Kristal sistemi
Kristalografide, kristal sistemi bir dizi nokta grubudur (en az bir sabit noktaya sahip bir geometrik simetri grubu). Kafes sistemi, bir dizi Bravais kafesidir. Uzay grupları, nokta gruplarına göre kristal sistemlere ve Bravais kafeslerine göre kafes sistemlere sınıflandırılır. Ortak bir kafes sistemine konulan uzay gruplarına sahip kristal sistemler bir kristal ailesi halinde birleştirilir.
Yedi kristal sistem triclinic, monoclinic, ortorombic, tetragonal, trigonal, hexagonal ve kübiktir. Gayri resmi olarak benzer simetrilere sahiplerse (birçok istisna olsa da) iki kristal aynı kristal sistemindedir.
Sınıflandırmalar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kristaller; kafes sistemleri, kristal sistemleri ve kristal aileleri olarak üç şekilde sınıflandırılabilir. Çeşitli sınıflandırmalar genellikle karıştırılır, özellikle, trigonal kristal sistemi genellikle eşkenar dörtgen kafes sistemi ile karıştırılır ve "kristal sistem" terimi bazen "kafes sistemi" veya "kristal ailesi" anlamında kullanılır.
Kafes sistemi[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir kafes sistemi aynı kafes nokta grupları kümesine sahip bir kafes grubudur. 14 Bravais kafesi yedi kafes sistemine ayrılmıştır: triclinic, monoclinic, orthorombic, tetragonal, rhombohedral, hexagonal ve kübik.
Kristal sistem[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir kristal sistem, nokta gruplarının kendilerinin ve karşılık gelen uzay gruplarının bir kafes sistemine atandığı bir dizi nokta grubudur. Üç boyutta var olan 32 kristalografik nokta grubunun çoğu yalnızca bir kafes sistemine atanır, bu durumda hem kristal hem de kafes sistemleri aynı ada sahiptir.
Kristal ailesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Bir kristal ailesi, kafesler ve nokta grupları tarafından belirlenir. Ortak bir kafes sistemine atanan uzay gruplarına sahip kristal sistemlerin birleştirilmesiyle oluşturulur. Üç boyutlu olarak, altıgen ve üçgen kristal sistemleri bir altıgen kristal ailesinde birleştirilir.
Karşılaştırma[değiştir | kaynağı değiştir]
Kristal sistemlerden beşi, temelde kafes sistemlerinin beşiyle aynıdır. Altıgen ve üçgen kristal sistemleri, altıgen ve eşkenar dörtgen kafes sistemlerinden farklıdır. Bunlar altıgen kristal ailesindedir.
Üç boyutlu kristal aileleri, kristal sistemleri ve kafes sistemleri arasındaki ilişki aşağıdaki tabloda gösterilmektedir:
| kristal aile | kristal sistem | Nokta grubunun gerekli simetrileri | Nokta grupları | Uzay grupları | Bravais kafesleri | kafes sistemi |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Triklinik | Triklinik | Hiçbiri | 2 | 2 | 1 | Triklinik |
| monoklinik | monoklinik | 1 çift dönüş ekseni veya 1 ayna düzlemi | 3 | 13 | 2 | monoklinik |
| ortorombik | ortorombik | 3 ikili döndürme ekseni veya 1 ikili döndürme ekseni ve 2 ayna düzlemi | 3 | 59 | 4 | ortorombik |
| dörtgen | dörtgen | 1 dörtlü dönme ekseni | 7 | 68 | 2 | dörtgen |
| altıgen | üçgen | 1 üçlü dönme ekseni | 5 | 7 | 1 | eşkenar dörtgen |
| 18 | 1 | altıgen | ||||
| altıgen | 1 altılı dönme ekseni | 7 | 27 | |||
| kübik | kübik | 4 üçlü dönme ekseni | 5 | 36 | 3 | kübik |
| 6 | 7 | Toplam | 32 | 230 | 14 | 7 |
- Not: "üçgen" kafes sistemi yoktur. Terminoloji karışıklığını önlemek için "üçgen kafes" terimi kullanılmaz.
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]
 |
Wikimedia Commons'ta Kristal sistemi ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır. |
- 32 gruba genel bakış
- Mineral galerileri – Simetri
- tüm kübik kristal sınıfları, formları ve stereografik projeksiyonları (etkileşimli java uygulaması)
- Çevrimiçi Kristalografi Sözlüğünde 28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kristal sistemi 20 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çevrimiçi Kristalografi Sözlüğünde 28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kristal ailesi 22 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Çevrimiçi Kristalografi Sözlüğünde 28 Nisan 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. kafes sistemi 27 Ağustos 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- VASP girdi dosyaları için İlkelden Standart Konvansiyonel'e dönüştürme 26 Kasım 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Kristalografiyi Öğrenmek 4 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
