Müslüman Rumlar

Sayfanın 30 Kasım 2016 tarihinde onaylanmış olan kontrol edilmiş bir sürümü, bu revizyonu temel almıştır.

Müslüman Yunanlar Türkiye, Kıbrıs ve Yunanistan'da bulunur, Lübnan ve Suriye'ye de göçmenlik bildirilmiştir. Tarihsel olarak dilsel ve etnik mensupluğuna rağmen Yunan Ortodoksu Rum, İslam ise Türk (Τούρκος) olarak ilişkilendirilmiştir.

Trakya'daki mukim olan istisna bu Yunanların çoğu Lozan Antlaşmasında nüfus değişime göre Türkiye'ye geçmişlerdi.

Günümüzde hem otokton olan hem nüfus mübadelesinden ya da göçmen olarak gelen Türkiye'de mevcut çeşitli gruplar vardır.

İslam'a geçiş nedenleri

Osmanlı döneminde Yunanların Müslüman olmalarını gerektiren bir kanun yoktu ancak Osmanlı yönetiminin sosyal ekonomik zorluğunu aşmak için ya da Rum ruhban sınıfın bozulması nedeniyle birçok Yunan İslam dinini kabul etmiştir. Bir oryantalist, Thomas Walker Arnold Rum Kilisesi hiyerarşisi Hristiyanları büyük vergi ile yükledi ve Hristiyan cenaze töreni hakkı için yüksek ücret istediklerini dikkat çekti.^{[özgün araştırma?]} Din adamları çocukları köle olarak sattığını iddia ediliyordu. İslam'a geçmeleri başka bir nedeni Arnold'a göre "intelektüel yaşamın enerjisi din ve namus konusunda tartışmasını yasaklayan dogmatizmin ağırlığın altında ezen kilise despotizm" ine haline gelen Rum Kilise'nin durumuydu. Arnold'a göre diğerleri "Kutsal Ayin'de maya veya mayasız ekmeğin kullanmasının gibi ehemmiyetsizliğin'e sonsuz muhavere sağlayan Hristiyan doktrinlerin aksine İslam ilkelerinin açık anlayışı olduğu için Hristiyanlığı bırakıp İslam'a geçtiler.

Pontus Rumları

Pontuslu Rum asıllı Müslümanlar Trabzon'un,Tonya, Maçka, Sürmene, Çaykara, Dernekpazarı,Yomra ilçelerinde ve Rize'de yaşamaktadır. Toplum Hanefi mezhebine ait olan muhafazakar Sünni Müslümanlardır.

Yanyalılar

Epir bölgesinden gelen Müslümanlar Yunanca'da Τουρκογιαννιώτες ("Yanyalı Türkler") deniliyor. 1912 ve 1923 yıllarında Türkiye'ye göç ettiler. Epir'de Müslümanların çoğu Arnavutlu olduğunu halde Müslüman Yunan toplumlar da var. 18. yüzyılda Yanya'da yaşayan bir Yunan Hoca Esat Efendi Aristoteles'i Türkçeye çeviren ilk tercümanıydı. Yanyalı Müslüman toplumu artık Türk kültürüne tamamen entegre oldu.

Makedonya Müslümanlar

Yunanistan'da Makedonya merkez bölgesinde yaşayan Yunanca konuşan Müslümanlar Valaades (Βαλαάδες) olarak geçerdi. 1923 Nüfus değişimin nedeni ile Türkiye'ye yerleştiler. Kayıtlara göre, 1912'de Makedonya bölgesinde yaşayan Müslümanların sayısı 13.753.

Mora Müslümanları

Navarin Katliamı,^[1] Yunanistan'ın bağımsızlığını kazanması sırasında yaşanan katliam dizisinin bir parçası olan bir katliamdı. Katliam 19 Ağustos 1821 günü Mora Yarımadası'ndaki Navarin şehrinde gerçekleşti ve şehrin yaklaşık 3000 kişilik Türk sakinleri katledildi.

Avrupa kaynaklarında Navarin katliamı hakkında bilgiler onlarca yıl sonra yayınlanmıştır.

Tripoliçe katliamı, Yunan Bağımsızlık Savaşı'ndaki Tripoliçe kuşatması esnasında Türklerin ve Yahudilerin katledilme olaylarıdır. İngiliz asker ve tarihçi Thomas Gordon, katledilen sivillerin sayısını 8.000 olarak tahmin ederken, 8.000 de Osmanlı askerinin öldürüldüğünü belirtmektedir.^[2] J. M. Wagstaff ise 10.000 - 15.000 sivilin katledildiğini yazmıştır.^[3] Yunan tarihi üzerinde uzman olan tarihçi ve yazar William St. Clair öldürülen sivillerin sayısının 10.000 üzerinde olduğunu belirtmiştir.^[2] Katledilenlerin içinde kadınların da olduğu görülmüştür.^[4]

Kıbrıs

Kıbrıs'taki Müslümanlaşmış Yunanlar karakter olarak hristiyan komşularına benzerdi. 1936'da en son grupları Antalya'da yerleştiğini bildirirmiştir.

