Konstantinopolis Muharebesi (922)
| Konstantinopolis Muharebesi | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Bizans-Bulgar savaşları: 913-927 Savaşı | |||||||
| |||||||
| Taraflar | |||||||
| Bulgar İmparatorluğu | Bizans İmparatorluğu | ||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||
| Bilinmiyor | Saktikios (ölü) | ||||||
Konstantinopolis Muharebesi, Haziran 922'de Bizans İmparatorluğu'nun başkenti Konstantinopolis'in civarında, 913-927 Savaşı sırasında, Bulgar İmparatorluğu kuvvetleri ile Bizanslılar arasında gerçekleşmiş çatışmadır. Yazın, Konstantinopolis'in civarında gerçekleşen Bulgar akınlarını püskürtmek için, Bizans imparatoru I. Romanos, Saktikios komutasında birlikler gönderdi. Bizanslılar Bulgar kampına baskın düzenledi ancak ana Bulgar güçleriyle karşı karşıya kaldıklarında yenildiler. Muharebe alanından geri çekilirken, Saktikios ölümcül yaralar aldı ve takip eden gece öldü.
922'ye kadar Balkanlar'ın çoğunun kontrolü altında olan Bulgarlar, neredeyse hiç direnç gösteremez hale gelen Bizans kırsalını talan etmeye devam ettiler. Bununla birlikte, Konstantinopolis'i başarılı bir şekilde kuşatabilecek deniz gücünden yoksundular. Konstantinopolis'e ortak bir saldırı için Bulgar-Arap ittifakı kurma girişimi müzakereleri, Bizanslılar tarafından ortaya çıkarıldı ve başarı bir şekilde engellendi.. Balkanlar'daki stratejik durum, her iki taraf da 927'de, Bulgar hükümdarlarının imparator unvanını ve Bulgar Ortodoks Kilisesi'nin tam bağımsızlığını, Otosefal Patriklik olarak kabul eden bir barış anlaşması imzalayana kadar değişmeden kaldı.
Muharebenin ana kaynakları Georgios Amartolos'un vakainamesinin devamı ve İoannis Skilicis'in Tarihin Özeti'dir.
Arka plan[değiştir | kaynağı değiştir]
Kısa hükümdarlığı boyunca Bizans imparatoru Aleksandros (h. 912-913) Bulgar hükümdarı I. Simeon (h. 893-927) ile bir ihtilaf yarattı. Kendisine imparatorluk unvanını alma isteğini uzun süredir süren I. Simeon, böylece savaşı sürdürme fırsatını buldu.[1][2] Aleksandros'un 913 Haziran’daki ölümünü takiben Bizans İmparatorluğu’nun kargaşasına düşmesiyle, Bulgarlar Konstantinopolis’e bir direnişle karşılaşmadan ulaştılar ve bebek VII. Konstantinos’u (h. 913-959) I. Simeon'u imparator Bulgarca, Çar) olarak tanımaya zorladılar.[3] 914'teki bir saray darbesinin ardından, yeni Bizans rejimi, Bulgarlara verilen imtiyazları iptal etti ve Küçük Asya birlikleri de dahil olmak üzere tüm orduyu, Bulgaristan tehdidini kesip atmak topladı. Achelous Muharebesi'nde ağır bir yenilgi alan Bizans ordusu tamamen yok edildi ve Balkanları Bulgarların kontrolüne bıraktı.[4] Yıllık seferler, Konstantinopolis Surları ile Korint Kıstağı'na kadar ulaştı. Bulgar ordusu ile Katasyrtai, Aquae Calidae, Pegae'da yapılan tüm mücadeleler mağlubiyetle sonuçlandı.[5]
Karadaki üstünlüğüne rağmen, I. Simeon Konstantinopolis'i ele geçirmek için deniz kuvvetine ihtiyaç duyduğunun farkındaydı. 922 yılında Mehdiye'de bulunan Fâtımî halifesi Mehdî'ye güçlü Arap donanmasının yardımını talep etmek için bir heyet yolladı. Ganimeti eşit paylaşmayı teklif etti; Bulgarlar Konstantinopolis'i alırken, Fâtımîler Sicilya ve Güney İtalya'da bulunan Bizans topraklarını alacaklardı.[6][7]
Muharebe[değiştir | kaynağı değiştir]
