M5 (İstanbul metrosu)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
M5 (Üsküdar - Samandıra Merkez) Metro Hattı
Genel bilgiler
Durumİşletmede
Üsküdar - Samandıra Merkez

İnşa hâlinde
Samandıra Merkez - Sultanbeyli
Sancaktepe Şehir Hastanesi İstasyonu

Proje aşamasında
Sultanbeyli - Kurtköy YHT/ViaPort
Sahibiİstanbul Büyükşehir Belediyesi
Yerİstanbul, Türkiye
İlk - Son durak
İstasyonlarToplam: 28
İşletmede: 20
İnşa hâlinde: 4
Proje aşamasında: 4
Sefer sıklığıPik saatlerde 4 dakika 10 saniye, Normal saatlerde 6 dakika[1]
Yolculuk süresiTek yönde 43 dakika[1]
Web sitesiM5 Hattı Resmî Sitesi
M5 Hattı Çekmeköy Uzatması İnternet Sitesi
M5 Hattı Sultanbeyli Uzatması Proje Sayfası
Hizmet
TürüMetro
Sistemİstanbul metrosu
Tren sayısı150[2]
İşletmeci(ler)Metro İstanbul
Bakım tesisiMetro İstanbul Behiç Erkin Yerleşkesi
Yolcu sayısı6 vagonlu 1 tren setinde 1622 kişi
Tek yönde 220.000 (kişi/gün)[1][3]
Tarihçe
Açılış15 Aralık 2017 (Üsküdar - Yamanevler)
21 Ekim 2018 (Yamanevler - Çekmeköy)
16 Mart 2024 (Çekmeköy - Samandıra Merkez)
Teknik bilgiler
Hat uzunluğu36,3 km (22,6 mi)
Üsküdar - Samandıra Merkez: 20,0 km
Samandıra Merkez - Sultanbeyli: 10,9 km
Sultanbeyli - Kurtköy YHT/ViaPort: 5,4 km
Hat açıklığıStandart (1,435 mm)
Kabin sistemi150 sürücüsüz araç[2]
Rota sayısı2
Üsküdar - Samandıra Merkez
Samandıra Merkez - Üsküdar
Çalışma Hızı80 km/sa (50 mph)
Güzergâh haritası

Halkalı yönüne
Depolama ve Kuyruk Tüneli
Üsküdar
Gebze yönüne
Fıstıkağacı
Bağlarbaşı
Altunizade
Metrobüs (İstanbul) (Altunizade)
Kısıklı
Bulgurlu
Ümraniye
Çarşı
Geceleme Hattı
Yamanevler
Çakmak
Ihlamurkuyu
Altınşehir
İmam Hatip Lisesi
Dudullu
Necip Fazıl
Çekmeköy
Meclis
Sarıgazi
Sancaktepe Şehir Hastanesi
Sancaktepe
Samandıra Merkez
Veysel Karani
Hasanpaşa
Sultanbeyli
TF (Aydos Kalesi - Sultanbeyli) Teleferik Hattı (Sultanbeyli)
Gölet
Akşemsettin
Fuar Alanı
HızRayM10 (İstanbul metrosu)Line M4 (Kurtköy YHT/ViaPort)
Kurtköy YHT/ViaPort
Depo

M5 (Üsküdar - Samandıra Merkez) Metro Hattı, İstanbul'un Anadolu Yakasında, ilk istasyonu Üsküdar, son istasyonu ise Samandıra Merkez olan 26,5 km uzunluğunda 20 istasyonlu bir metro hattıdır. Metro hattında çalışan araçlar Türkiye'nin ilk sürücüsüz metro araçları olma özelliğine sahiptir. M4 (Kadıköy - Sabiha Gökçen Havalimanı) Metro Hattı'ndan sonra Anadolu Yakası'nın ikinci metrosu olma özelliğini taşır. Hattın Üsküdar - Yamanevler arasındaki ilk bölümü 15 Aralık 2017'de hizmete girmiştir.[1][3]

