Kuzeytacı Süperkümesi

Koordinat:Sky map 15sa 25d 16,2s; +29º 31' 30″
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Kuzeytacı Süperkümesi
Kuzeytacı Süperkümesi'ndeki en parlak galaksileri gösteren harita
Gözlem verileri (J2000 Dönem)
TakımyıldızKuzeytacı
Sağ açıklık (α)15sa 25d 16,2s[1]
Dik açıklık (δ)+29° 31′ 30″[1]
Zenginlik sınıfı8[1]
Özellikler
Kırmızıya kayma (z)0,07[2]
Uzaklık865,94 MIy (265,5 Mpc)[4]
Bağlanma kütlesi (U)0,6-12 × 1016[3] M
Katalog belirtmeleri
Corona Borealis Supercluster • SCL 158

Kuzeytacı Süperkümesi, Kuzeytacı takımyıldızında bulunan bir süperküme ve Kuzey Göksel Yarımküre'de türünün en belirgin örneğidir. 0,07'lik bir kırmızıya kayması vardır,[2] bu da Dünya'dan yaklaşık olarak 865,94 MIy (265,5 Mpc)bir mesafeyi gösterir. 100 mega parsek (330 milyon ışık yılı) genişliğinde ve 40 mega parsek (130 milyon ışık yılı) derinliğinde olduğu tahmin edilmektedir.[4] Diğer süperkümelerle karşılaştırıldığında yoğun ve kompakt olan kütlesinin 0,6 ile 12 × 1016 güneş kütlesi (M) arasında olduğu hesaplanmıştır. Abell 2065, süperküme içindeki en büyük kütleli gökada kümesidir ve büyük ihtimalle bu bölgedeki hâkim kümedir; ancak orada yine zengin olan 9-10 tane daha başka küme bulunmaktadır.

Başlıktaki harita, gökyüzünün bu bölgesinde yer alan 17 kadirden daha parlak tüm galaksileri gösterir.[5] Kuzeytacı Süperkümesi'nin başlıca galaksi kümelerinin konumları, haritanın merkezinde belirtilmiştir. Haritanın sol tarafında, yarı uzaklıktaki Herkül Süperkümesi'nin parçaları yer alır.

Gözlem tarihi[değiştir | kaynağı değiştir]

Gök bilimciler C. Donald Shane ve Carl A. Wirtanen, gökyüzündeki ekstragalaktik yapıların büyük ölçekli gözlemleri sırasında bu bölgedeki bir gökada yoğunluğunu ilk fark eden kişilerdi.[6] George Abell, 1958'de Abell Kataloğu'nun ilk yayınında "kümelerin kümeleri" olarak tanımlanan "ikinci dereceden kümelerin" varlığını ilk fark eden kişiydi.[7]

Postman ve meslektaşları, 1988'de süperkümeyi ayrıntılı olarak inceleyen, kütlesini 8,2 × 1015 güneş kütlesi olarak hesaplayan ve Abell 2061, Abell 2065, Abell 2067, Abell 2079, Abell 2089 ve Abell 2092 kümelerini saptayan ilk kişilerdi. Abell 2124, süperküme merkezinden 33 mega parsek (110 milyon ışık yılı) uzaklıkta yer alır ve bazı yazarlar tarafından grubun bir parçası olarak kabul edilir.[2]

Yakınında görünen Abell 2069 aslında daha uzakta ve sadece görsel olarak süperkümeyle bağlantılıdır.[2]

Kümeler[değiştir | kaynağı değiştir]

Kuzeytacı Süperkümesi'nde yer alan kümeler; Abell 2005, Abell 2019, Abell 2022, Abell 2056, Abell 2061, Abell 2065, Abell 2067, Abell 2079, Abell 2089, Abell 2092, Abell 2122 ve Abell 2124'dür. Bunlardan Abell 2056, 2061, 2065, 2067 ve 2089 kümeleri kütle çekimsel olarak birbirine bağlı ve büyük bir küme oluşturmak için çökme sürecindedir.[3] Burada oldukça verimli olan başka birçok küme olmasına rağmen, Abell 2065 bu kümelerin en meşhur olanıdır. Kümelerden ikisi, Abell 2122 ve Abell 2124 aslında aynı kümedir. Abell 2124 kümenin merkezi, Abell 2122 de onun bir uzantısıdır.

Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c "NED results for object Corona Borealis Supercluster*". NASA/IPAC EXTRAGALACTIC DATABASE. 11 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Nisan 2022. 
  2. ^ a b c d Postman, M.; Geller, M. J.; Huchra, J. P. (1988). "The dynamics of the Corona Borealis supercluster". Astronomical Journal. Cilt 95. ss. 267-83. Bibcode:1988AJ.....95..267P. doi:10.1086/114635. 
  3. ^ a b Pearson, David W.; Batiste, Merida; Batuski, David J. (2014). "The Largest Gravitationally Bound Structures: The Corona Borealis Supercluster - Mass and Bound Extent". Mon. Not. R. Astron. Soc. 441 (2). ss. 1601-1614. arXiv:1404.1308 $2. Bibcode:2014MNRAS.441.1601P. doi:10.1093/mnras/stu693. 
  4. ^ a b Marini, F.; Bardelli, S.; Zucca, E.; De Grandi, S.; Cappi, A.; Ettori, S.; Moscardini, L.; Tormen, G.; Diaferio, A. (2004). "BeppoSAX temperature maps of galaxy clusters in the Corona Borealis supercluster: A2061, A2067 and A2124". Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 353 (4). ss. 1219-30. arXiv:astro-ph/0406538 $2. Bibcode:2004MNRAS.353.1219M. doi:10.1111/j.1365-2966.2004.08148.x. 
  5. ^ "HyperLeda". 26 Nisan 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Mart 2009. 
  6. ^ Shane, C. Donald; Wirtanen, Carl A. (1954). "The distribution of extragalactic nebulae". Astronomical Journal. Cilt 59. ss. 285-303. Bibcode:1954AJ.....59..285S. doi:10.1086/107014. 
  7. ^ Abell, George O. (1958). "The distribution of rich clusters of galaxies. A catalogue of 2712 rich clusters found on the National Geographic Society Palomar Observatory Sky Survey" (PDF). The Astrophysical Journal Supplement Series. Cilt 3. ss. 211-88. Bibcode:1958ApJS....3..211A. doi:10.1086/190036. 21 Temmuz 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Kasım 2018. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]