Lyman Spitzer
Lyman Spitzer | |
---|---|
![]() | |
Doğum | Lyman Spitzer Jr. 26 Haziran 1914 Toledo, Ohio, ABD |
Ölüm | 31 Mart 1997 (82 yaşında)[1] Princeton, New Jersey, ABD |
Defin yeri | Princeton Mezarlığı |
Mezun olduğu okul(lar) | Princeton Üniversitesi (Ph.D.) Yale Üniversitesi (B.A.) Phillips Academy |
Tanınma nedeni | Yıldız oluşumu ve plazma fiziği üzerine araştırmalar Uzay teleskoplarının tanıtımı |
Evlilik | Doreen Canaday Spitzer (m. 1940) |
Ödüller | Henry Draper Madalyası (1974) James Clerk Maxwell Plazma Fiziği Ödülü (1975) Ulusal Bilim Madalyası (1979) Crafoord Ödülü (1985) |
Kariyeri | |
Dalı | Teorik fizik |
Doktora danışmanı | Henry Norris Russell |
Doktora öğrencileri | John Richard Gott Bruce Elmegreen George B. Field J. Beverley Oke Trinh Xuan Thuan J. Michael Shull |
Lyman Strong Spitzer, Jr. (d. 26 Haziran 1914, Toledo, Ohio - ö. 31 Mart 1997, Princeton, New Jersey), Amerikalı teorik fizikçi ve gökbilimci. Yıldız oluşumu hakkındaki araştırmaları, uzay teleskobunu desteklemesi ve plazma fiziği çalışmaları ile tanınmaktadır.
İlk yılları ve eğitimi
[değiştir | kaynağı değiştir]Spitzer, Toledo, Ohio'da Prespiteryen bir ailede doğdu. Mucit Eli Whitney'in altıncı kuşak torunudur[2] Ortaöğretimi Scott Lisesi'nde tamamladı. 1929'da Phillips Akademisi'ne gitti ve 1935 yılında mezun olacağı Yale Koleji fizik bölümüne devam etti. Cambridge'deki yüksek lisans yıllarında Arthur Eddington ve Subrahmaniç Chandrasekhar'in eserlerini okudu. 1936'da astrofizik okumak için Princeton'ya taşındı ve astronomi dekanı Henry Norris Russell'la çalıştı.[3] 1838'de astrofizik alanında doktorasını aldığı Princeton Üniversitesi'nde doktora sonrası araştırmacı olarak iki yıl (1938-1939) kaldı. Daha sonra arkadaş olacağı Martin Schwarzschild'le burada tanıştı.[4]
Dağcılık
[değiştir | kaynağı değiştir]
1965 yılında Spitzer ve Donald Morton, Nunavut, Kanada'da Baffin Adası'nda bulunan Thorbe'ye 1,675 m (5,495 ft) tırmanan ilk insanlar oldu. Amerikan Alpine Club'ın bir üyesi olarak Spitzer, yılda birkaç dağ tırmanışı seferine 12.000 dolar kazandıran "Lyman Spitzer Cutting Edge Climbing Award"ı kurdu.[5]
Bilim
[değiştir | kaynağı değiştir]Spitzer'in Yale'de öğretim üyeliği yaptığı kısa süre, savaş zamanında sonarın gelişimine ilişkin çalışmalar ile kesildi. 1947'de 33 yaşındayken Russell'ın yerine arkadaşı Martin Schwarzschild'le birlikte neredeyse 1979 yılına kadar devam eden Princeton Üniversitesi Gözlemevi müdürlüğünü üstlendi.
Spitzer'in araştırmaları, yıldızlararası ortam üzerinde yoğunlaşmış ve plazma fiziği hakkında derin bir bilgi birikimine sahip olmuştur. 1930'lu ve 1940'lı yıllarda yıldız oluşumunu çağdaş bir süreç olarak gören ilk kişiler arasındaydı.
Spitzer, Princeton Üniversitesi'nin kontrollü termonükleer araştırmalardaki öncü programı olan 1961'de Princeton Plazma Fizik Laboratuvarı olarak değiştirilen Project Matterhorn'un kurucu direktörlüğünü yapmıştır. Genel olarak uzay optik astronomisini ve özellikle de Hubble Uzay Teleskobu projesini ilk savunanlardan biridir.
1981'de Spitzer, Dünya Kültür Konseyi'nin kurucu üyesiydi.[6]
Ölümü
[değiştir | kaynağı değiştir]Spitzer, Princeton Üniversitesi'nde sıradan bir çalışma gününü tamamladıktan sonra 31 Mart 1997'de aniden hayatını kaybetti. Naaşı Princeton Mezarlığı'na gömüldü. Karısı Doreen Canaday Spitzer, dört çocuğu ve on torunu hayattadır. Spitzer'in dört çocuğu arasında şu anda UC San Diego'da nörobiyoloji bölüm başkan yardımcısı ve profesör olan nörobiyolog Nicholas C. Spitzer da bulunmaktadır.
Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]- ^ Saxon, Wolfgang (2 Nisan 1997). "Lyman Spitzer Jr. Dies at 82; Inspired Hubble Telescope". The New York Times. 21 Nisan 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Eylül 2020. Geçersiz
|url-erişimi=subscription
(yardım) - ^ "Ancestry of Gov. Bill Richardson". 3 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017.
- ^ Current Biography Yearbook. H.W. Wilson. 1960. ss. 395-96.
- ^ "Page of NASA". 30 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Ağustos 2009. .
- ^ "Lyman Spitzer Cutting Edge Climbing Award". 8 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Mart 2017.
- ^ "About Us". World Cultural Council. 5 Aralık 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Kasım 2016.
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]- NASA biography30 Temmuz 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Papers by Lyman Spitzer at the Princeton University Library
- Oral History interview transcript with Lyman Spitzer 15 March 1978, American Institute of Physics, Niels Bohr Library and Archives28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Oral History interview transcript with Lyman Spitzer 27 November 1991, American Institute of Physics, Niels Bohr Library and Archives28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- 1914 doğumlular
- Toledo, Ohio doğumlular
- 1997 yılında ölenler
- Amerikalı astronomlar
- Alman asıllı Amerikalılar
- Spitzer Uzay Teleskobu
- Princeton Üniversitesinde öğrenim görenler
- Princeton Üniversitesi öğretim üyeleri
- Yale Üniversitesinde öğrenim görenler
- Yale Üniversitesi öğretim üyeleri
- Phillips Academy'de öğrenim görenler
- Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Bilim Madalyası sahipleri
- Amerikan Bilim ve Sanat Akademisi üyeleri
- Ulusal Bilim Madalyası sahipleri
- Phi Beta Kappa üyeleri
- Kraliyet Astronomi Derneği Altın Madalyası sahipleri
- New Jersey'de ölenler
- Princeton Mezarlığı'na defnedilenler
- Princeton, New Jersey'de ölenler
- Royal Society üyesi Amerikalılar
- Franklin Madalyası sahipleri