Kolomb Dünya Fuarı

İlk kez Kolomb Dünya Fuarı'nda tanıtılan G.W.G. Ferris'in orijinal dönme dolabı

Kolomb Dünya Fuarı ya da Kolomb Dünya Sergisi, Kristof Kolomb'un Amerika'yı keşfetmesinin 400. yıl dönümünün kutlanması ve anılması için 1893 yılında Chicago'da düzenlenen uluslararası fuar. Amerika'da 400. yıl kutlamaları için uluslararası bir fuar açılacağın duyurulmasından sonra fuar yeri için çeşitli eyaletler kendi aralarında bir rekabete girdi. Fuar için bir demir yolu kavşağı ile 10 milyon dolar tutarında bir bütçe vaat eden Chicago eyaleti ise bu rekabeti kazandı.

Hakkında

Chicago'daki fuar alanı Philadelphia'da kurulan 100. Yıl Fuarı'ndan esinlenilerek tasarlandı. Fuar alanı ise üzerinde birçok yapı bulunan 278 hektarlık bir parkta kuruldu. Günümüzde bu fuar alanı Michigan Gölü'ne görüş açısı olan Jackson Parkı içerisinde kalmaktadır. Fuarın planlamasında mimar Daniel Burnham, tasarımında Charles B. Atwood, çevre düzenlenmesinde ise Frederick Law Olmsted görev aldı. Fuardaki yapıların yükseklikleri 18 metreyi aşan yeni-klasik üslupla beraber saçak silmeleriyle beraber etkileyici bir görünüm kazandı. İçerideki sergi salonları ile alçı cepheleri arasında pragmatik bir bağ yoktu. Fuar alanının geceleri elektrikle aydınlatılması klasik mimariye duyulan ilgiyi de artırdı, fuar alanına ise "Büyük Beyaz Kent" denmeye başlandı. Pittsburghlu mühendis G.W.G. Ferris'in icadı olan dönme dolap (Ferris çarkı) ve elektrik, Amerika Birleşik Devletleri'nde ilk kez bu fuarda tanıtılmış oldu. Bu fuar öncesinde çoğu Amerikalı 1889 Paris Dünya Sergisi'nde tanıtılan ve kullanılan elektriği henüz tanımıyordu.

Fuar ABD Başkanı Grover Cleveland'ın Beyaz Saray'dan düğmeye basarak fuar merkezine elektrik sağlayan Allis makinesini hareket geçirmesiyle başladı. Fuar için 18 milyon 678 bin Amerikan doları toprak ve inşaat masraflarına harcandı. Toplam maliyet de 28.340.700 Amerikan doları oldu. Fuar merkezini ise 21 milyon 400 bini aşkın kişi ziyaret etti. Genel toplamda 446 bin 832 dolar kâr edilen fuar, Amerika tarihinde kâr eden ilk uluslararası fuar oldu. Fuar, 1928-1932 yılları arasında 55 bin metrekarelik bir alanda dayanıklı kireç taşı kullanılarak inşa edilen Güzel Sanatlar Sarayı ile Bilim ve Sanayi Müzesi'nin halka açık sergi salonu olarak yeniden düzenlendi.

Kolomb Dünya Fuarı'dan esinlenilen ve fuar planlayıcısı Daniel Burnham'ın eseri olan Chicago Planı, ilerleyen dönemlerde küresel anlamda kent planlamaları için bir örnek oluşturdu.