Lozan Anıtı
 | |
 | |
| Koordinatlar | 41°39′09″K 26°31′12″D / 41.65250°K 26.52000°D |
|---|---|
| Konum | Karaağaç, Edirne, Türkiye |
| Açılış tarihi | 19 Temmuz 1998 |
| Adandığı | Lozan Antlaşması |
Lozan Anıtı[1] ya da tam adıyla Lozan Anıtı, Meydanı ve Müzesi,[2] 24 Temmuz 1923 tarihinde imzalanan Lozan Antlaşması anısına Edirne'nin Karaağaç mahallesinde inşa edilen anıt ve müze. 1998'de açılan anıt ve müze, tarihi Karaağaç Tren İstasyonu binasının yanındadır.
Tarihî arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
I. Dünya Savaşı'nın sonunda 10 Ağustos 1920 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile İtilaf Devletleri arasında savaşı sona erdirmek üzere Sevr Antlaşması imzalandı. Ancak Ankara'da kurulan Türkiye Büyük Millet Meclisi kapsamındaki Ankara Hükûmeti bu sözleşmeyi tanımadı ve Kurtuluş Savaşı mücadelesini başlattı. Savaş sonrasında Anadolu'nun büyük bölümü Ankara Hükûmeti kontrolüne geçti ve Sevr Antlaşması'nı geçersiz kılan yeni bir barış antlaşması olan Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923'te İsviçre'nin Lozan kentinde imzalandı. Bu barış antlaşması ile Ankara Hükûmeti ile İtilaf Devletleri arasındaki savaş sona erdirildi ve Türkiye Cumhuriyeti'nin güncel sınırları tanınmış oldu.[3][4] Antlaşma gereğince Yunanistan ile Türkiye arasındaki sınır da belirlendi ve Meriç'in güney kıyısındaki Karaağaç beldesi Yunanistan'dan Türkiye'ye geçti.
Anıt projesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Karaağaç'ta bulunan ve Edirne'nin ana tren istasyonu olarak kullanılan Karaağaç Tren İstasyonu, 1972 yılında yeni istasyon binası inşa edilene kadar faaliyetini sürdürdü.[2] Eski istasyon binası ve etrafındaki alan Trakya Üniversitesi'ne devredildi ve üniversitenin çeşitli birimleri tarafından kullanılmaya başladı.[2] 1996'da üniversite senatosu bu alanda bir anıt ve eski tren istasyonunun yanına ise müze inşa edilmesine karar verdi. Proje ekibi 14 Şubat 1997 tarihinde çalışmalarına başladı ve anıtın temeli 29 Mart 1998'de atıldı.[2] 110 günde tamamlanan anıt 19 Temmuz 1998 günü Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel tarafından açıldı.[2] Kamuya açık bir park olarak düzenlenen anıtın etrafına Türkiye Cumhuriyeti'nin her yılı için 74 fidan dikildi ve 29 Ekim 1998 günü Cumhuriyet'in 75. yıldönümde dikilen fidanla birlikte bu sayı 75'e tamamlandı.[2]
Trakya Üniversitesi tarafından karşılanan anıtın maliyeti 148 milyar TL oldu.[5]
Anıt[değiştir | kaynağı değiştir]
.JPG)
|
| |
Elinde güvercin ve Lozan Antlaşması'nı tutan genç kız figürü
|
Lozan Barış Konferansı'ndaki Türk heyetinin başkanlığını yapan İsmet İnönü'nün büstü
|
Anıt, birbirinden bağımsız olarak yerden 45 derece açıyla yükselen üç beton konsol üzerine dikilmiş üç beton sütundan oluşur. 36,45 metre yüksekliğindeki en uzun sütun Anadolu'yu, 31,95 metre yüksekliğindeki sütun Trakya'yı ve diğer iki sütun arasında yer alan 17,45 metre yükseliğindeki üçüncü sütun ise Karaağaç'ı simgeler.[2] Bu üç sütun birbirine, yerden 7,20 metre yükseklikte yer alan ve birlik ve beraberliği simgeleyen bir beton çember ile bağlanır.[2] Çemberin üzerine yerleştirilmiş olan 4,20 metre boyundaki genç kız figürünün bir elinde barış ve demokrasiyi simgeleyen güvercin, diğer elinde ise Lozan Antlaşması'nı simgeleyen belgeler vardır.[2] Anıtın ayaklarının etrafında yer alan 15 metre çapındaki yarım daire şeklindeki havuz ise Türkiye'nin üç yanını çevreleyen denizleri temsil eder.[2]
Anıtın bulunduğu park alanının girişinde, Lozan Barış Konferansı'ndaki Türk heyetinin başkanlığını yapan İsmet İnönü'nün büstü yer alır.
Müze[değiştir | kaynağı değiştir]
Tren istasyonu yanındaki müze binasındaki iki odada, Lozan Antlaşması'na dair belgeler ve fotoğraflar ile İsmet İnönü'nün kişisel eşyaları ve karikatürleri sergilenir. Binanın giriş koridorunda ise antlaşmaya dair kitapların bulunduğu bir kütüphane vardır.[2]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Lozan Anıtı". Edirne Valiliği. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2020.
- ^ a b c d e f g h i j k Ender Bilar. "Trakya Üniversitesi Lozan Anıtı, Meydanı ve Müzesi". İnönü Vakfı. 15 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Temmuz 2020.
- ^ Treaty of Peace with Turkey signed at Lausanne, Lozan, İsviçre, 24 Temmuz 1923, 23 Aralık 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi, erişim tarihi: 28 Kasım 2012
- ^ "CO – Chemins de fer Orientaux". Trains of Turkey. 4 Ocak 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2015.
- ^ "Lausanne Treaty Being Symbolized in Edirne". Hürriyet Daily News. 29 Mart 1998. 18 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Mayıs 2015.
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Lozan Anıtı ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- Edirne Valiliği sayfasında "Lozan Anıtı"15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İnönü Vakfı sayfasında "Lozan Anıtı"15 Temmuz 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.