Kobani Kuşatması
| Kobani Kuşatması | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Suriye İç Savaşı Kuzey Cephesi Suriye İç Savaşı | |||||||||
 Kobani Kuşatması'nın gelişimi: 1 Mart 2014
18 Eylül 2014
21 Eylül 2014
24 Eylül 2014
| |||||||||
| |||||||||
| Taraflar | |||||||||
 IŞİD | |||||||||
| Komutanlar ve liderler | |||||||||
|
 Mesut Barzani |
Ebu Ömer el-Şişani Ebu Ali el-Anbari Ebu Hattab el-Kürdi Osman el-Nezih el-Asıri (ölü) Ebu Muhammed el-Amriki (ölü) Sultan el-Safri el-Harbi (ölü) | ||||||||
| Güçler | |||||||||
|
5,000 YPG-YPJ militanı 160 Peşmerge |
9,140+ Militan IŞİD militanı 30-50 Tank 1 İnsansız Hava Aracı | ||||||||
| Kayıplar | |||||||||
|
408 YPG-YPJ militanı, 13 Suvar El Rakka militanı 1 Peşmerge [15] |
3710[15] 18 tank 1,272-2,000 (Suriye İnsan Hakları Gözlemevi iddiası) 2,000+ (Birleşmiş Milletler iddiası) 2 İnsansız Hava Uçağı | ||||||||
|
200,000 mülteci Türkiye'ye sığındı. 32-46 sivil öldü. | |||||||||
Kobani Kuşatması, Suriye'nin Halep vilayetine bağlı Kobani (Kobanê, Ayn el-Arap veya Kuban olarak da bilinir.) kasabasının kırsal bölgesinde; 13 Eylül 2014 [16] tarihinde Irak Şam İslam Devleti militanlarının Demokratik Birlik Partisi (PYD)'nin kontrolünde bulunan köylere taarruzuyla başlamıştır.
2 Aralık 2014'ten Irak Şam İslam Devleti; Kobani civarındaki 350 köyü ele geçirmiştir [17] ve sayıları 300.000'i bulan Kobanililer, mülteci durumuna düşerek Türkiye'ye kaçmışlardır. Destek gelmediği takdirde Kobani'nin; Irak Şam İslam Devleti'nin eline geçeceğinin anlaşılmasından sonra Özgür Suriye Ordusu ve Peşmerge karadan; ABD, Arap Ülkeleri ve Fransa havadan bombardıman yapmak suretiyle Halk Koruma Birlikleri (YPG)'ne destek vermeye başlamışlardır [18].
26 Ocak 2015'te IŞİD; YPG, Özgür Suriye Ordusu, Peşmerge güçlerinin kara saldırıları ve ABD, Fransa ile Arap Ülkeleri'nin hava bombardımanları karşısında Kobani merkezinden çekilmek zorunda kalmıştır.[5][19]
2 Şubat itibari ile IŞİD; hava bombardımanlarının etkisiyle ve karadan ilerleyen YPG, Özgür Suriye Ordusu ve Peşmerge ittifakı karşısında köylerde de gerileyerek Kobani şehir merkezinin 25 km gerisine çekilmiştir.[20][21] IŞİD, elinde kalan diğer köylerdeki kuvvetlerini geri çekerek Halep ve Rakka taraflarındaki köylerde savunma hatları oluşturmuştur.[22] Mart'ın ortalarında ise IŞİD, Kobani'nin doğusunda yer alan 30 civarındaki köyü muhafaza etmiştir.[23]
2015'in ortalarına doğru ise IŞİD bir zamanlar kalesi konumunda olan Tel-Abyad, Ayn İssa, Silük gibi kentleri kaybetmiş ve Kuzey Suriye'den büyük ölçüde çekilmek mecburiyetinde kalmıştır.
