Mihail Hodorkovski
_(cropped).jpg)
Mihail Borisoviç Hodorkovski (Rusça: Михаи́л Бори́сович Ходорко́вский, 26 Haziran 1963, Moskova), eski bir Rus Oligark ve iş adamı. 2004 yılında Hodorkovski Rusya'nın en zengin adamı idi ve dünyanın en zengin kişilerinden biri olarak Forbes'ın milyarderler listesinde 16. sırada yer aldı.
Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra Yukos'un başkanı olarak 1990'larda devlet varlıklarının özelleştirilmesi ile Rusya'nın en büyük şirketlerinden biri olarak Sibirya petrol sahalarının geliştirilmesi yoluyla serveti artmıştır.
Mihail Hodorkovski, politikaya gireceğini açıkladıktan kısa süre sonra bir iş toplantısına giderken dolandırıcılık ve vergi kaçakçılığı yaptığı iddiasıyla ortağı Platon Lebedev ile birlikte 25 Ekim 2003 tarihinde tutuklandı.[1] Mayıs 2005'te suçlu bulundu ve dokuz yıl hapis cezasına çarptırıldı. Cezasının bitmesine 1 yıl kala Hodorkovski ve ortağı Lebedev hakkında geçen yıl 1998-2003 yılları arasında 23.5 milyar dolar ve 218 milyon tonluk petrolü zimmetine geçirme suçundan ikinci bir dava açıldı. Hodorkovski'nin yargılanmasının ve cezasının siyasi içerikli olup olmadığı hakkında süregelen tartışmalar vardır. Yargılama süreci nedeniyle sürecin eksikliğine ilişkin yurt dışından eleştiriler gelmektedir.[kaynak belirtilmeli]
Mihail Hodorkovski, Uluslararası Af Örgütü tarafından düşünce mahkûmu olarak kabul edilir.[2]
Aralık 2013 tarihinde Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in, Yukos şirketinin ortaklarından tutuklu oligark Mihail Hodorkovski'nin affedildiğine dair belgeyi imzaladı ve Hodorkovski serbest bırakıldı. Tahliyesinin ardından hemen Berlin'e giden Mihail Hodorkovski, şimdilik Berlin'de kalacağını söyledi.[3]
Hodorkovski serbest bırakılmasını sağlayan eski Almanya Dışişleri Bakanı Hans-Dietrich Genscher'e teşekkürlerini sunan bir bildiri yayınladı.
Hodorkovski, eşi Inna ve çocuklarının ikameti olan İsviçre'de özel bağları var. Serbest bırakıldıktan sonra, ona en çok Avrupa ülkelerine seyahat etmek imkânı verecek olan İsviçre vizesi için başvurdu. Vize, İsviçre makamları tarafından onaylanmış ve Hodorkovski 5 Ocak 2014 tarihinde İsviçre'nin Basel kentine yerleşmiştir.[4]
2013 yılı sonunda, kendi kişisel emlak varlığınının değerinin 100-250.000.000 $ olarak değer olduğuna inanılıyordu.[5] Hodorkovski'nin toplamda sadece 100 $ milyon konusunda ısrar etmesine rağmen 2014 yılı sonunda, yaklaşık 500 $ milyon dolar değerinde emlak varlığınının olduğu söylenmektedir.[6]
Hodorkovski, Economist dergisi tarafından "Kremlin'in sürgün bulunan önde gelen eleştirmeni " olarak tarif edilmiştir.[7]
Hodorkovsky'nin annesi 2014 yazında öldü.
Hodorkovski, Ekim 2014 yılında, Washington'da Freedom House toplantısı ve New York'taki Dış İlişkiler Konseyi'nde bir konuşma amacıyla ABD'yi ziyaret etmiştir.[8]
Ekim 2014 tarihinde, Charlie Rose ile yaptığı röportajda, Rusya'nın 1917 devrimini andıran bir ayaklanmaya yol açabilecek bir ekonomik krize yaklaştığını söyledi.
2 Aralık 2014 tarihinde, Avrupa Parlamentosu'na hitap etti.[9]
2015 yılında Londra'ya taşındı.
