Lişanid Noşan

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Lişanid Noşan
Ana dili olanlarİsrail, Irak
Konuşan sayısı2000 - 2500  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Varsayılan
  • Lişanid Noşan
Yazı sistemiİbrani
Dil kodları
ISO 639-2arc
ISO 639-3aij

Lişanid Noşan modern bir Yahudi Aramice dilidir, genelde Neo-Aramice diye hitap edilir. Başlangıçta Erbil bölgesinde, güney ve doğu Irak Kürdistanı'nda konuşulurdu. Konuşanların birçoğu bugün İsrail'de yaşamaktadır. Diğer Neo-Aramice lehçeler olan Lişan Didan ve Lişana Deni isimlerine benzeyen Lişanid Noşan "kendi dilimiz" anlamına gelir. Dilbilimciler tarafından ise Erbil Yahudi Neo-Aramicesi denir.

Kökeni ve Bugünü[değiştir | kaynağı değiştir]

Urmiye Gölü, Van Gölü, Musul ve Senendec arasında kalan bölgede çeşitli Neo-Aramice lehçelerine rastlanır. Bahsi geçen bölgenin merkezinde konuşulan Aramice Hulaula ve Lişan Didan dilleriyle benzerlikler gösterir. Yahudiler ile Hristiyanların konuştukları Neo-Aramice diller birbirlerine benzemez. Ayrıca bu dil Lişana Deni diline de benzemez. Bu dilin Hulaula'dan farklı olduğu 1980'lerde yapılan bir araştırmayla ortaya çıkmıştır.

Lişanid Noşan iki ana lehçeden oluşur. Biri batıda Erbil'deki lehçe, diğeri ise doğuda Koy Sancak'ta konuşulan lehçedir. Bu iki lehçeyi konuşan insanlar kolaylıkla anlaşabilirken farklılığın doğmasının sebebi bu dile başta Arapça ve Kürtçe olmak üzere giren yabancı kelimelerdir.

I. Dünya Savaşı ve İsrail devletinin kurulmasıyla bu ülkeye yerleşen Kürdistanlı Yahudiler modern İbranice'ye adapte oldular. Yeni nesiller İbranice konuşurken Lişanid Noşan dilini konuşan 3.000'den az kişi kalmıştır ve bunların çoğunluğu 40 yaşın üzerindedir. Bu dil birkaç on yıl içinde neslinin tükenme riskiyle karşı karşıyadır.

Lişanid Noşan İbrani alfabesi ile yazılır. Fonetik bir dil olan bu dilde yuvarlanan sesler yazılmaz.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  • Heinrichs, Wolfhart (ed.) (1990). Studies in Neo-Aramaic. Scholars Press: Atlanta, Georgia. ISBN 1-55540-430-8.
  • Khan, Geoffrey (1999). A Grammar of Neo-Aramaic: the dialect of the Jews of Arbel. Leiden: EJ Brill.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Yahudi dilleri

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]