Hattın üçüncü etabındaki Çekmeköy ile Samandıra Merkez arasının Sancaktepe Şehir Hastanesi istasyonunu pas geçerek 16 Mart 2024 tarihinde hizmete açılmıştır. Samandıra Merkez ile Sultanbeyli arasının ise 2025 yılında hizmete alınması planlanmaktadır.[4][5]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Başlangıçta hafif metro olarak düşünülen metro, daha sonra tıpkı M4 hattında olduğu gibi ağır metroya dönüştürülmüştür. Birçok kez gündeme gelen metronun ihalesi sık sık ertelenmiştir. Hattın ihalesi için ilk olarak 9 Ağustos 2011 tarihi planlanmış ancak daha sonra 26 Ağustos'a ertelenmiştir. İhaleye ise 15 Eylül 2011 günü çıkılmıştır. İhaleyi en düşük teklifi veren Doğuş Grubu kazanmıştır. 7 Mart 2012 tarihinde sözleşme imzalanmış olup bedeli 563,899,995.32 €'dur. 6 Haziran 2012'de resmî olarak temel atılmıştır. Sözleşmeye göre işin bitim tarihi 4 Mayıs 2015'ti,[kaynak belirtilmeli] fakat 15 Aralık 2017 tarihinde ilk etap açıldı.[6][7] Hattın ikinci etabı ise 21 Ekim 2018 tarihinde Çekmeköy istasyonunda törenle açılmıştır.

Hattın üçüncü etabı olan Çekmeköy - Sancaktepe - Sultanbeyli uzatmasının ihalesi Mart 2017'de yapılarak Nisan 2017'de inşaat çalışmalarına başlanmıştır.[8] 2018 yılının ortaasından itibaren ödenek yokluğu ile kredi temin edilememesi sebebiyle inşaat çalışmaları tamamen durdurulmuştur.[9] Ekim 2019'da 110 milyon € kredi temin edilerek Kasım 2019'da inşaat çalışmaları Sancaktepe İstasyonu'nda yapılan törenle tekrar başlamıştır. Aralık 2020'de ise Eurobond ihracı ile hat için 60 milyon € ek finansman sağlanmıştır. Üçüncü etaptaki ana hat TBM tünel kazıları Sancaktepe İstasyonu'ndan Çekmeköy'e doğru Ocak 2021 tarihinde başlamıştır. TBM-1 18 Ocak 2022'de Meclis İstasyonu Şaftına ulaşarak TBM kazısını tamamlamıştır. TBM-1'in kazısı tamamlandığı gün TBM-3 Veysel Karani'ye doğru Sancaktepe'den kazıya başlamıştır.[10] Sultanbeyli istasyonu'ndan 2 Temmuz 2022 tarihinde şantiye alanına indirilen[11] ve Veysel Karani İstasyonu'na doğru kazacak olan 5. ve 6. TBMler 19 Ağustos 2022 tarihinde TBM Başlama Töreni ile kazıya başlamıştır. TBM kazı optimizasyonu ile çalışma programında 6 ay erken bitirme hedeflenmiştir.[12] 19 Ekim 2022 tarihinde Meclis İstasyonu TBM şaftında hattın 3.etabının ilk ray kaynağı töreni yapılmıştır. Bu törende İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, 3. etap ilerleme oranının %65'e ulaştığını belirtmiştir.[13] 4 Mayıs 2023 tarihinde Çekmeköy'den kalkan test treni ile elektrifikasyonu tamamlanan Meclis ve Sarıgazi istasyonlarını kapsayan ilk test sürüşü yapılmıştır.[14] 6 Ekim 2023 tarihinde 5. TBM, Samandıra aç-kapa makas yapısına ulaşarak kazısını tamamlamıştır.[15] 23 Kasım 2023 tarihinde 3. etap genelinde test sürüşleri başlamıştır.

