Morića Han
Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Eylül 2022) |
Morića Han, aslen 1551 yılında Osmanlı İmparatorluğu toprakları olan Sarajevo'da (günümüzde Bosna Hersek) inşa edilmiş bir kervansaraydır. 1697'de çıkan yangından sonra bugünkü haliyle yeniden inşa edildi.[1] Morića Han, Gazi Hüsrev Bey'in vakfına (vakıf) ait olan ve bu vakıf tarafından finanse edilen binalardan biridir. Saraybosna'da hayatta kalan tek handır.[2][3][4] Stari Grad'daki Sarači caddesindeki Başçarşı'da yer almaktadır.
Morića Han gerçek bir kervansaray olarak kabul edilir, çünkü faaliyette iken yaklaşık 300 yolcu ve 70 atı ağırlayabilirdi.[5] Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi, 1659'da Saraybosna'ya yaptığı ziyaret sırasında handan bahseder ve Morića Han'ı Hacı Beşir'in Hanı olarak tanımlar, çünkü o yıllarda Hacı Beşir hanın ev sahibidir.[6] Modern isim muhtemelen 19. yüzyılın başlarında hanın kiracıları olan Mustafa-Aga Morić ve oğlu İbrahim-Aga Morić'in soyadından gelmektedir.[7] Ancak bazı kaynaklar hanın adını 1747'den 1757'ye kadar Osmanlı İmparatorluğu'na karşı gerçekleştirilen isyanlara katılan Morić kardeşlerle ilişkilendirir.[8][9]
29 Temmuz 1878'de Morića Han'da toplanan Saraybosnalılar, Narodni Odbor'u kurdular (Türkçe: Halk Konseyi) ve Bosna Hersek'in Avusturya-Macaristan tarafından işgalini protesto ettiler.[10][11]
Han, en son Aralık 1957'de tüm binanın yıkıldığı birkaç yangından kurtuldu. 1971'den 1974'e kadar yeniden inşa edildi ve Ömer Hayyam tarafından yazılan şiirleri de içeren Farsça kaligrafi yazıtlarıyla süslendi. Stari Grad, Morića Han'ın mülkiyetini 1998'de Gazi Hüsrev-Bey'in vakfına iade etti.[12] Vakfın yönetimi, ulusal bir restoran, bir Acem halısı dükkânı ve dini yapılar dahil olmak üzere tarihi bağlamla eşleşen ticari amaçlar ile hanı değişik kiracılara kiraladı.[13]
Morića Han'dan, Emir Kusturica'nın yönettiği When Father Was Away on Business filminde kullanılan Sevdalinka şarkısı "Vila kliče sa vrh Trebevića"da da bahsedilmektedir.[14]
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Naše starine (Sırp-Hırvatça), Zemaljski zavod za zaštitu spomenika kulture i prirodnih rijetkosti N. R. Bosne i Hercegovine, 1953, 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Mayıs 2021,
Morića han, koji je u današnjem izgledu izgrađen neposredno po- s'ije požara Sarajeva 1697 godine, ...
- ^ "Morića Han" (Sırp-Hırvatça). Visit Sarajevo web site. 30 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2011.
- ^ Naše starine (Sırp-Hırvatça), Zemaljski zavod za zaštitu spomenika kulture i prirodnih rijetkosti N. R. Bosne i Hercegovine, 1953, 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Mayıs 2021,
Morića han, ...pretstavlja jedini sačuvani primjerak tipa karavan-saraja kod nas.
- ^ Tourism potentials of Bosnia and Herzegovina (Sırp-Hırvatça). Stećak. 2009. 21 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2011.
Morića han jedini je sačuvani sarajevski han
- ^ "Objekti Gazi Husrev-Begovog vakufa poslovnog karaktera Osmanlijski period Morića han" (Sırp-Hırvatça). Gazi Husrev-Beg's endowement web site. 4 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2011.
Morića han je posljednji sačuvani karavan-saraj na našim prostorima..Morića Han je u svoje vrijeme mogao da primi na konak karavan od 300 putnika i 70 konja.
- ^ "Objekti Gazi Husrev-Begovog vakufa poslovnog karaktera Osmanlijski period Morića han" (Sırp-Hırvatça). Gazi Husrev-Beg's endowement web site. 4 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2011.
Han je u narodu obično dobivao ime po handžiji ili po zakupcu tako da ovaj objekat putopisac Evlija Čelebija ističe još 1659. godine pod imenom Hadži Beširov han koji je tada bio handžija Gazi Husrev-begovog vakufa.
- ^ "Objekti Gazi Husrev-Begovog vakufa poslovnog karaktera Osmanlijski period Morića han" (Sırp-Hırvatça). Gazi Husrev-Beg's endowement web site. 4 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2011.
Današnje ime je dobio u prvoj polovini XIX stoljeća po njegovim prvim zakupcima; Mustafa-agi Moriću (umro 1815. godine) i njegovom sinu Ibrahim-agi (umro 1827. godine).
- ^ Od zbilje do pjesme: ogledi o usmenom pjesništvu (Sırp-Hırvatça), 1983, 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 29 Mayıs 2021,
Mlađeg od pogubljene braće o čijoj zlosrećnoj sudbini peva poznata osmeračka balada ... bio zakupnik hana u Saračima koji po njemu do dana današnjeg sačuvao ime kao Morića han
- ^ "Morića Han". Web site Visit Sarajevo. 30 Nisan 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2011.
It acquired its present name in the late 18th century, after the Morić brothers, who were in a perpetual state of rebellion against the authorities between 1747 and 1757.
- ^ "Morića han" (Sırp-Hırvatça). Sarajevo.co.ba web site. 9 Ocak 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2011.
1878. godine ovdje okupljene Sarajlije formirale su Narodnu vladu Bosne i Hercegovine i uputile zvanič an protest protiv austro-ugarske okupacije.
- ^ Povijest okupacije Bosne i Hercegovine, 1878 (Sırp-Hırvatça). Matica Hrvatska. 1910. 23 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2011.
Zatim zamoli valija austo-ugarskog generalnog konzula, da pospješi zaposjednuće Sarajeva. U to bi Hafiz-paša oslobođen, a uspostavljen narodni odbor (29 jul.), koji vijećaše u Morića hanu (kod Begove džamije).
- ^ "Objekti Gazi Husrev-Begovog vakufa poslovnog karaktera Osmanlijski period Morića han" (Sırp-Hırvatça). Gazi Husrev-Beg's endowement web site. 4 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2011.
1998. godine Odlukom Općine Stari Grad bio predat na korištenje GHb vakufu kao izvornom vlasniku.
- ^ "Objekti Gazi Husrev-Begovog vakufa poslovnog karaktera Osmanlijski period Morića han" (Sırp-Hırvatça). Gazi Husrev-Beg's endowement web site. 4 Mayıs 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Nisan 2011.
Uprava Vakufa je nastojala da iznajmi prostore ovoga objekta za takve poslovne djelatnosti koje se po svojoj funkciji uklapaju u istorijski ambijent...
- ^ "Screenplay for the When Father Was Away on Business" (Sırp-Hırvatça). 7 Kasım 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Nisan 2011.
Vila kliče sa vrh Trebevića: Je l’ Sarajvo gdje je nekad bilo? Je l' mejhana kraj Morića hana? Piju l’ vino mlade Sarajlije? Služi i ih krčmarica mlada? Nosi l’ mlada tri tanka fistana? Prvi plavi, što begove mami, drugi žuti, što hanume ljuti, treći b'jeli, što djevojke cv'jeli?