Kırım

II. Katerina 1777-1778 yıllarında Kırım yarımadasını Osmanlı İmparatorluğundan fethedince oradaki Ortodoks mukimleri çıkarılıp Ukrayna'da yerleşildiler. Sürgün edilmemek için bazı Yunanlar İslam'a geçti. Kermençik köyünde yaşayan Tatarlar Yunan kimlikler tutarak gizlice Hiristiyan dinini uyguladılar. 19. yüzyılında Kermençiğin güney yarısı Anadolu'dan yerleşen Hristiyan Yunanlar, kuzey ise Müslümanlar tarafından ikamet edildi. 1944 Josef Stalin döneminde Tatar olarak geçen Müslümanlar Kırım'daki diğer azınlıklar ile beraber Orta Asya'ya sürgün gittiler.

Lübnan ve Suriye

Trablusşam'da yaklaşık 7000, Suriye'nin Hamidiye kentinde yaklaşık 8000 çoğu Giritli olan Müslüman Yunanlar var. 1866-1897 yılları arasında Osmanlı-Yunan Savaşının sonunu getiren isyana kadar Girit adasını terkettikleri kayıtlanmıştır. Sultan II. Abdülhamit o Girit Müslümanlarına Levent bölgesinde bir sığınak sağlamış, ardından yeni kurulan kente Hamidiye adı verilmiştir.

Hamidiye nüfusun en az %60 Yunan'dır. Bugüne kadar o Yunan toplumu dil ve kültürü korunmuştur.

Orta Asya

Orta Çağında IV. Romanos karşı Selçuklu zaferinden sonra birçok Bizanslılar köle olarak Orta Asya'ya götürüldü. Onlardan en ünlü olan biri el-Hazini'idi. O sonra serbest bırakıldı ve meşhur bir bilim adamı oldu.

Rum kökenli Müslümanlar

Muhammed Mehdi, Hüccet bin el-Hasan olarak da bilinen Şii İslam da Oniki İmamlar arasında son İmam, annesi Bizans prensesi Nercis.
Şah Birinci İsmail, Safevi Hanedanı'nın kurucusu, annesi Martha. Martha Uzun Hasan ve Trabzon imparatoru IV. Yuhannes'in kızı Despina Hatun'un kızıydı.
Osman Hamdi Bey (1842 - 24 Şubat 1910), Osmanlı devlet adamı ve sanat uzmanı ve aynı zamanda önemli ve öncü ressam, İstanbul Arkeoloji Müzesi'nin kurucusu, Yunan asıllı Sadrazam İbrahim Edhem Paşa'nın oğlu, 1821'de Yunan isyanı ve Sakız Adası katliamından sonra öksüz bırakıldı ve Kaptan-ı Derya Koca Hüsrev Mehmed Paşa tarafından evlat edilmiş.
Ali bin el-Rumi, babası yarı Yunan.

Müslüman Yunanlar listesi

İslam'a geçen Yunanlar

Kaynakça

^ William St. Clair, That Greece Might Still Be Free The Philhellenes in the War of Independence, Oxford University Press, London, 1972 sf.40 ISBN 0192151940
^ ^a ^b William St. Clair. That Greece Might Still Be Free The Philhellenes in the War of Independence. London: Oxford University Press, 1972. ISBN 0-19-215194-0, sayfa 43
^ J. M. Wagstaff, War and Settlement Desertion in the Morea, 1685-1830, Transactions of the Institute of British Geographers, New Series, Vol. 3, No. 3, Settlement and Conflict in the Mediterranean World. (1978), sayfa 301
^ George Finlay, History of the Greek revolution, Bölüm 1 (1861), s. 269

[1] William St. Clair, That Greece Might Still Be Free The Philhellenes in the War of Independence, Oxford University Press, London, 1972 sf.40 ISBN 0192151940

[clair-2] William St. Clair. That Greece Might Still Be Free The Philhellenes in the War of Independence. London: Oxford University Press, 1972. ISBN 0-19-215194-0, sayfa 43

[3] J. M. Wagstaff, War and Settlement Desertion in the Morea, 1685-1830, Transactions of the Institute of British Geographers, New Series, Vol. 3, No. 3, Settlement and Conflict in the Mediterranean World. (1978), sayfa 301

[4] George Finlay, History of the Greek revolution, Bölüm 1 (1861), s. 269

[1]

[2]

[3]

[4]