İşletme bilgileri[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Sahibi: İstanbul Büyükşehir Belediyesi
  • İşletici: Metro İstanbul
  • Hat uzunluğu: 36,3 km (İşletmede olan 26,5 km)
  • Hat açıklığı: Standart (1,435 mm)
  • Sefer süresi: 43 dk / Tek yön[1][3]
  • Sefer sıklığı: 4 dakika 10 saniye (Pik saatlerde), 6 dakika (Normal satlerde)[1]
  • İstasyon sayısı: 28 (İşletmede olan 20, İnşa hâlinde 4, Proje aşamasında 4)[1]
  • Araç seti ve vagon sayısı: 150 adet (6’lı vagonlarla işletilen 25 tren seti)[2]
  • Günlük sefer sayısı: 365 sefer / Tek yön[1]
  • Günlük yolcu sayısı: Tek yönde 220.000 (kişi/gün)[1]
  • Depo sahası/Kumanda merkezi: Metro İstanbul Behiç Erkin Yerleşkesi
  • İşletme saatleri: 06:00 - 00:00 (Cumayı Cumartesiye ve Cumartesiyi Pazara Bağlayan Gecelerde 00:00 - 06:00 arasında çift bilet olacak şekilde)[1]
  • Araç Marka/Model: CAF - Mitsubishi (Ortak üretim)
  • Hat voltajı: 750 V DC[3]
  • Sürüş modu: UTO, ATP
  • Sinyalizasyon: GOA 4 - PAKS

Teknik bilgiler[değiştir | kaynağı değiştir]

  • 22,8 km anahat tünel uzunluğu
  • 26,5 km toplam hat tüneli uzunluğu
  • 20 istasyon[3]
  • 140 metre platform uzunluğu
  • Üsküdar istasyonunda 150 metre platform uzunluğu
  • Üsküdar - Çekmeköy arası 24x2 adet yarım boy peron ayırıcı kapı ve Meclis - Samandıra Merkez arası tam boy peron ayırıcı kapı
  • 2.750 metre bağlantı tüneli
  • 25 Sürücüsüz metro treni (150 vagon)[3]
  • ÇSS etabı kapsamında 4 yeni tren (24 vagon) araç filosuna eklenmiştir.[2]
  • 128,8 metre tren uzunluğu ile İstanbul metrosu'ndaki en uzun metro treni[16]

6 vagondan oluşan CAF üretimi trenlerde, 1622 yolcu kapasitesi bulunmaktadır. 128.88 m uzunluğundaki trenler, saatte 90 kmh hız yapabilecek şekilde tasarlanmıştır.[16] Hattın işletme hızı 80 kmh olarak tasarlanmıştır.

23 Kasım'da İspanya'da üretilen metro araçları Çakmak istasyonunda raylara indirildi. 15 Aralık tarihinde ise 1. etap olan Üsküdar - Yamanevler hizmete girdi.[6] 2. etap ise 21 Ekim 2018'de Çekmeköy istasyonunda yapılan törenle hizmete girdi. 3. etabın ilk etabı 16 Mart 2024'te hizmete girerken 2. etabı ise yapım aşamasındadır. 4. etap ise plan aşamasındadır.

Metro hattının 1. ve 2. etap istasyonlarında yarım boy PAKS bulunmaktadır. Üçüncü etapta ise tam boy PAKS bulunmaktadır. Bu sayede tren ile peron arasında hem gürültü hem de hava kirliliği önlenmiş oldu.[17]

Etaplar[değiştir | kaynağı değiştir]

Etap Hat İstasyon sayısı Hat uzunluğu Durum Açılış tarihi
1 Üsküdar-Yamanevler 9 9,9 km aktif 15 Aralık 2017
2 Yamanevler-Çekmeköy 7 10,1 km 21 Ekim 2018
3 Çekmeköy-Samandıra Merkez 4 6,5 km 16 Mart 2024
4 Samandıra Merkez-Sultanbeyli 3 4,4 km inşa halinde ~2025 ilk çeyrek[18]
5 Sancaktepe Şehir Hastanesi 1 - belirsiz[19]
6 Sultanbeyli-Kurtköy 4 5,2 km plan aşamasında belirsiz

İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Sıra İstasyon İlçe Aktarma Tür Notlar
1 Üsküdar Üsküdar Marmaray (Üsküdar) (ŞH Üsküdar) Yer altı Yeni Valide CamiiÜsküdar Mihrimah Sultan Camii・Üsküdar İETT Peronları
2 Fıstıkağacı İstanbul Üsküdar Lisesi
3 Bağlarbaşı Marmara Üniversitesi Bağlarbaşı YerleşkesiMarmara İlahiyat CamiiCapitol AVM
4 Altunizade Metrobüs (İstanbul) (Altunizade)M14 (İstanbul metrosu) (Altunizade) İZÜ Altunizade Kampüsü
5 Kısıklı Büyük Çamlıca Tepesi
6 Bulgurlu Bulgurlu Mahallesi
7 Ümraniye Ümraniye HızRay (Ümraniye) Santral Meydanı
8 Çarşı M12 (İstanbul metrosu) (Çarşı) Ümraniye Çarşısı・Ümraniye Belediyesi
9 Yamanevler Canpark AVM・Haldun Alagaş Spor Salonu
10 Çakmak Çakmak Oto Sanayi・Ümraniye İSKİ ve Vergi Dairesi
11 Ihlamurkuyu Buyaka AVM・Meydan İstanbul AVM
12 Altınşehir Ümraniye Nüfus Müdürlüğü
13 İmam Hatip Lisesi Ümraniye Anadolu İmam Hatip Lisesi
14 Dudullu Line M8 (Dudullu) Metro Corner AVM
15 Necip Fazıl Metrogarden AVM・İdealistPark AVM・Ümraniye Belediyesi Kapalı Yüzme Havuzu
16 Çekmeköy Çekmeköy Madenler Meydanı・Şehit Üsteğmen Arif Kalafat Doğa Parkı
17 Meclis Sancaktepe Çamsan Park AVM
18 Sarıgazi M13 (İstanbul metrosu) (Sarıgazi) Sancaktepe Kaymakamlığı
19 Sancaktepe Şehir Hastanesi Sancaktepe Şehir Hastanesi[20]Prof. Dr. Feriha Öz Acil Durum Hastanesi[20]
20 Sancaktepe HızRay (Sancaktepe) Sancaktepe Belediyesi
21 Samandıra Merkez Osmangazi Caddesi
↓↓ İnşa halinde ↓↓
22 Veysel Karani Sancaktepe Yer altı Rings AVM・Veysel Karani İlköğretim Okulu・Aydos Ormanı
23 Hasanpaşa Sultanbeyli Sultanbeyli KaymakamlığıSultanbeyli Belediyesi・Atlaspark AVM・Fatih Sultan Mehmet Mezarlığı
24 Sultanbeyli Sultanbeyli Kent Meydanı
↓↓ 2030'a kadar hizmete girmesi planlanan ↓↓
25 Gölet Sultanbeyli Yer altı Gölet Parkı
26 Akşemsettin
27 Fuar Alanı Pendik Kurtköy Fuar Alanı
28 Kurtköy YHT/ViaPort Yüksek Hızlı Tren (Kurtköy YHT Garı)Line M4M10 (İstanbul metrosu)HızRay (Kurtköy YHT/ViaPort) Kurtköy Depo SahasıViaPort Asia Outlet AVM