Arka Plan
2011 yılında Suriye'de isyanların patlak vermesiyle beraber Suriye Kürtleri Demokratik Birlik Partisi tabanında örgütlenmeye başlamışlardır. Esad ve radikal örgütlerin saldırıları karşısında 2012 yılında YPG militan gücünü oluşturmuşlardır. 19 Temmuz 2012 tarihinde Kobani, Beşar Esad kuvvetlerinin; Şam'daki ihtiyaç nedeniyle Kuzey Suriye'den çekilmesiyle beraber YPG militanları tarafından zaptedilmiştir.[24] Kobani, uzun bir süre Suriye'deki üç PYD kantonunun ortasındaki kantonun merkezi olarak görev görmüştür. Ağustos 2014 itibari ile artan IŞİD taarruzları karşısında YPG militanları geri çekilmek zorunda kalmışlardır. Böylece Kobani kasabası Eylül ortası itibariyle IŞİD tarafından kuşatılmıştır.
Çatışmalar
17 Eylül'de Fırat Nehri üzerindeki kritik köprüyü ele geçiren IŞİD, Kobani'yi kuşatmaya yönelik genel taarruza geçti. Irak'ta ele geçirilen tank, roket ve havan topları karşısında tutunamayan Halk Koruma Birlikleri, Kobani'ye doğru çekilmeye başladılar. IŞİD ise 2 Ekim itibariyle Kobani ve çevresindeki 354 köyün 350'sini ele geçirdi. Yine 6 Ekim'de IŞİD, kritik Miştenur tepesini ele geçirerek şehrin 100 metre yakınına kadar geldi. Ertesi sabah doğu mahallelerden şehre sızmaya başladı. Ekim ortası itibariyle IŞİD şehrin yarısını ele geçirmiş durumdaydı. 28 Ekim'e kadar IŞİD, Kobani'nin Türkiye tarafındaki sınır kapısını ele geçirmek için beş kez saldırı gerçekleştirmiş ve böylece Kobani'yi dört taraftan kuşatmayı amaçlamıştır. Ama bu saldırılar başarısız olmuş,[25] Ekim itibariyle; USAF hava saldırılarının başlamasından dolayı gerilemeye başlamıştır.
Kasım 2014'te Halk Koruma Birlikleri kritik Miştenur tepesini ele geçirmiştir.[26][27] Ayrıca YPG militanları, IŞİD'in Rakka ve Tel Abyad şehirlerinden sevkiyat yaptığı Helinç yolunu kısa bir süre denetim altına almıştır. Bu durum, Kobani çevresindeki IŞİD militanlarının mühimmat ve asker desteğinin azalmasına sebep olmuştur.[28] Ocak ayına kadar sık sık el değiştiren Miştenur Tepesi'nin; 19 Ocak'ta YPG'nin eline geçtiği PYD tarafından açıklanmıştır.
20 Ocak'ta YPG militanları, Kobani'deki büyük hastaneyi ve kentin güneybatısında kalan Memit köyünü ele geçirmiş, 23 Ocak'ta YPG militanları, Kobani'nin güneyinde yer alan Termik Bijan köyünü ele geçirdi. Yine 26 Ocak itibariyle IŞİD, geri çekildi ve çekildiğini 2 Şubat'ta doğruladı. Bu açıklamadan sonra IŞİD, Kobani'yi füzelerle vurmaya başladı.[29][30][31] [32][33]
Dış Müdahale
Irak'ta IŞİD'e karşı hava operasyonları gerçekleştiren ABD, Kobani'nin; destek gelmediği takdirde düşeceğinin anlaşılması üzerine IŞİD'e karşı Suriye'de de hava saldırılarına başladı. 28 Eylül'den itibaren Kobani'deki IŞİD hedefleri; ABD tarafından havadan vurulmaya başlandı. ABD saldırıları nedeniyle IŞİD; Kobani'de gerilemeye başladı.