2015 yılının başlarında, CNN haber kanalına Rusya'nın cumhurbaşkanlığı'na aday olmayı arzu etmediğini veya herhangi bir siyasi hırsının olmadığını söyledi.[10]
Ağustos 2015 yılında Kremlin, sorgulanmak üzere Hodorkovski'nin babasını çağırdı.[11] 7 Aralık 2015 Rus Soruşturma Komitesi'nden resmi bir tebligat aldı.[12]
23 Aralık 2015'te bir Rus mahkemesi, Rusya Soruşturma Komitesi'nin Haziran 1998'de öldürülen Nefteyugansk belediye başkanı Vladimir Petukhov'un öldürülmesini emretmekle suçladığı Hodorkovski için uluslararası tutuklama emri çıkardı.[13][14] Aynı gün BBC'de röportaj veren Hodorkovski, "zamanının çoğunu Londra'da geçirdiğini" söyleyerek,[15] İngiltere'de siyasi sığınma için başvurmayı "kesinlikle" düşündüğünü ve Londra'da kendini güvende hissettiğini söyledi.[16]
Aralık 2016'da bir mahkeme, Hodorkovski'nin İrlanda'da tutulan 100 milyon dolarlık mal varlığını ortaya çıkardı.
20 Mayıs 2022'de Khodorkovsky, Rusya Federasyonu Adalet Bakanlığı tarafından 'yabancı ajan' olarak tanımlandı.[17] Vilnius'ta Khodorkovsky, Rusya'da iktidarı başkanın değil parlamentonun kullanması gerektiğini söyledi ve Putin hükümetinin sonunun "çok uzun sürmeyeceğini" ekledi.[18]
Kasım 2022'de Khodorkovsky internette hem Rusça hem de İngilizce dillerinde "Bir EJDERHA NASIL ÖLDÜRÜR? Yeni Başlayan Devrimciler İçin Bir El Kitabı" başlıklı bir kitap yayınladı.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ http://dunya.milliyet.com.tr/putin-e-muhalefetin-diyeti-hala-bitmedi/dunya/dunyadetay/28.12.2010/1331735/default.htm[ölü/kırık bağlantı] [yalın URL]
- ^ "Russian businessmen declared prisoners of conscience after convictions are upheld". Amnesty International. 8 Eylül 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2014.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 23 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2013.
- ^ "Mikhail Khodorkovsky granted residency in Switzerland". Guardian. Birleşik Krallık. 30 Mart 2014. 27 Nisan 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015.
- ^ Сколько денег у Ходорковского: попытка оценки Читайте подробнее на 16 Mayıs 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. by Леонид Бершидский,23.12.2013, Forbes Russia
- ^ "Remote Control". The New Yorker. US. 12 Ocak 2015. 16 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ocak 2015. by Julia Ioffe.
- ^ "The Yukos affair: Baiting the bear: Russia is trying to impede enforcement of a massive damages award". The Economist. 15 Nisan 2016. 14 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Nisan 2016.
- ^ Whalen, Jeanna (3 Ekim 2014). "Putin Foe Mikhail Khodorkovsky Aims to Remake Russia". Wall Street Journal. 21 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
- ^ Mikhail Khodorkovsky Addresses European Parliament 2 Dec 2014. YouTube. 5 Aralık 2014. 13 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Aralık 2015.
- ^ "Kremlin critic: Not all Russians support Putin". CNN. 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Temmuz 2015.
- ^ "Russia summons Kremlin foe Khodorkovsky's father for questioning". Yahoo News. 5 Ağustos 2015. 5 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Haziran 2016.
- ^ Schrek, Carl. "Khodorkovsky 'Accused' In Case Tied To Siberian Mayor's Killing". Radio Free Europe. 1 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Aralık 2015.
- ^ "Russian court orders arrest of Mikhail Khodorkovsky over contract killing". Reuters. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2015.
- ^ "Russia reopens 1998 murder probe; Putin critic Mikhail Khodorkovsky is a suspect". Los Angeles Times. 30 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2015.
- ^ "Russia Khodorkovsky: Court orders exiled tycoon's arrest". BBC News. 25 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Aralık 2015.
- ^ "Russian ex-tycoon Khodorkovsky may seek UK asylum". BBC News. 23 Aralık 2015. 7 Mayıs 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Aralık 2015.
- ^ "Михаила Ходорковского и Гарри Каспарова объявили "иностранными агентами"" [Mikhail Khodorkovsky and Garry Kasparov declared "foreign agents"]. Meduza (Rusça). 20 Mayıs 2022. 8 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
- ^ "Russia does not need a president, says Khodorkovsky in Lithuania". Lithuanian National Radio and Television. 27 Mayıs 2022. 27 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ekim 2023.