Bizans'ın dikkatini Araplarla olan gizli müzakerelerden uzaklaştırmak için 922 yazında Bulgarlar Doğu Trakya'da bir sefer başlattılar. Bizye'de dahil olmak üzere bölgedeki bir dizi müstahkem şehri ele geçirip ve asker yerleştirdiler.[8] Haziran ayında Konstantinopolis'in civarına ulaştılar ve Altın Boynuz kıyısındaki Theodora Sarayı'nı yaktılar.[9]
Buna karşılık olarak, imparator I. Romanos (h. 920-944), bir bayramda tagmata komutanlarını topladı ve onları Bulgarlarla savaşmaya çağırdı.[9][10][11] Ertesi gün, o komutanlardan birisi olan Saktikios Bulgarlara karşı saldırıyı komuta etti.[10] Bulgar askerlerin çoğu kırsal bölgeyi yağmalamak için dağılmışken, Bizanslılar Bulgar kampına saldırdılar ve orada kalan az sayıdaki askeri katlettiler.[9] Ana Bulgar güçleri saldırı hakkında bilgi sahibi olduklarında, saldırganlarla karşılaşmak için kampa geri döndüler. Ardından gelen kanlı mücadelede, Bizanslı vakainüvislerin “çok öldürdüğünü” iddia ettikleri Saktikios'un kişisel cesaretine rağmen, Bulgarlar Bizanslıları kaçmaya zorladı.[10][11] Geri çekiliş sırasında, Saktikios'un atı nehrin çamurlu yatağından geçerken tökezledi ve atın üstünde bulunan Bizanslı komutan kalçasından yaralandı.[10] Askerleri atı çamurdan kurtarmayı başardılar ve onu canlı Blakernai'ya getirmeyi başardılar. Meryem Ana Kilisesi'ne yatırılan Saktikios ertesi gece öldü.[10][12]
Neticesi[değiştir | kaynağı değiştir]
Zaferden sonra, I. Simeon ekümenik patrik Nikolaos Mistikos ve Romanos'un ortak imparatoru VII. Konstantinos’aa[›] barış görüşmeleri teklif eden mektuplar gönderdi. Ancak niyeti, elçilerinin Fâtımîler'den geri dönmesine kadar müzakereleri uzatmaktı.[13] I. Simeon ile Nikolaos Mistikos karşılıklı mektuplar gönderirlerken, askeri eylemler devam etti. Birkaç hafta içinde Bulgarlar Bizanslıların Trakya'daki en önemli şehri Hadrianapolis'i ele geçirdiler.[14] Hadrianapolis'in düşmesi ile Konstantinopolis'i Bulgar saldırısının yaklaşmakta olduğu korkusu sardı. Bizanslılar Bulgarları korkutmak için 894-896 Savaşı'nda olduğu gibi Bulgaristan'a kuzeydoğudan saldırmaları için Magyarlar, Peçenekler ve Kiev Rusları'nı kışkırttılar.[15][16] I. Simeon, Bizans İmparatorluğu'nun bu tehditleri yerine getirebilecek durumda olmadığı için, bunların boş laf olduğunu biliyordu.[17]
Bu arada, Bulgar elçileri Mehdî tarafından sıcak bir şekilde karşılandı. Fâtımî halifesi Bulgar şartlarını kabul etti ve kendi elçilerini I. Simeon'e gönderdi. Ancak geri dönüş yolunda elçileri taşıyan gemi, Bulgarları aşıp ve Fâtımî saldırısı için dikkatleri dağıtmayı başaran Bizanslılar tarafından ele geçirildi.[18] Bulgarlar, 924'te Bizans'ın müttefiki Sırbistan'ı ilhak ederek Balkanların çoğunun kontrolünü elinde tutmaya devam ettiler; ancak deniz desteği olmadan Konstantinopolis'e belirleyici bir saldırı başlatamadılar. Savaş, I. Simeon'un öldüğü 927 yılına kadar sürdü, yerine geçen oğlu I. Petr (h. 927-969) Bizanslılar ile bir barış antlaşması imzaladı, buna göre Bulgar hükümdarlarının imparator unvanı tanındı ve Bulgar Ortodoks Kilisesi'nin tam bağımsızlığını, Otosefal Patriklik olarak kabul edildi karşılığında 917'den sonra Trakya'da I. Simeon tarafından elde edilen toprakların çoğunluğu iade edildi.[19]
Ayrıca bakınız[değiştir | kaynağı değiştir]
Notlar[değiştir | kaynağı değiştir]
Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]
- Özel
- ^ Andreev & Lalkov 1996, s. 97.
