Bauırjan Momışulı

Baurjan Momışulı. (Kazakça: Бауыржан Момышұлы)
Lakabı	Aksakal
Doğum	24 Aralık 1910(1910-12-24) Dzuvalı, Jambıl Eyaleti Rus İmparatorluğu
Ölüm	10 Haziran 1982 (71 yaşında) Almatı
Bağlılığı	Rus İmparatorluğu (1910-1917) Sovyetler Birliği (1917-1982)
Hizmet yılları	1932-1955
Rütbesi	Muhafız birlikleri albayı
Çatışma/savaşları	II. Dünya savaşı
Ödülleri
Sonraki işi	Kazakistan Yazarlar Birliği üyesi Politbüro üyesi

Baurjan Momışulı (Kazakça: Бауыржан Момышұлы) (24 Aralık 1910 - 10 Haziran 1982) Kazak asıllı Sovyet vatandaşı. II. Dünya Savaşı sırasında Kızılordu saflarında gösterdiği başarılardan dolayı Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edilmiştir.

Hayatı

Doğum tarihi (24 Aralık 1910) yılında köylü bir ailenin çocuğu olarak Kazakistan şimdiki Dzhuvali ilçesi, Jambul ili, Urak-Balga köyünde doğdu. Kazak. 1929 yılında 9 yıllık mektepten mezun oldu. Endüstriyel Bankası ekonomisti, yönetim kurulu sekreteri, ilçe polis karakolu, Alma-Ata askeri komiserliğin eğitmen şefi olarak çeşitli görevler yapmıştır. 1932 -1934 yıllar arasında ve 1936 itibaren Kızıl Ordu’da askerlik yapmıştır. 1933 yılında Askerî Alay okulundan mezun oldu.

316-ncı Piyade alayında (1941 kasım ayına dek 19-ncu Muhafız tümeni), 1941 kasım ayından itibaren Batı cephesindeki 16-ncı Ordu, 8-nci Kızıl Muhafız birlikleri, 316-ncı Piyade alayında tabur komutanlığını yapmıştır.

Momışulinin Almatıdaki heykeli

II. Dünya Savaşı

Ana madde: Moskova Muharebesi

Tümgeneral İvan Panfilov komutasındaki efsanevi tümenin bir parçası olarak Eylül 1941 yılından itibaren II. Dünya Savaşı'nın savaşlarına katıldı. Teğmen Momışuly 1073 Piyade Alay taburuna komutanlık yapmış (316-ncı, Kasım 1941 y. itibaren 8. Muhafız Piyade Tümeni, 16. Ordu, Batı Cephesi). II Dünya savaşının en ölüm kalım savaşı Moskova muharabesi'nde ve irili ufaklı 27 savaşa kahranamca katılmıştır. 16-18 Kasım 1941 Wehrmacht’ın Moskova'ya ikinci genel saldırısı sırasında Teğmen Momyshuly’nın taburu Matronina köyü yakınlarında, ordunun esas bölümlerinden izole durumda, Moskovoya giden Volokolamsk karayolu üzerinde kahramanca savaştı. Tabur komutanı hünerli yönetimi ve öncülüğü vasıtasıyla Nazilerin bu cephede ilerlemesine 3 gün geciktirdi. Bundan sonra, Teğmen Momysh-uly taburunu muharebeye uğramadan, kuşatmayı bozarak esas kuvvetlere yol açtı.

19. Muhafız Piyade Alayı komutanı olarak 26-30 Kasım 1941 Muhafız tümeni yüzbaşısı Momışuly şiddetli çatışmalarda düşmanın boyununu eğerek, Moskova bölgesinin Sokolovo köyü yakınında dört gün başarıyla düşman saldırılarına mücadele etti. 5 Aralık 1941 B. Momyshuly, yaralanmıştır, ancak savaş cephesini bırakmadı. Moskova bölgesi, Dubrovka köyünde savaş sırasında, yine ciddi yaralandı ve 1944 Mart ayına kadar hastanedeydi. Aynı yıl Genelkurmay Askerî Akademisi memurları kurslarından mezun oldu.

21 Ocak 1945 tarihinde, Muhafızlar Albayı Bauırcan Momyşuly 6. Muhafız Ordusu 2-Birinci Baltık Cephesi 9. Muhafız Piyade Tümeni 2 inci Muhafız Piyade Kolordusuna emretti. Şubat - Mart 1945, Priekule istasyonu (Litvanya) kuzey-batı kısmının düşmanın müstahkem üç şeritli savunma cephesini ustaca kırdı ve düşmanı ağır kayıplara uğrattı. Saldırı sonucunda, tümen düşmanın insan gücü ve askeri donanma, teçhizatlarına büyük zarar verdi, 15 köyü düşman elinden azat ettiler.

Savaş sonrası biyografisi

Savaştan sonra, cesur bir subay SSCB Silahlı Kuvvetlerinde hizmet etmeye devam etmiştir.

• 1948: Genelkurmay Askerî Akademisi'nden mezun oldu.
• 1950: Kızılordu Lojistik ve Askerî Tedarik Akademisinin öğretim görevlisi.
• 1955 Aralık: Kazakistan Yazarlar Birliği üyesi.

Geleneği

Momışuly’nin adını taşıyan liseler ve sokaklar ülkenin her köşesinde Almatı (№ 131), Zhambyl (№ 44), Çimkent (№ 42), Atırau şehirlerinde, Jambul ilinin Assa kasabasında ise bir spor okulu bulunmaktadır. Almatı şehrinde askeri yatılı okul, Dzhuvaly ilçesinde bir köy kahramanın adını taşımaktadır. Kazakistan Cumhuriyeti İçişleri Bakanlığı Polis okulu önüne(Çimkent), 2010 yılında ise Almatı şehrinin 28 Panfilov Parkında kahramana anıt dikilmiştir.

Eserleri

• Bir gece hikâyesi
• Biz Moskova için
• Savaş psikolojisi
• Orgeneral I.V. Panfilov hakkında "Bizim orgeneral" biyografik romanı
• Bizim Aile kısa öyküler kitabı (1976 yılında Kazakistan Sovyet Devlet Ödülü verildi)
• Küba görüşmeleri

Dış bağlantılar

• IZRUS haber portali. Rusça İsrael haberleri7 Eylül 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.