M1 (İstanbul metrosu)
![]() ![]() ![]() M1ᴀ (Yenikapı - Atatürk Havalimanı) Metro Hattı M1ʙ (Yenikapı - Kirazlı) Metro Hattı | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
Genel bilgiler | |||
Tip | Metro | ||
Sistem | İstanbul metrosu | ||
Durum |
İşletmede M1ᴀ (Yenikapı - Atatürk Havalimanı) M1ʙ (Yenikapı - Kirazlı) Yenileme sebebiyle geçici olarak kapalı M1ᴀ (Yenibosna) İnşa halinde M1ʙ (Kirazlı - Halkalı) | ||
Bölge | İstanbul, Türkiye | ||
Terminal |
Yenikapı Atatürk Havalimanı (Şu an) Kirazlı (Şu an) Halkalı (Gelecekte) | ||
İstasyonlar |
M1ᴀ: 18 M1ʙ: 22 (İşletmede: 13, İnşa halinde: 9) | ||
Sefer sıklığı | 3 dakika | ||
Yolculuk süresi |
M1ᴀ: 32 dakika M1ʙ: 22 dakika | ||
Rotalar | M1ᴀ, M1ʙ | ||
Tren sayısı | 105[1] | ||
Website |
M1ᴀ Hattı Resmî Sitesi M1ʙ Hattı Resmî Sitesi M1ʙ Hattı Halkalı Uzatması Proje Sayfası | ||
İşletim | |||
Açılış |
M1ᴀ: 3 Eylül 1989 M1ʙ: 14 Haziran 2013 | ||
Sahibi | İstanbul Büyükşehir Belediyesi | ||
İşletmeci(ler) | Metro İstanbul | ||
Depo Merkezleri | Esenler | ||
Teknik | |||
Hat uzunluğu | 26,8[1] km (16,7 mi) | ||
Hat açıklığı | Standart (1435 mm) | ||
Rota sayısı |
2 Yenikapı - Atatürk Havalimanı Yenikapı - Kirazlı | ||
|
M1ᴀ (Yenikapı - Atatürk Havalimanı) & M1ʙ (Yenikapı - Kirazlı) Metro Hatları, İstanbul'da yer alan hafif raylı metro hatlarıdır. 1989 yılında hizmete açılmasıyla İstanbul ve Türkiye'nin ilk şehir içi raylı sistem hattı unvanına sahiptir.
Toplam uzunluğu 26,8 kilometre olan hatta 23 istasyon bulunmaktadır. M1ʙ Kirazlı - Halkalı uzatması tamamlandığında toplam istasyon sayısı 32'ye çıkacaktır. Yenikapı istasyonundan başlayan hat Otogar istasyonuna geldiğinde iki yöne ayrılır: bir hat Atatürk Havalimanı yönüne, diğer hat Kirazlı yönüne gider.
Hatta sadece 1988 model ABB araçları hizmet vermektedir. 06:00 - 00:00 saatleri arasında hizmet veren her iki hattın Yenikapı - Otogar arası sefer sıklığı pik saatlerde 3 dakikadır.
Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]
M1ᴀ hattı[2], 3 Eylül 1989'da Aksaray - Kocatepe arasında hizmete girmiştir. Sonrasında 31 Ocak 1994'te Otogar - Zeytinburnu arası, 7 Mart 1994'te Bakırköy ‐ İncirli, 26 Temmuz 1995'te Ataköy ‐ Şirinevler, 25 Ağustos 1995'te Yenibosna, 15 Ocak 1999'da Bahçelievler ve 20 Aralık 2002'de ise DTM ‐ İstanbul Fuar Merkezi ve Atatürk Havalimanı istasyonları hizmete girmiştir. M1ʙ hattı[3] ise 14 Haziran 2013'te Aksaray - Otogar - Kirazlı arasında hizmete girmiştir. 9 Kasım 2014'te Yenikapı istasyonunun hizmete girmesiyle birlikte her iki hattın başlangıç noktası bu istasyon olmuştur.
