Kurtuluş (kitap)
| Yazar | Falih Rıfkı Atay |
|---|---|
Kapak sanatçısı | Yunus Karaaslan |
| Ülke | Türkiye |
| Konu | Türk Devrim Tarihi |
| Tür | Deneme |
| Yayımcı | Pozitif Yayınları |
| Sayfa | 208 |
| ISBN | 9 786055 514426 |
Kurtuluş, Falih Rıfkı Atay'ın 7 Nisan 1789'da tahta çıkan III. Selim döneminden başlayarak kitabın basım tarihi olan 1966 yılına gelinceye değin geçen dönem içinde Türk Devrim Tarihi' nin incelemesini yaptığı deneme türü eseridir.
Kitabın kısa özeti[değiştir | kaynağı değiştir]
Eserin başlangıcında, Osmanlı İmparatorluğu'nun savaşlarda uğradığı yenilgiler sonucu geri kalışının ortaya çıkması ile bu gerilemenin askeri ıslahatlar vasıtasıyla çevrilebileceği kanaatini oluşturduğu ve bu amaçla ilk önce askeri alanda ıslahat girişimlerine başlanıldığı hatırlatılmaktadır. 3. Selim' in tahta çıkışı Fransız İhtilali'nin yaşandığı yıl olmuştur. 3. Selim döneminde, talim gavur işidir sözleri ile ayaklanan veya gerçekte softalar tarafından ayaklandırılan Yeniçeri Ocağı softalarla birlikte hareket ederek Nizam-ı Cedit'i ortadan kaldırdıkları gibi 3. Selim' i de katlederler. 2. Mahmut döneminde ise medrese ile birleşen sarayın Yeniçeri Ocağı' nı mezar taşlarındaki kavuklarına kadar yok ettiği aktarılır.[1]
21 Eylül 1908' de bugünkü İstanbul Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi'nin bulunduğu Zeynep Hanım Konağı'na taşınarak bölümleri ve müfredatı yeniden gözden geçirilerek oluşturulan Darül Fünun' un[2] dahi kültür bakımından medrese egemenliği altında kaldığı söylenir. Bu döneme kadar yurtdışına öğrenci gönderilmesine dahi Talebe-i Ulum adı verilen medrese talebeleri tarafından gavurlaşıyoruz sözleri ile tepki verildiği, bütün filozofların zındık ve yapılanların ise gavurluk olarak tanıtıldığı, yine medresenin gerek askeri alanlarda gerekse eğitim ve kültür alanlarında yapılmaya çalışılan bütün yeniliklere bid' at suçlaması ile karşı çıktığı anlatılır.
Yazar, Atatürkçülüğü Türk toplumunu akıl yolu ile bu çağ uygarlığının ileri toplumları arasına katmak ve akıl kılavuzluğu ile yapılacak araştırmadan bizleri alıkoyucu gelenek ve görenekleri yıkarak aşmak olarak tanımlar.[3]
Yazara göre Mustafa Kemal Atatürk, emperyalist batı ile mücadele ederken aynı batının tehdidi altında bulunan sosyalist dünyadan yardım gördü ve bu borcunu iki dünya arasındaki Anadolu şeddini savunmakla ma-faiz ödedi.[4]
Yazar, diğer bütün eserlerinde olduğu gibi burada da sağ ve sol fikir akımları içerisinde sıkıştırılmak istenen Atatürkçülüğün özünün akılcılık olduğunu öne sürmektedir.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ ATAY, Falih Rıfkı. Kurtuluş, Sayfa 10, Pozitif Yayınları, 2012
- ^ "Tarih.org, Darül Fünun Sayfası". 22 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2013.
- ^ ATAY, Falih Rıfkı. Kurtuluş. Sayfa 58 Pozitif Yayınları, 2012
- ^ ATAY, Falih Rıfkı. Kurtuluş, Sayfa 188, Pozitif Yayınları, 2012