Mevlevihane

Vikipedi, özgür ansiklopedi
İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde yer alan ve günümüzde müze olarak kullanılan Galata Mevlevihanesi'nin ana yapısı içerisinde bulunan semahanenin görünümü.

Mevlevihane, Mevlevi tarikatına mahsus tekkelere verilen addır.

XIII. asırda Mevlânâ Celâleddin Rûmi'nin oğlu Sultan Veled tarafından kurulan, fikirlerinden etkilenen Mevlevî tarikatına mensup mevlevîlerin zikir ve devran âyinleri yaptıkları tekkedir. Mevlevihanelerin en büyüğü, tarikatın merkezi olan Konya'daki mevlevihane idi.

Mevlevihaneler genellikle külliye biçiminde planlanmış olup, merkezinde semahane, çevresinde türbe, mezarlık, Meydan-ı Şerif ve mescid yer almaktadır.

Osmanlı saltanatının tarihe karıştığı sıralardaki hududu içinde Konya'dan sonra İstanbul, Manisa ve Gelibolu'dakiler gelirdi. İstanbul'da birçok mevlevihane vardı. Bunlar Galata, Yenikapı gibi bulundukları mevkilerin isimleriyle anılırdı. Mevlevihaneler diğer tarikatlara ait tekkelerden az çok farklı idi.

Mevlevihaneler[değiştir | kaynağı değiştir]

Lala Mustafa Paşa'nın Konya Mevlevihanesini ziyareti (16. yy) / Nusretnâme

Dünya genelelinde yer alan mevlevihanelerin listesi aşağıdaki gibidir:[1]

  1. Afyonkarahisar Mevlevihanesi
  2. Ankara Mevlevihanesi
  3. Antalya Mevlevihanesi
  4. Bahariye Mevlevihanesi (Eyüp)
  5. Çankırı Mevlevihanesi
  6. Çorum Mevlevihanesi
  7. Edirne Mevlevihanesi
  8. Eskişehir Mevlevihanesi
  9. Filibe Mevlevihanesi (Bulgaristan)
  10. Galata Mevlevihanesi
  11. Gaziantep Mevlevihanesi
  12. Gelibolu Mevlevihanesi
  13. Halep Mevlevihanesi
  14. Hanya Mevlevihanesi (Girit)
  15. Humus Mevlevihanesi (Suriye)
  16. İzmir Tire Mevlevihanesi
  17. Kahire Mevlevihanesi (Mısır)
  18. Karaman Mevlevihanesi
  19. Kasımpaşa Mevlevihanesi (Beyoğlu)
  20. Kastamonu Mevlevihanesi
  21. Kayseri Mevlevihanesi
  22. Kırım Gözleve Mevlevihanesi (Ukrayna)
  23. Kilis Mevlevihanesi
  24. Konya Mevlevihanesi (Konya Mevlana Dergâhı)
  25. Kudüs Mevlevihanesi (İsrail)
  26. Kütahya Mevlevihanesi
  27. Lefkoşa Mevlevihanesi
  28. Manisa Mevlevihanesi
  29. Muğla Mevlevihanesi
  30. Niğde Mevlevihanesi
  31. Peç (Peçoy) Yalovalı Hasan Paşa Mevlevihanesi (Macaristan)
  32. Priştina Mevlevihanesi (Kosova)
  33. Samsun Mevlevihanesi
  34. Saraybosna İsa Bey Mevlevihanesi
  35. Selanik Mevlevihanesi (Yunanistan)
  36. Şam Mevlevîhânesi
  37. Şanlıurfa Mevlevihanesi
  38. Tokat Mevlevihanesi
  39. Trablusşam Mevlevihanesi (Lübnan)
  40. Trebbus Mevlevihanesi (Almanya)
  41. Üsküdar Mevlevihanesi (Üsküdar)
  42. Üsküp Mevlevihanesi (Makedonya)
  43. Yenikapı Mevlevihanesi (Zeytinburnu)
  44. Yenişehir Larissa Mevlevihanesi (Yunanistan)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ağustos 2011. 

Konuyla ilgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Tanman, Mehmet Baha (2011). "İstanbul Mevlevîhânelerinin Mimârîsi". Keşkül, 19. ss. 50-65.