Kırıkhan

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kırıkhan
İlçe
Hatay ili siyasi haritası
Hatay ili siyasi haritası
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlHatay
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamZafer Karamehmetoğlu[1]
 • Belediye başkanıAyhan Yavuz (AK Parti)
Yüzölçümü
 • Toplam715 km²
Rakım151 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam115,196
 • Kır
-
 • Şehir
119.028
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu31440
İl alan kodu0326
İl plaka kodu31

Kırıkhan, Hatay ilinin ilçelerinden biridir. Nüfusu 119.028 kişidir. Hatay'ın en kalabalık 6. ilçesidir.[3]

Coğrafya[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçedeki Gölbaşı Gölü'nden bir görünüm (Haziran 2021)

Kırıkhan ilçesinin yüzölçümü 715 km²'dir.[4] Kırıkhan, coğrafi konum ve yüzölçümü bakımından Hatay'ın en büyük ilçesidir. İlçe topraklarının batısında Amanos Dağları, doğusunda Suriye, güneyinde ise Amik Ovası bulunur.

Fauna[değiştir | kaynağı değiştir]

Türkiye’de yaşayan iki ceylan türünden biri olan Hatay dağ ceylanı (gazella gazella), ilçenin Suriye sınırı yakınlarında yaşar. Türü tehlikede bir tür olan dağ ceylanının Türkiye'de neslinin devam ettiği 2008 yılında tespit edilmiş; 150 adet olduğu tespit edilen ceylanların sayısı 2020 itibarıyla yaklaşık 900'e çıkmıştır.[5] 2013 yılında 13 hektarlık bir alanda Dağ Ceylanı Üretim İstasyonu kurulmuştur ve Kırkhan'da 13.288 hektarlık alan, 25 Aralık 2019'da tür için “Hatay Dağ Ceylanı Yaban Hayatı Geliştirme Sahası” ilan edilmiştir.[5]

Korunmakta olan yavru dağ ceylanları

Ekonomi[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçe geçimini %50'si tarım, %28'i sanayi, geri kalanları ise diğer meslek alanlarıyla sağlamaktadır. Son 15-20 yıl içerisinde Kırıkhan'da tarıma dayalı ekonomide önemli gelişme gözlenmektedir. 29 çırçır ve prese fabrikası, 2 tekstil fabrikası, 6 yağ fabrikası, 2 mısır kurutmayla birlikte sayı 40 civarındadır.

Eğitim[değiştir | kaynağı değiştir]

Eğitim kurumları sayısı[6] Anaokulu 7 İlkokul 52 Ortaokul 38 Lise 11

Okullardan 12 tanesinde Bilişim Teknolojileri (BT) sınıfı; 90 tanesinin internet bağlantısı ve 26 okulda da 554 tane etkileşimli tahta bulunmaktadır, ayrıca ilçede bir meslek yüksekokulu da bulunmaktadır.

Nuriye Ulviye Civelek İlçe Halk Kütüphanesi[değiştir | kaynağı değiştir]

Kırıkhan'ın ilk kütüphanesi 1965 yılında, halkın katkısıyla belediye parkı içerisinde Fransız yapımı bir bina restore edilerek açıldı ancak beklenen hizmet verilmeyince 1970 yılında ilçe belediyesine devredildi. 1972 yılına dek hizmet veren kütüphane.1972 yılından itibaren o dönem Milli Eğitim Bakanlığına bağlı olan Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğüne devredildi. İlçede uzun yıllar hekimlik yapan Dr. Ali Muharrem Civelek, Ermeni Ortodoks Kilisesi gayrimenkulü olan (1931 Fransız yapımı); bugün kullanılan bina eşi Nuriye Ulviye Civelek'in adı olması ve değiştirilmemesi kaydı ile Kütüphane olarak kullanılması için bağışlanmıştır.

10 ayrı sınıflama altında yaklaşık 22 bin Kitabı olan N. Ulviye Civelek Halk Kütüphanesi’nin 3 bin 860 aktif üyesi bulunmakta.[7]

Kültür[değiştir | kaynağı değiştir]

Meşhur İslam alimi ve mutasavvıf Bayezid-i Bistami'nin kabri bu ilçede bulunmakta olup, kabri birçok kişi tarafından ziyaret edilmektedir. Kırıkhan ilçesi bütün Türkiye'de yaklaşık iki yüz yıldır diş teknisyenleri ile tanınmaktadır.[8]

Tarihçe[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı kaynaklarda, "Kırıkhan'ın isminin son yüzyılda duyulmaya başlandığı" ifade edilmekteyse de, bu ismin eskiden beri var olduğu 17. yüzyılda yaşamış olan Karacaoğlan'ın bir şiirinde açıkça görülmektedir. Hatta Kırıkhanlı şair Sefil Molla'nın da kurtuluş yıllarında Kırıkhan'la ilgili şiirleri bulunmaktadır.

Spor[değiştir | kaynağı değiştir]

İlçenin takımı Kırıkhanspor 3. Lig'de mücadele etmektedir. Kırıkhanspor tarihinde ilk defa 2010-2011 sezonunda Ziraat Türkiye Kupası'nda gruplara kalarak önemli bir başarıya imza atmıştır.

Nüfus[değiştir | kaynağı değiştir]

Yıl Toplam Şehir Kır
1940[9] 20.524 7.133 13.391
1945[10] 17.916 3.690 14.226
1950[11] 26.245 6.082 20.163
1955[12] 29.584 9.519 20.065
1960[13] 37.878 15.219 22.659
1965[14] 52.292 23.405 28.887
1970[15] 59.100 31.046 28.054
1975[16] 68.260 38.118 30.142
1980[17] 84.417 49.891 34.526
1985[18] 86.560 52.780 33.780
1990[19] 103.075 68.601 34.474
2000[20] 98.530 63.615 34.915
2007[21] 99.866 70.543 29.323
2008[22] 102.424 68.212 34.212
2009[23] 103.092 69.285 33.807
2010[24] 103.922 71.580 32.342
2011[25] 104.779 72.888 31.891
2012[26] 106.452 74.717 31.735
2013[27] 107.049 107.049 veri yok
2014[28] 107.994 107.994 veri yok
2015[29] 108.918 108.918 veri yok
2016[29] 111.269 111.269 veri yok
2017[29] 113.096 113.096 veri yok
2018[29] 115.196 115.196 veri yok
2019[29] 116.876 116.876 veri yok
2020[29] 119.028 119.028 veri yok

Not: Büyükşehir yasası nedeniyle köyler mahalle statüsüne geçtiğinden 2013'ten itibaren kır nüfusu tabloda yer almamıştır.

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Haziran 2008. 
  2. ^ "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Komutanlığı. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2015. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2018. 
  4. ^ "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri" (PDF). Harita Genel Komutanlığı. 1 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Kasım 2015. 
  5. ^ a b "Türk Tarım Orman Dergisi". www.turktarim.gov.tr. 24 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2021. 
  6. ^ Stratejik plan (PDF). 11 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). 
  7. ^ "Kırıkhan ilçe halk kütüphanesinin barındırdığı kitap sayısı ve tarihi". 23 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  8. ^ "Zaman Gazetesi". 11 Mart 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Mayıs 2008. 
  9. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  10. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  11. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  12. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  13. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  14. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  17. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  18. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  19. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  20. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  21. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  22. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  23. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  27. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  28. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  29. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Kırıkhan Nüfusu - Hatay". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Hatay Kırıkhan Nüfusu". nufusune.com. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]

"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Kırıkhan&oldid=32550914" sayfasından alınmıştır