- ^ Fine 1991, s. 143.
- ^ Fine 1991, ss. 145-148.
- ^ Andreev & Lalkov 1996, s. 100.
- ^ Zlatarski 1972, ss. 382, 408-410.
- ^ Andreev & Lalkov 1996, s. 102.
- ^ Zlatarski 1972, s. 418.
- ^ Zlatarski 1972, ss. 419-420.
- ^ a b c Zlatarski 1972, s. 421.
- ^ a b c d e "Continuation of the Chronicle of George Hamartolos" in GIBI, vol. VI, Bulgarian Academy of Sciences, Sofia, p. 146 12 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ a b "Synopsis of Histories by John Skylitzes" in GIBI, vol. VI, Bulgarian Academy of Sciences, Sofia, p. 252 8 Ağustos 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ "Synopsis of Histories by John Skylitzes" in GIBI, vol. VI, Bulgarian Academy of Sciences, Sofia, p. 253 12 Ekim 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- ^ Zlatarski 1972, ss. 420-425.
- ^ Zlatarski 1972, s. 425.
- ^ Andreev & Lalkov 1996, ss. 101-102.
- ^ Zlatarski 1972, s. 426.
- ^ Zlatarski 1972, s. 428.
- ^ Zlatarski 1972, ss. 433-434.
- ^ Andreev & Lalkov 1996, ss. 108-109.
- ^ Fine 1991, s. 151.
- ^ Zlatarski 1972, s. 423.
- Genel
- Андреев (Andreev), Йордан (Jordan); Лалков (Lalkov), Милчо (Milcho) (1996). Българските ханове и царе (The Bulgarian Khans and Tsars) (Bulgarca). Велико Търново (Veliko Tarnovo): Абагар (Abagar). ISBN 954-427-216-X.
- Колектив (Collective) (1965). Гръцки извори за българската история (ГИБИ), том VI (Greek Sources for Bulgarian History (GIBI), volume VI) (Bulgarca ve Yunanca). София (Sofia): Издателство на БАН (Bulgarian Academy of Sciences Press). 2 Eylül 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2019.
- Fine, John Van Antwerp (1991) [1983]. The Early Medieval Balkans: A Critical Survey from the Sixth to the Late Twelfth Century (İngilizce). Ann Arbor, Michigan: University of Michigan Press. ISBN 0-472-08149-7.
- Златарски (Zlatarski), Васил (Vasil) (1972) [1927]. История на българската държава през средните векове. Том I. История на Първото българско царство. (History of the Bulgarian state in the Middle Ages. Volume I. History of the First Bulgarian Empire.) (Bulgarca) (2 bas.). София (Sofya): Наука и изкуство (Nauka i izkustvo). OCLC 67080314. 23 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Eylül 2019.