M1ʙ hattına 9 yeni istasyon eklenerek Kirazlı'dan Halkalı'ya uzatılmasına yönelik çalışmalar devam etmektedir. Bu kapsamda projeyi finanse edebilmek için İstanbul Büyükşehir Belediyesi Eurobond ihracı yapmıştır.[4] 2023 yılında Kirazlı - Fatih arasının açılması planlanmaktadır. Ayrıca bu uzatma çalışmaları ile birlikte M1ᴀ ve M1ʙ hatlarının 2023'de mevcut kapasitesi arttırılarak, sürücüsüz metro araçları ile hizmet verileceği duyuruldu.[5]
M1ᴀ hattının Yenibosna istasyonu, yapımı devam eden M9 (Ataköy - Olimpiyat) Metro Hattı ile olan entegrasyonu yer altından sağlamak amacıyla geçici olarak kapatılmış olup araçlar bu istasyonu pas geçmektedir.
İstasyonlar[değiştir | kaynağı değiştir]
M1ᴀ hattı[değiştir | kaynağı değiştir]
Sıra | İstasyon | İlçe | Aktarma | Tür | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
1 | Yenikapı | Fatih | ![]() ![]() ![]() ![]() |
Yer altı | Yenikapı Meydanı・Mimar Dr. Kadir Topbaş Gösteri ve Sanat Merkezi・Yenikapı İETT Peronları --- ![]() |
2 | Aksaray | ![]() |
Aksaray Yeraltı Çarşısı --- ![]() | ||
3 | Emniyet ‐ Fatih | Fatih Camii・İstanbul Emniyet Müdürlüğü | |||
4 | Topkapı ‐ Ulubatlı | ![]() |
İGDAŞ Vatan Hizmet Binası・İBB Hizmet Birimleri (İETT, Zabıta, Sosyal Hizmetler, Mezarlıklar, Yol Bakım, Atık Yönetim, Sağlık, İmar)・Spor İstanbul Genel Müdürlüğü | ||
5 | Bayrampaşa ‐ Maltepe | Eyüpsultan | Hemzemin | Axis İstanbul AVM --- ![]() ![]() | |
6 | Sağmalcılar | Bayrampaşa | |||
7 | Kocatepe | Forum İstanbul AVM | |||
8 | Otogar | ![]() |
Yer altı | Büyük İstanbul Otogarı | |
9 | Terazidere | Esenler | Hemzemin | ||
10 | Davutpaşa - YTÜ | Güngören | Viyadük | Yıldız Teknik Üniversitesi Davutpaşa Yerleşkesi | |
11 | Merter | ![]() |
|||
12 | Zeytinburnu | Bakırköy | ![]() ![]() |
Hemzemin | Çırpıcı 1453 Şehir Parkı・Zeytinburnu İETT Peronları |
13 | Bakırköy ‐ İncirli | ![]() ![]() ![]() ![]() |
Yer altı | Bakırköy Adalet Sarayı・İsmail Erez Bulvarı・Botanik Parkı --- ![]() | |
14 | Bahçelievler | Bahçelievler | ![]() |
MetroPort AVM'ye altgeçit bağlantısı vardır. | |
15 | Ataköy ‐ Şirinevler | Bakırköy | ![]() |
Hemzemin | Sinan Erdem Spor Salonu・Şirinevler Meydanı |
![]() ![]() |
Yenileme Çalışması Sebebiyle Geçici Olarak Kapalı --- --- ![]() | ||||
17 | DTM ‐ İstanbul Fuar Merkezi | Bakırköy | Viyadük | İstanbul Dünya Ticaret Merkezi・İstanbul Fuar Merkezi | |
18 | Atatürk Havalimanı | Yer altı |
M1ʙ hattı[değiştir | kaynağı değiştir]
Sıra | İstasyon | İlçe | Aktarma | Tür | Notlar |
---|---|---|---|---|---|
1 | Yenikapı | Fatih | ![]() ![]() ![]() ![]() |
Yer altı | Yenikapı Meydanı・Mimar Dr. Kadir Topbaş Gösteri ve Sanat Merkezi・Yenikapı İETT Peronları --- ![]() |
2 | Aksaray | ![]() |
Aksaray Yeraltı Çarşısı --- ![]() | ||
3 | Emniyet ‐ Fatih | Fatih Camii・İstanbul Emniyet Müdürlüğü | |||
4 | Topkapı ‐ Ulubatlı | ![]() |
İGDAŞ Vatan Hizmet Binası・İBB Hizmet Birimleri (İETT, Zabıta, Sosyal Hizmetler, Mezarlıklar, Yol Bakım, Atık Yönetim, Sağlık, İmar)・Spor İstanbul Genel Müdürlüğü | ||