İstasyon özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyonlar İstasyon tipi
(Turnike katı ve teknik katlar)
Platform tipi Derinlik (Metre) Yürüyen merdiven
(Cadde seviyesi - Turnike katı)
Yürüyen merdiven
(Tunike katı - Peron)
Asansör
(Cadde seviyesi - Turnike katı)
Asansör
(Tunike katı - Peron)
Yürüyen bant Giriş/Çıkış sayısı
Üsküdar Evet Aç-Kapa + Top-Down 19 8 6 2 2 Hayır 4
Fıstıkağacı Evet Aç-Kapa Tünel 31 4 4 3 1 Hayır 2
Bağlarbaşı Evet Top-Down + Aç-Kapa 33 10 8 3 1 Hayır 5
Altunizade Evet Aç-Kapa + Tünel 21 22 5 7 2 4 7
Kısıklı Evet Tünel 44 2 2 10 3 Hayır 1
Bulgurlu Evet Aç-Kapa Aç-Kapa + Tünel 23 8 4 2 1 Hayır 2
Ümraniye Evet Aç-Kapa + Top-Down Tünel 33 4 4 1 1 Hayır 2
Çarşı Evet Aç-Kapa Aç-Kapa + Tünel 29 10 9 1 1 Hayır 3
Yamanevler Evet Tünel 25 4 4 1 1 Hayır 2
Çakmak Evet Aç-Kapa + Top-Down 25 4 4 2 1 Hayır 2
Ihlamurkuyu Evet Aç-Kapa 27 4 4 1 1 Hayır 2
Altınşehir Evet 29 5 8 2 1 Hayır 2
İmam Hatip Lisesi Evet Aç-Kapa + Tünel 21 5 4 1 1 Hayır 2
Dudullu Evet Top-Down + Tünel 27 13 5 2 1 Hayır 2
Necip Fazıl Evet Aç-Kapa 20 6 4 2 2 Hayır 4
Çekmeköy Evet Aç-Kapa Aç-Kapa + Tünel 30 8 4 4 2 Hayır 2
Meclis Evet Aç-Kapa 29 2 4 1 2 Hayır 1
Sarıgazi Evet Tünel 44 2 8 4 2 Hayır 2
Sancaktepe Şehir Hastanesi Evet Aç-Kapa 24 6 4 4 2 Hayır 2
Sancaktepe Evet 21 2 4 1 2 Hayır 2
Samandıra Merkez Evet Aç-Kapa Tünel 30 2 4 1 2 Hayır 2
Toplam 131 103 55 32 4 68

İstasyon uzaklıkları[değiştir | kaynağı değiştir]

İstasyonların platform ortası baz alınarak ölçüm yapılmıştır.

Sıra İstasyon İstasyonlar arası uzaklık İlk istasyona olan uzaklık
1 Üsküdar 0+00 km Başlangıç
2 Fıstıkağacı 1+41 km 1+41 km
3 Bağlarbaşı 1+16 km 2+57 km
4 Altunizade 1+27 km 3+84 km
5 Kısıklı 1+24 km 5+08 km
6 Bulgurlu 1+46 km 6+54 km
7 Ümraniye 1+30 km 7+84 km
8 Çarşı 1+09 km 8+93 km
9 Yamanevler 0+97 km 9+90 km
10 Çakmak 0+86 km 10+76 km
11 Ihlamurkuyu 1+08 km 11+84 km
12 Altınşehir 0+92 km 12+76 km
13 İmam Hatip Lisesi 0+95 km 13+71 km
14 Dudullu 0+93 km 14+64 km
15 Necip Fazıl 1+42 km 16+06 km
16 Çekmeköy 0+87 km 16+93 km
17 Meclis 1+00 km 17+93 km
18 Sarıgazi 1+22 km 19+15 km
19 Sancaktepe Şehir Hastanesi 1+18 km 20+33 km
20 Sancaktepe 1+42 km 21+75 km
21 Samandıra Merkez 1+05 km 22+80 km
22 Veysel Karani 1+93 km 24+73 km
23 Hasanpaşa 1+27 km 26+00 km
24 Sultanbeyli 1+71 km 27+71 km
25 Gölet 1+27 km 28+98 km
26 Akşemsettin 1+37 km 30+35 km
27 Fuar Alanı 1+23 km 31+58 km
28 Kurtköy YHT/ViaPort 1+35 km 32+93 km

Entegrasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]

