Lamahos
Lamachus (Antik Yunanca: Λάμαχος) Peloponez Savaşı'nda Atinalı bir stratigos (general veya ordu lideri) idi. MÖ 435 gibi erken bir tarihte orduya kumanda etmeye başladı ve MÖ 420'lerin ortalarında ünü iyice arttı.[1] Aristofanes onu "Acharnians" adlı eserinde karikatürize etmiş,[2] "Kurbağalar" adlı eserinde de generalin hatırasını yaşatmıştır.[3] Sicilya Seferi'nin komutasına getirilen üç generalden (Nicias ve Alkibiadis ile birlikte) biriydi.
Lamachus daha yaşlı olmasına rağmen ateşli mizacıyla biliniyordu. Ayrıca savaşta risk almaktan çekinmediği bilinmektedir. O kadar fakirdi ki, general olarak görev yaptığı askeri seferlerde Atina halkından kıyafet ve bot almak için para topluyordu. Lamachus cesareti ve askeri becerisiyle bilinmesine rağmen bazen diğer generallerden daha az nitelikli olduğu düşünülüyordu çünkü gerekli servet ve sosyal konumdan yoksundu.[4]
Plutarkhos ilk olarak Perikles'in Yaşamı adlı eserinde Lamachus'tan bahsetmektedir. Lamachus'a, Sinop vatandaşlarına Timesileos'a karşı yardım edebilmesi için on üç gemilik bir filonun komutanlığı verildi. Bu seferin muhtemel tarihi, Samos Savaşı ile Peloponez Savaşı'nın başlangıcı arasındaki MÖ 438-432'dir.[5]
Thukididis, Lamachus'un haraç toplamak amacıyla MÖ 424'te Karadeniz'e tekrar gönderildiğini belirtir. Lamachus Pontus'a yelken açtı ve gemilerini Calex nehrine demirledi. Orada ani sel felaketi üzerine on gemisini kaybetti; ancak adamlarını güvenli bir şekilde Kalkedon'a getirebilmiştir.[6]
MÖ 415 yılında Lamachus, Nicias ve Alkibiadis ile birlikte Sicilya Seferi'nin generali olarak atandı. Lamachus, Siraküza'ya karşı Atinalıların düşman orduları savaşa hala hazırlıksızken mümkün olan en kısa sürede saldırılması gerektiğini düşünerek saldırgan bir strateji önerdi. Teklifi, çatışmadan önce Sicilya çevresinde müttefiklerin toplanması olarak öneren Alkibiadis stratejisi lehine reddedildi. Donald Kagan, Lamachus'un stratejisinin, ortaya çıkan hezimet yerine Atina'ya hızlı bir zafer getirebileceğini öne sürdü.[7] Lamachus, bir avuç adamıyla birlikte hendeğin yanlış tarafında mahsur kaldıktan sonra Sicilya'da savaşırken öldürülmüştür.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Aristofanes, Acharnianlar 23 Ekim 2003 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Perseus Projesi'nden 10 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Diodorus Siculus, Kütüphane 31 Mayıs 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Perseus Projesi'nden 10 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Plutarch, Alcibiades 4 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Perseus Projesi'nden 10 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Plutarch, Nicias 4 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Perseus Projesi'nden 10 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Plutarch, Pericles 4 Ocak 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Perseus Projesi'nden 10 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Thukydides, Peloponnesos Savaşı Tarihi. Perseus Projesi'nden 10 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kagan, Donald. Peloponnesos Savaşı (Penguin Books, 2003).0-670-03211-5
- Güzel, John VA The Ancient Greeks: A Critical History (Harvard University Press, 1983)0-674-03314-0
- Hornblower, Simon ve Anthony Spawforth ed., The Oxford Classical Dictionary (Oxford University Press, 2003)0-19-866172-X
- Stadter, Philip A. Plutarch's Pericles Üzerine Bir Yorum (The University of North Carolina Press, 1989).0-8078-1861-5ISBN 0-8078-1861-5
- West, Allen B. M.Ö.424-3 Yılının Bazı Atinalı Generalleri Üzerine Notlar The American Journal of Philology 45.2 (1924): 141-160
- Hanson, Victor D.Diğerine Benzemeyen Bir Savaş: Atinalılar ve Spartalılar Peloponnesos Savaşıyla Nasıl Savaştı (random House, 2006)
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ Henry Dickinson Westlake and Simon Hornblower, "Lamachus," from The Oxford Classical Dictionary, Simon Hornblower and Antony Spawforth ed.
- ^ Aristophanes, The Acharnians.
- ^ The Frogs 1039.
- ^ West, Notes on Certain Athenian Generals of the Year 424-3 B.C.
- ^ Stadter, A Commentary On Plutarch's Pericles
- ^ Thucydides, History of the Peloponnesian War iv
- ^ Kagan, The Peloponnesian War