5 | Bayrampaşa ‐ Maltepe | Eyüpsultan | Hemzemin | Axis İstanbul AVM --- ![]() ![]() | |
6 | Sağmalcılar | Bayrampaşa | |||
7 | Kocatepe | Forum İstanbul AVM | |||
8 | Otogar | ![]() |
Yer altı | Büyük İstanbul Otogarı | |
9 | Esenler | Esenler | Viyadük | Metro İstanbul Genel Müdürlüğü・Depo | |
10 | Menderes | Yer altı | |||
11 | Üçyüzlü | Bağcılar & Güngören | Bağcılar Eğitim ve Araştırma Hastanesi'ne[6] yaklaşık 1 km. yürüme mesafesi bulunmaktadır. | ||
12 | Bağcılar Meydan | Bağcılar | ![]() |
Bağcılar Meydan --- ![]() | |
13 | Kirazlı | ![]() ![]() |
![]() | ||
↓↓ İnşa Halinde ↓↓ | |||||
14 | Barbaros | Bağcılar & Bahçelievler | Yer altı | ||
15 | Malazgirt | Güneşli Sanayi Sitesi | |||
16 | Mimar Sinan | Bağcılar | ![]() |
Basın Ekspres Yolu | |
17 | Fatih | Küçükçekmece | Yahya Kemal Beyatlı Gösteri Merkezi | ||
18 | Halkalı - Üniversite | Halkalı Meydanı・İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi・Küçükçekmece Belediyesi | |||
19 | Mehmet Akif Ersoy | Mehmet Akif Ersoy Göğüs Kalp ve Damar Cerrahisi Eğitim ve Araştırma Hastanesi[6] | |||
20 | Yenidoğan | ||||
21 | Bezirganbahçe | Bezirganbahçe Konutları | |||
22 | Halkalı | ![]() ![]() ![]() ![]() |
Viyadük |
İşletme bilgileri[değiştir | kaynağı değiştir]
- İşletmeci: Metro İstanbul
- Hat uzunluğu: 26,8 kilometre (16,7 mi) (M1ᴀ ve M1ʙ hatlarının toplam uzunluğu)
- Hat açıklığı: Standart (1435 mm) hat açıklığı
- İstasyon sayısı:
M1ᴀ hattı: 18 istasyon
M1ʙ hattı: 22 istasyon (İşletmede: 13, İnşa halinde: 9) - Vagon sayısı: 111
- Araç seti: 4 adet
- Tren kontrolü: ATP (Manuel)
- Araç Marka / Model: ABB
- Sefer süresi:
M1ᴀ hattı: 34 dakika
M1ʙ hattı: 24 dakika - İşletme saatleri: 06:00 - 00:00
- Günlük yolcu sayısı: 400.000 Yolcu/Gün
- Günlük sefer sayısı: M1ᴀ hattı: 170 sefer (Tek yön)
M1ʙ hattı: 170 sefer (Tek yön) - Sefer sıklığı: Pik saatlerde 3 dakikada bir sefer
Hizmete giriş tarihleri[değiştir | kaynağı değiştir]
- 3 Eylül 1989: Aksaray ile Kocatepe arası
- 18 Aralık 1989: Kocatepe ile Esenler arası
- 31 Ocak 1994: Otogar ile Zeytinburnu arası
- 7 Mart 1994: Bakırköy - İncirli
- 26 Temmuz 1995: Ataköy - Şirinevler
- 25 Ağustos 1995: Yenibosna
- 15 Ocak 1999: Bahçelievler
- 20 Aralık 2002: DTM - İstanbul Fuar Merkezi ve Atatürk Havalimanı
- 14 Haziran 2013: Esenler (yenilenmiş hali) ile Kirazlı arası
- 9 Kasım 2014: Yenikapı
İstasyon yapıları[değiştir | kaynağı değiştir]
- Yenikapı - Otogar güzergâhında M1ᴀ ve M1ʙ hatlarında ortak kullanılan 8 istasyon, Otogar - Atatürk Havalimanı güzergâhında M1ᴀ hattına ait 10 istasyon ve Otogar - Kirazlı güzergâhında ise M1ʙ hattına ait 5 istasyon olmak üzere sistemde toplamda 23 istasyon bulunmaktadır. İstasyonların 10 tanesinde bir adet ada platformu, 11 tanesinde iki adet kenar platform ve Otogar'da ise hatlar arasında aktarmayı sağlamak için iki adet ada platformu bulunmaktadır. Kirazlı istasyonunda M3 metro hattına aktarma imkânı bulunmaktadır. Tüm istasyonlarda kapalı oturma alanları ve toplamda 135 yürüyen merdiven ve 65 asansör bulunmaktadır.
