Restoran
Lokanta veya restoran, ücret karşılığında müşterilere yemek ve içecek hazırlanıp servis edilen yer. Çoğunlukla büyük bir yemek salonu ve mutfaktan meydana gelir.
Lokantalar çoğunlukla özel mülktür. Yemekler genelde lokantada sunulur ve yenir ama paket servisi ve evlere servisi olan lokantalar da vardır. Lokantalar görünümlerine ve sundukları yemek çeşitlerine göre farklılık gösterir. Bazı lokantalar sundukları yöresel mutfaklarla, bazıları da servis anlayışlarıyla farklılık yaratırlar.
Etimoloji
Bazı yerlerde 1960'lara kadar lokanta yerine aşevi kelimesi kullanılıyordu.[1]
Lokanta kelimesi, Türkçeye İtalyanca locanta sözünden girmiştir.[2]
Restoran sözcüğü ise Türkçeye Fransızcadan geçmiş bir sözcük (Fransızca: Restaurant[2]) olup; "yenilemek", "onarmak" anlamlarına gelen restaurer kökünden gelmektedir.[3] Kökün sözcükle çok ilgili olmayışını köken bilimci Sevan Nişanyan şöyle açıklamaktadır: Sözcük, 1765'te Paris'te M. Boulanger lokantasında cama asılan bir reklam cümlesinden alay yollu ortaya çıkmıştır.[3]
Tarihçe
Eski çağlarda lokantalar yerine hanlar ve tavernalar kullanılmaktaydı ve bunlar genellikle yolculuk yapmakta olanlar için kurulmuşlardı. Çin'de de benzerleri kurulmuş olmasına rağmen; günümüz restoranları, işletmelerin sipariş üzerine yemek hazırlama ve satma işine girmesiyle, 18. yüzyılda Avrupa'da ortaya çıkmıştır. Osmanlılarda halka yemek hizmeti sunan aşevleri ve imaretler bulunuyordu. Aşevleri, İmparatorluğun son döneminde ortaya çıkacak olan batı tarzı lokantaların öncüsü olarak görülebilirse de, genellikle beslenme amacıyla gidilen bu mekanlar, değişik lezzet tatmak için gidilen lokantalardan farklıydı.
Restoranlarda yemek yapmak üzerine profesyonelce çalışan kimselere aşçı denir. Birden fazla aşçı çalıştıran restoranlarda aşçıbaşı bulunabilir. Hatta büyük restoranlarda mutfak şefi ve onun altında birden çok aşçıbaşı çalışabilir.
Kaynakça
- ^ Çimrin, Hüseyin Bir zamanlar Antalya: tarih, gözlem ve anılar : yakın geçmişe yolculuk:Cilt 2 Antalya Ticaret ve Sanayi Odası, 2007. ISBN 9944601608, 9789944601603
- ^ a b Türk Dil Kurumu. "TDK Güncel Türkçe Sözlük - lokanta". Erişim tarihi: 1 Ekim 2011. Kaynak hatası: Geçersiz
<ref>etiketi: "TDK restoran" adı farklı içerikte birden fazla tanımlanmış (Bkz: Kaynak gösterme) - ^ a b Sevan Nişanyan. "Çağdaş Türkçenin Etimolojik Sözlüğü - restoran". 14 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ekim 2010.