Lorenzo Hervás

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lorenzo Hervás y Panduro
Doğum1 Mayıs 1735
Horcajo, Cuenca ili, İspanya Krallığı
Ölüm24 Ağustos 1809 (74 yaşında)
Roma, Papalık Devleti
Meslekfilolog

Lorenzo Hervás y Panduro (1 Mayıs 1735, Horcajo, Cuenca ili, İspanya Krallığı - 24 Ağustos 1809, Roma, Papalık Devleti), İspanyol Cizvit ve filolog.

Hayatı[değiştir | kaynağı değiştir]

Hervás, 1 Mayıs 1735'te Horcajo'da doğdu. Madrid'de Cizvit tarikatına giren Hervás, Alcalá de Henares şehrinde öğrenim gördü. Kendini dilbilim ve mimariye adadı. Bir süre Madrid'deki kraliyet ilahiyat okulunda ve Murcia Cizvit Koleji'nde öğretmenlik yaptı; daha sonra misyoner olarak Amerika'ya gitti ve Cizvit oluşumlarının ortadan kaldırıldığı 1767'ye kadar orada kaldı. Sonrasında Avrupa'ya dönen Hervás önce İtalya'nın Cesena kentinde ve 1784'te Roma'ya yerleşti. 1799'da anavatanına geri döndü, ancak dört yıl sonra İspanya'yı terk etti ve hayatının geri kalanını Roma'da geçirdi. Papa VII. Pius, Hervás'ı Quirinal kütüphanesinin başkanı olarak atadı. İtalya'da dünyanın her yerinden oraya akın eden birçok Cizvitle tanışma şansı buldu. Bu fırsatı değerlendiren Hervás, bilinmeyen diller ve deyimler hakkında bilgi topladı. Çalışmalarını önce İtalyanca ve ardından İspanyolcaya çevrilmiş birçok eserde derledi.

Hervás'ın en büyük eseri bir kozmografi incelemesi olan "Idea dell 'Universo" (Evren Fikri) (Cesena, 1778–87, 21 ciltte 4to)'dur. Neredeyse tamamı İspanyolcaya çevrilmiş olan eser, aslında farklı çalışmalar olduğu düşünülen birkaç bölümden oluşmaktadır. Bunlardan en önemlileri, 1784'te İtalyancaya ayrıca çevrilmiş olan "Catálogo de las lenguas de las naciones conocidas, y numeración división y clase de éstas según la diversidad de sus idiomas y dialectos" (Bilinen dillerinin kataloğu ve dillerin yayılımı ve lehçelerine göre sınıflandırılması) (Madrid, 1800-5 6 cilt.) adlı eserdir. Bu eserde Hervás, farklı ulusların kökenini ve etnolojik ilişkisini dil temelinde araştırmaya çalışmıştır. Bu nedenle kitabın yazılma amacı filolojik değildir. 1. Cilt, Amerika ırklarını ve dillerini; 2. cilt, Hint ve Pasifik Okyanuslarındaki adaların dillerini; diğer ciltler ise Avrupa dillerini ele almaktadır. Hervás, Amerikan lehçeleri daha önce olduğundan daha iyi tanımlanmış ve sınıflandırılmış; Malayca ve Polinezya dillerini ise ilk kez sınıflandırılmıştır. Dillerdeki yakınlığı belirlemek için kelime dağarcığındaki benzerliklerden çok dilbilgisindeki benzerlikleri vurgulamıştır. Çalışmada büyük hata ve kusurlar olsa da, verilerin bilimsel olarak doğru bir şekilde sunulmasından dolayı eserin araştırmacılar için faydalı olduğu kabul edilmektedir. İtalyanca ve daha sonra İspanyolca olarak ayrı ayrı yer alacak olan eserin diğer kısımları "Virilità dell 'Uomo" (Erkeğin Erkekliği) (4 cilt, 1779–80); "Vecchiaja e morte dell 'Uomo" (Yaşlılık ve İnsanın ölümü) (1780); "Viaggio estatico al Mondo planetario" (Mest Eden Dünya Tarihi) (1780); "Storia della Terra" (Dünya Tarihi) (1781–83, 6 cilt.); "Origine, formazione, mecanismo ed armonia degl 'idiomi" (Dillerin kökeni, oluşumu, mekaniği ve uyumu) (1785); "Vocabolario, Poliglotto, con prolegomeni sopra più de CL lingue" (Kelime Bilgisi, Çok Dillilik, 150'den fazla dile giriş) (1787) ve "Saggio Practicco delle Lingue con prolegomeni e una raccolta di orazioni dominicali in più di trecento lingue e dialetti"'dir. (1787).

Hervás ayrıca sağır ve dilsizler için eğitici çalışmalar yazmıştır. "La Escuela Española de Sordo-mudos ó Arte para enseñarles á escribir y hablar el idioma español" (Sağır-dilsizler için İspanyol Sanat Okulu veya İspanyolca yazma ve konuşmayı öğretme sanatı) (Madrid, 1795) ve "Descripción de los archivos de la corona de Aragón y Barcelona" (Aragon krallarının kayıtları ve Barselona) (Cartagena, 1801) bu çalışmalardan en önemlileridir. Ayrıca, düzeltilmemiş birkaç eser yazmıştır: "Historia de la Escritura" (Yazı Tarihi) ; "Paleografía evrensel" (Evrensel Paleografi) ; "Moral de Confucio" (Konfüçyüs Ahlakı) ; "Historia de las primeras colonias de América" (ilk Amerikan kolonilerinin tarihi) ; "El hombre vuelto á la religión" (Adam dine döndü).

Dilbilim sınıflandırmaları[değiştir | kaynağı değiştir]

Lorenzo Hervás y Panduro tarafından listelenen bazı dil aileleri şunlardır:[1][2][3]

  1. Tupí, Guaraní, Homagua [Omagua-Campeva] ve "Brasile volgare" (Tupí-Guaraní dilleri)
  2. Guaicurú [Kadiweu], Abipón ve Mocobí (Guaicuruan dilleri)
  3. Lule ve Vilela (Lule-Vilelan dilleri)
  4. Maipure ve Moxa [Moxo] (Arawakan dilleri)

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ Campbell, Lyle, (Ed.) (2012). "Classification of the indigenous languages of South America". The Indigenous Languages of South America. The World of Linguistics. 2. Berlin: De Gruyter Mouton. ss. 59-166. ISBN 978-3-11-025513-3.  r eksik |soyadı1= (yardım)
  2. ^ Hervás y Panduro, Lorenzo. 1784–87. Idea dell’universo: che contiene la storia della vita dell’uomo, elementi cosmografici, viaggio estatico al mondo planetario, e storia de la terra e delle lingue. Cesena: Biasini.
  3. ^ Hervás y Panduro, Lorenzo. 1800–1805. Catálogo de las lenguas de las naciones conocidas y numeracion, division, y clases de estas segun la diversidad de sus idiomas y dialectos, Volume I (1800): Lenguas y naciones Americanas. Madrid: Administracion del Real Arbitrio de Beneficencia.

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Lorenzo_Hervás&oldid=32409654" sayfasından alınmıştır