- 11 adet yer altı istasyon: Aksaray, Atatürk Havalimanı, Bağcılar Meydan, Bahçelievler, Bakırköy - İncirli, Emniyet - Fatih, Kirazlı, Menderes, Topkapı - Ulubatlı, Üçyüzlü, Yenikapı
- 3 adet viyadük istasyon: Davutpaşa - YTÜ, DTM - İstanbul Fuar Merkezi, Merter
- 9 adet hemzemin istasyon: Ataköy - Şirinevler, Bayrampaşa - Maltepe, Esenler, Kocatepe, Otogar, Sağmalcılar, Terazidere, Yenibosna, Zeytinburnu
Kapasite arttırım projesi[değiştir | kaynağı değiştir]
M1 hattını kullanan yolcu sayısının artması ve hattın sinyalizasyon altyapısının eski olması sebebiyle trenler sık sık arıza yapmakta ve seferlerde gecikmeler olmaktaydı. Bu soruna çözmek amacıyla İstanbul Büyükşehir Belediyesi tarafından istasyon peron boylarının 100 metreden 115 metreye çıkarılmasına ve hattın sinyalizasyon altyapısının yenilenmesine karar verilmiştir.[7]
M1 hattının Yenikapı, Esenler, Üçyüzlü, Menderes, Bağcılar Meydan ve Kirazlı istasyonları, 115 metrelik peronlara uygun olarak inşa edilmiştir; Kirazlı - Halkalı arasında inşa halinde olan istasyonlar da 115 metrelik peronlara uygun olarak inşa edilecektir. Hattın hemzemin yapıda bulunan Yenibosna, Ataköy - Şirinevler, Zeytinburnu, Terazidere, Kocatepe, Sağmalcılar ve Bayrampaşa - Maltepe istasyonları için ihaleye çıkılarak peron boyları 100 metreden 115 metreye uzatılmış ve istasyonlara yeni bir estetik görünüm kazandırılmıştır. Hattın viyadük üzerinde bulunan DTM - İstanbul Fuar Merkezi, Merter ve Davutpaşa - YTÜ istasyonlarında yeni viyadükler inşaa edilerek peron uzatması yapılacak olup, tünel içinde bulunan Atatürk Havalimanı, Bahçelievler, Bakırköy - İncirli, Topkapı - Ulubatlı, Emniyet - Fatih ve Aksaray istasyonlarında ise yeni istasyon projeleri yapılarak peronların uzatılması planlanmaktadır.[8]
Peron uzatma projesi ile birlikte metro hattında, Metro İstanbul ve İSBAK tarafından geliştirilen sinyalizasyon projesi üzerinde çalışmalar yapılmaktadır. Bu proje ile artık trenler otomatik olarak kullanılarak istasyonlarda bekleme süresi en aza indirilecektir.[9][10][11] Ayrıca tüm bu geliştirme projeleri tamamlandığında alınacak olan 272 adet sürücüsüz metro aracı ile metro sisteminin daha da verimli hizmet vermesi planlanmaktadır.