Üsküdar istasyonundan Marmaray'a hizmet veren Üsküdar Tren İstasyonu'na ve Şehir Hatları Üsküdar İskelesi'ne, Altunizade istasyonundan Metrobüslere ve yapımı devam eden M14 (Altunizade - Kâzım Karabekir) Metro Hattı'na, Çarşı istasyonundan yapımı devam eden M12 (60. Yıl Parkı - Kâzım Karabekir) Metro Hattı'na, Dudullu istasyonundan M8 (Bostancı - Parseller) Metro Hattı'na, Sarıgazi istasyonundan yapıma devam eden M13 (Yenidoğan - Söğütlüçeşme) Metro Hattı'na entegrasyon sağlanmıştır.[21]

Ayrıca yakın gelecekte Ümraniye, Sancaktepe ve Kurtköy YHT/ViaPort istasyonlarından proje aşamasındaki Hızray / M34 (Beylikdüzü - Sabiha Gökçen Havalimanı) Hızlı Metro Hattı'na entegrasyon planlanmaktadır. Hattın 4. etabı için Kurtköy YHT/ViaPort'a uzatılması planlanmıştır. Böylece hattın yapılması planlanan yüksek standartlı demiryolu ile birlikte İstanbul Havalimanı'na entegrasyonu sağlanacaktır.[22]

Metroya Entegre İETT Otobüs Hatları[değiştir | kaynağı değiştir]

İETT tarafından işletilen otobüs hatlarından UM, ÇM ve SM kodlu İETT hatları M5 Metro Hattına ücretsiz şekilde tam aktarma yapmaktadır. Alemdağ Caddesi'ni kullanarak Ümraniye'ye giden İETT Hatlarından bazıları Necip Fazıl İstasyonu'nda peron alanı bulunabilmesi sebebiyle Necip Fazıl İstasyonu'na kadar kısaltılmıştır. Ümraniye'den Üsküdar'a giden bazı hatlar ise Ümraniye veya Bulgurlu Metro İstasyonlarına kadar kısaltılmıştır.[23] Bu hatlar da ücretli şekilde metro entegre hat olarak tanımlanabilmektedir.

Ücretsiz Entegre İETT Hatları
  • ÇM41 Çekmeköy - Necip Fazıl Metro
  • ÇM42 Şahinbey - Çekmeköy Metro/Emek Mahallesi
  • ÇM43 Atatürk Mahallesi - Necip Fazıl Metro
  • ÇM44 Nişantepe - Çekmeköy Metro/Prof. Dr. Feriha Öz Hastanesi
  • UM11 Kirazlıtepe - Kısıklı Metro - Esatpaşa
  • UM13 Küçüksu/Yavuztürk Mahallesi - Ümraniye Metro - Ümraniye EAH
  • UM36 Esenevler - Bulgurlu Metro
  • UM40 Atatürk Mahallesi/Taşdelen - Necip Fazıl Metro
  • UM60 Sancaktepe - Necip Fazıl Metro
  • UM61 Paşaköy/Yenidoğan - Necip Fazıl Metro
  • UM62 Yenidoğan/Taşdelen - Necip Fazıl Metro
  • UM73 Sabiha Gökçen Havalimanı/Sultanbeyli - Necip Fazıl Metro
  • UM74 Sultanbeyli Devlet Hastanesi/Necip Fazıl Metro - Dudullu
Ücretli Entegre İETT Hatları
  • 9A Atakent-Ümraniye Metro
  • 9KS Ömerli/Kasabaevleri - Necip Fazıl Metro
  • 11D İnkılap Mahallesi-Ümraniye Metro
  • 11G Yenidoğan - Necip Fazıl Metro
  • 11K Kazım Karabekir Mahallesi-Ümraniye Metro
  • 11R Reşadiye - Necip Fazıl Metro
  • 11M Evtaş Blokları-Bulgurlu Metro
  • 11SA Uğur Mumcu/Samandıra - Necip Fazıl Metro
  • 11ST Dumlupınar-Ümraniye Metro
  • SM6 Sultanbeyli Devlet Hastanesi - Sancaktepe Metro

