Evet | Evet | ||||
| Kasımpaşalı / Korkunç Vurgun | Evet | |||||
| Kasımpaşalı Recep | Evet | |||||
| Üç Kardeşe Bir Gelin | Evet | |||||
| 1966 | Akıncıların İntikamı | Evet | Evet | |||
| Battal Gazi | Evet | Evet | ||||
| Çingene | Evet | |||||
| Hazreti Süleyman Ve Saba Melikesi | Evet | Evet | Evet | |||
| Hudutların Kanunu | Evet | |||||
| Kara Fatma | Evet | |||||
| Şehzade Murat ve Gülnaz Sultan | Evet | |||||
| Zaloğlu Rüstem | Evet | Evet | ||||
| 1967 | Bizansı Titreten Adam | Evet | Evet | Evet | ||
| İmparator Atilla'nın Demir Yumruğu | Evet | Evet | Evet | |||
| Malazgirt Kahramanı Alpaslan | Evet | Evet | Evet | |||
| 1968 | Köroğlu | Evet | ||||
| 1969 | Sarı Kurdelam Sarı | Evet | ||||
| Sokak Kedisi | Evet | Evet | ||||
| Tütüncü Kız Emine | Evet | Evet | ||||
| Yayla Kızı Gül Ayşe | Evet | Evet | Evet | |||
| 1970 | Bu Yumruk Sana | Evet | ||||
| Ceylan Emine | Evet | Evet | Evet | |||
| Öksüz Gülnaz | Evet | Evet | ||||
| Yanık Kezban | Evet | Evet | ||||
| 1971 | Ali Cengiz Oyunu | Evet | ||||
| Altın Prens Devler Ülkesinde | Evet | Evet | Evet | |||
| Gençliğin Rüyası | Evet | Evet | ||||
| Şehzade Sinbad Kaf Dağında | Evet | Evet | Evet | |||
| 1972 | Kopuk | Evet | ||||
| Ölüm Korkusu | Evet | Evet | ||||
| 1973 | Arap Abdo | Evet | ||||
| Bir İntihar | Evet | |||||
| Kara Orkun | Evet | |||||
| Kızgın Toprak | Evet | |||||
| Pir Sultan Abdal | Evet | |||||
| Vurun Kahpeye | Evet | |||||
| Yanaşma | Evet | |||||
| 1974 | Aç Gözünü Memet | Evet | ||||
| Bir Ana Bir Kız | Evet | |||||
| Beyto | Evet | |||||
| Cafer'in Nargilesi | Evet | |||||
| Dövüşe Dövüşe Öldüler | Evet | |||||
| Olmaz Böyle Şey | Evet | |||||
| Yayla Kızı | Evet | |||||
| 1975 | Ateş Böceği | Evet | ||||
| Bakireler Çiftliği | Evet | |||||
| Beş Milyoncuk Borç Verir Misin | Evet | |||||
| Bir Defa Yetmez | Evet | |||||
| Çapkın Hırsız | Evet | |||||
| Delisin | Evet | |||||
| Fıstıklar | Evet | |||||
| Hababam Sınıfı | Evet | |||||
| Hababam Sınıfı Sınıfta Kaldı | Evet | |||||
| Haşhaş | Evet | |||||
| İnsan Avcısı | Evet | |||||
| İsyan | Evet | |||||
| Nereden Çıktı Bu Velet | Evet | |||||
| Şafakta Buluşalım | Evet | |||||
| Şaşkın Damat | Evet | |||||
| Sevimli Frankenstein | Evet | |||||
| 1976 | Ben Bir Garip Keloğlanım | Evet | ||||
| Hababam Sınıfı Uyanıyor | Evet | |||||
| Örgüt | Evet | |||||
| Sıralardaki Heyecan | Evet | |||||
| 1977 | Benim Gibi Sevenler | Evet | Evet | |||
| Hababam Sınıfı Tatilde | Evet | |||||
| 1978 | Ayağında Kundura - Ceylan | Evet | ||||
| Batan Güneş | Evet | |||||
| Cafer'in Çilesi | Evet | |||||
| Dilek Kutusu (Dilek Taşı) | Evet | Evet | ||||
| Hababam Sınıfı Dokuz Doğuruyor | Evet | |||||
| İyi Aile Çocuğu | Evet | |||||
| Petrol Kralları | Evet | |||||
| Töre | Evet | |||||
| Yadeller | Evet | |||||
| 1979 | İnsan Sevince | Evet | ||||
| Kanun Gücü | Evet | |||||
| Korkusuz Korkak | Evet | |||||
| Nemrud | Evet | Evet | Evet | Evet | ||
| Süper Selami | Evet | |||||
| Tatlı İstanbul Geceleri | Evet | |||||
| Yanmışım | Evet | |||||
| Yorgun Savaşçı | Evet | |||||
| 1980 | Gerzek Şaban | Evet | ||||
| 1981 | Mutluluk Haram Oldu | Evet | Evet | |||
| Tövbe | Evet | |||||
| 1982 | Son Akın | Evet | ||||
| 1983 | Fatih Sultan Mehmet | Evet | Evet | Evet | ||
| 1984 | Kara Bahtım, Kem Talihim | Evet | Evet | Evet | ||
| 1985 | Deliye Hergün Bayram | Evet | ||||
| Soykırım | Evet | |||||
| 1986 | İlahi Adalet | Evet | Evet | Evet | ||
| Muhteşem Serseri | Evet | Evet | Evet | |||
| 1987 | Annem / Bırakmam Seni | Evet | ||||
| Kiracı | Evet | |||||
| Yakışıklı | Evet | |||||
| 1988 | Hatıram Olsun | Evet | Evet | Evet | ||
| Mikrop | Evet | Evet | Evet | |||
| 1993 | Hz. Yahya ve Prenses Salome | Evet | Evet | Evet | ||
| 1994 | 1001 Surat | Evet | ||||
|[3]
Yazdığı Kitaplar[değiştir | kaynağı değiştir]
| Kitabın adı | Yıl | Not |
|---|---|---|
| Kara Efe (Zeynebin Gözyaşları) | 1952 | Çocukluk yıllarını birlikte geçiren Efe'yle, Zeynep'in aşk öyküsünü anlatır. |
| Bir Avuç Toprak | 1957 | Köyün en güzel kızına sevdalanan köy ağasıyla, kızın sözlüsü arasında geçen bir öykü. |
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Muharrem Gürses kimdir?". TSA. 29 Ağustos 2021. 29 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2016.
- ^ "Muharrem Gürses Anısı". TSA. 29 Ağustos 2021. 28 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2016.
- ^ "Muharrem Gürses". sinematurk.com. 21 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Şubat 2022.
 | Türk film yönetmeni ile ilgili bu madde taslak seviyesindedir. Madde içeriğini genişleterek Vikipedi'ye katkı sağlayabilirsiniz. |