Güzergâh haritası[değiştir | kaynağı değiştir]
İstasyon özellikleri[değiştir | kaynağı değiştir]
İstasyon | Yürüyen merdiven | Asansör (Peron - Turnike katı) | Asansör (Turnike katı - Cadde seviyesi) | Çıkış sayısı | İstasyon Tipi |
---|---|---|---|---|---|
Yenikapı | 10 | 2 | 2 | 2 | Aç-Kapa |
Aksaray | 4 | 1 | ![]() |
2 | |
Emniyet ‐ Fatih | 2 | 2 | 2 | 2 | |
Topkapı ‐ Ulubatlı | 2 | 2 | 2 | 2 | |
Bayrampaşa ‐ Maltepe | 2 | 2 | 1 | 2 | Hemzemin |
Sağmalcılar | 1 | 1 | 1 | 1 | |
Kocatepe | 2 | 1 | ![]() |
2 | |
Otogar | 4 | 2 | ![]() |
4 | Aç-Kapa |
Terazidere | 4 | 2 | 2 | 1 | Hemzemin |
Davutpaşa ‐ YTÜ | 2 | 2 | ![]() |
2 | Viyadük |
Merter | 4 | 2 | ![]() |
2 | |
Zeytinburnu | 2 | 2 | 3 | 2 | Hemzemin |
Bakırköy ‐ İncirli | 6 | 2 | 1 | 1 | Aç-Kapa |
Bahçelievler | 7 | 2 | 1 | 2 | Aç-Kapa + Tünel |
Ataköy ‐ Şirinevler | 5 | 2 | 3 | 1 | Hemzemin |
Yenibosna | 2 | 1 | ![]() |
1 | |
DTM ‐ İstanbul Fuar Merkezi | 2 | 1 | ![]() |
1 | Viyadük |
Atatürk Havalimanı | 2 | 2 | ![]() |
1 | Aç-Kapa |
Esenler | 4 | 2 | 1 | 2 | Viyadük |
Menderes | 18 | 1 | 3 | 2 | Aç-Kapa + Top-Down |
Üçyüzlü | 18 | 1 | 1 | 3 | |
Bağcılar Meydan | 20 | 1 | 8 | 2 | |
Kirazlı | 12 | 1 | 1 | 2 | Aç-Kapa |
Görseller[değiştir | kaynağı değiştir]
Metro aracı Yenikapı Metro İstasyonu'na girerken.
Yenikapı Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
Metro aracı Aksaray Metro İstasyonu'na girerken.
Aksaray Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
Metro aracı Otogar Metro İstasyonu'na giderken.
Metro aracı Zeytinburnu Metro İstasyonu'na giderken.
Zeytinburnu Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
Davutpaşa - YTÜ Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
Atatürk Havalimanı Metro İstasyonu'ndan bir görüntü.
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Metro İstanbul 14 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İstanbul Büyükşehir Belediyesi 14 Mart 2022 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ a b Genel Tanıtım Kataloğu (PDF). Metro İstanbul. 2021. s. 21. 1 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 3 Şubat 2022.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 16 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 17 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ "Arşivlenmiş kopya". 3 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Haziran 2020.
- ^ "İstanbul'un ilk metro hattı için flaş karar". Hürriyet. 16 Mayıs 2018. 16 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2018.
- ^ a b İstanbul'daki hastaneler listesi
- ^ "M1 Hattında Kapasite Artırım Çalışmaları Başladı". Metro İstanbul. 14 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "İstanbul metrosu: M1A Havalimanı-Yenikapı hattı". wowturkey.com. 19 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "M1 Hattında Yerli Sinyalizasyon Sistemi Çalışmaları Başlıyor!". Metro İstanbul. 15 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "Metro İstanbul ve Tübitak'tan Ar-Ge İş Birliği". Metro İstanbul. 8 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- ^ "Yeni Nesil Milli Sinyalizasyon Sistemi". railwayturkey.com. 7 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2021.
- Genel
- Raylı sistemler: M1 detay
- M1 ABB/SGP Araç Özellikleri - Raytürk 24 Eylül 2015 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İstanbul'lular yeni metro hattına kavuşuyor. 18 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Otogar - Başakşehir Metro Hattı Açıldı.
![]() |
Wikimedia Commons'ta M1 (İstanbul metrosu) ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- İstanbul metrosu hatları
- M1 (İstanbul metrosu)
- Fatih
- Eyüpsultan
- Zeytinburnu
- Bayrampaşa
- Esenler
- Bağcılar
- Güngören
- Bahçelievler
- Bakırköy
- 1989'da tamamlanan ulaşım altyapısı
- 1994'te tamamlanan ulaşım altyapısı
- 1995'te tamamlanan ulaşım altyapısı
- 1999'da tamamlanan ulaşım altyapısı
- 2002'de tamamlanan ulaşım altyapısı
- 2013'te tamamlanan ulaşım altyapısı
- 2014'te tamamlanan ulaşım altyapısı