Yolcu sayıları[değiştir | kaynağı değiştir]

Metro İstanbul tarafından yayınlanan verilere göre 2023 yılında 88.989.137 yolcu taşınmıştır.[24]

Güzergâh şeması[değiştir | kaynağı değiştir]

Harita


Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c d e f g h i j "M5 Üsküdar-Çekmeköy Metro Hattı". Metro İstanbul. 22 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mart 2024. 
  2. ^ a b c d "2022 Faaliyet Raporu" (PDF). Metro İstanbul. 3 Mayıs 2023. 17 Mayıs 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Mayıs 2023. 
  3. ^ a b c d e f Genel Tanıtım Kataloğu (PDF). Metro İstanbul. 2021. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2022. 
  4. ^ "İBB 2020-2021 Almanak" (PDF). İBB. 28 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Haziran 2022. 
  5. ^ "https://twitter.com/RAYLISISTEM_DB/status/1715757681158291508?s=20". X (formerly Twitter). 26 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Ekim 2023.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  6. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 17 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017. 
  7. ^ "İlk sürücüsüz metro hattı 'Üsküdar-Ümraniye' bugün açılıyor". hurriyet.com.tr. 15 Aralık 2017. 26 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mayıs 2018. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Şubat 2020. 
  9. ^ "İBB, bütün metro ihalelerini iptal etti". CNN Türk. 2 Ocak 2018. 13 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  10. ^ "TBM kazısı tamamlandı". ibb.istanbul. İBB. 18 Ocak 2022. 18 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ocak 2022. 
  11. ^ "Sultanbeyli TBM". Tweeter. Peli Alpkökin. 2 Temmuz 2022. 22 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Temmuz 2022. 
  12. ^ "ÇEKMEKÖY - SANCAKTEPE – SULTANBEYLİ METROSU 6 AY ERKEN BİTECEK". ibb.istanbul. İBB. 19 Ağustos 2022. 22 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ağustos 2022. 
  13. ^ "İMAMOĞLU: İLK ETAP 2023'TE, TAMAMI 2024'ÜN SON ÇEYREĞİNDE HİZMETE GİRECEK". ibb.istanbul. İBB. 19 Ekim 2022. 20 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Ekim 2022. 
  14. ^ "ÇEKMEKÖY-SANCAKTEPE-SULTANBEYLİ METROSU'NUN TEST SÜRÜŞÜNE KATILDI". İBB. 4 Mayıs 2023. 5 Haziran 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Eylül 2023. 
  15. ^ "https://twitter.com/alpkokin_pelin/status/1710290477126214118". X (formerly Twitter). 17 Ekim 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Ekim 2023.  |başlık= dış bağlantı (yardım)
  16. ^ a b "Tren özellikleri". caf.net. 7 Aralık 2021. 6 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  17. ^ "İMAMOĞLU: "BİZE OY VERSİN VERMESİN 16 MİLYONA METRO YAPIYORUZ"". ibb.istanbul. İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 10 Ağustos 2021. 11 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2021. 
  18. ^ "ekrem imamoğlu (28 Aralık 2023)". 28 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Aralık 2023. 
  19. ^ İstasyondaki çalışmalar diğerlerinden daha geç olduğundan ve kaba inşası hala bitirilmediğinden istasyon açılana kadar pas geçilecektir.
  20. ^ a b İstanbul'daki hastaneler listesi
  21. ^ "Bostancı - Dudullu Metrosu". dudullubostancimetro.com. 24 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  22. ^ "Raylı Sistem Hatları". İstanbul Büyükşehir Belediyesi. 28 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ocak 2023. 
  23. ^ "Güzergah Değişikliği". İETT. 14 Haziran 2023. 30 Ağustos 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2023. 
  24. ^ Yolcu sayıları (PDF). Metro İstanbul. 2024. Erişim tarihi: 17 Mart 2024. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]