Türkiye Ekim sonu itibariyle Özgür Suriye Ordusu ve Peşmerge'nin sınırından Kobani'ye geçmesine izin vermiştir. Böylece dış kara birlikleri de çatışmalara dahil olmuşlardır.[34]
Kobani Kuşatması'nın Dış Sonuçları
Kobani'deki savaş Türkiye'de ve Batı Avrupa'da büyük protestolara neden olmuştur. IŞİD'in; YPG militanlarının savunma hattını delerek Kobani'ye doğru ilerlemesi sonucu Kobani ve çevre köylerde yaşayan yaklaşık 200,000 Suriyeli, mülteci olarak Türkiye'ye sığınmıştır.[35] Kobani'deki çatışmalar, PKK'lı birimler arasındaki gerilimi de gün yüzüne çıkarmıştır. Kobani Kuşatması, Türkiye içindeki Kürt grupları da karşı karşıya getirmiştir. PKK sempatizanları ile HÜDAPAR üyeleri arasında çatışmalar yaşanmıştır.[36][37] Türkiye içindeki Kürt organizasyonlar olan HAK-PAR, KPG, KUDP-H ve Dicle-Fırat Diyalog Grubu, PKK'nın bu saldırılarını kınamışlardır.[38]
Uluslararası tepkiler
Türkiye Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan "Kobani düştü düşüyor" diyerek sadece havadan bombalamanın bir işe yaramayacağını söyledi. Kara harekâtında bu görevi ifa edenlerle işbirliği kurulmasının önemine değindi.[39] Ayrıca bir başka konuşmasında "Kobani ile Türkiye'nin ne alakası var" diyen Erdoğan, bir başka açıklamasında da "Halep'in, Kobani'den daha önemli" olduğunu ifade etti.[40][41]
ABD ABD Dışişleri Bakanlığı Sözcü Yardımcısı Marie Harf, PYD ile PKK'nın ayrı yapılar olduğunu ifade etti. Ayrıca Türkiye'nin IŞİD'e karşı oluşturulan koalisyona katılmasını sıcak karşılayacaklarını belirtti.[42]
Özgür Suriye Ordusu komutanlarından Albay Malik el-Kürdi, Esad rejiminin 3 yıldır insanlık suçu işlemesine rağmen ABD'den önemli bir yardım almamalarını, bunun yanında ise Kobani gibi küçük bir yer için ABD'nin, YPG'ye bu denli yardım yapmasını eleştirdi.[43]
Kürdistan Bölgesel Yönetimi Kuzey Irak Bölgesel Yönetimi Başbakanı Neçirvan Barzani Kobani'nin kendileri için çok önemli olduğunu ve kurtarmak için ellerinden geleni yapacaklarını ifade etti.[44]
PKK liderlerinden Cemil Bayık, Türkiye'nin IŞİD ile işbirliği yaptığını iddia etti ve ateşkesin bitebileceğini söyledi.[45]
.svg){kind=small}
Kaynakça
- ^ Demir, Arzu (28 January 2015). "Preparations for international brigade in Rojava". Firat News Agency. Erişim tarihi: 11 February 2015.
- ^ http://edition.cnn.com/2014/10/05/world/meast/isis-kobani/
- ^ http://www.bbc.com/turkce/haberler/2014/10/141016_kobani_isid_geri_cekilme
- ^ http://ilerihaber.org/abd-ilk-kez-kobaneyi-vurdu/2664/
- ^ a b http://syriahr.com/en/2015/01/ypg-retakes-the-entire-city-of-ayn-al-arab-kobani-after-112-days-of-clashes-with-is-militants-2/
- ^ http://www.syriahr.com/en/2015/02/ypg-and-rebels-regain-control-on-2000-square-kilometers-of-aleppo-eastern-northern-countryside/
- ^ http://umap.openstreetmap.fr/fr/map/desyracuse-syria-civil-war-21-april-2015_37133#10/36.7064/38.3862
- ^ Paula Astih (November 7, 2014). "Kurdish PYD leaders says Peshmerga "effective" in Kobani fight". Asharq al-Awsat
- ^ Thomas Wyke (October 13, 2014). "Syria Isis News: Female 'General' Leading Kurdish Defence of Kobani from Islamic State Onslaught". International Business Times
- ^ "YPG Chief Commander in Kobane Berxwedan: Kobane is Resisting for Humanity". Mutlu Civiroglu. Retrieved 25 December 2014
- ^ Ruth Pollard (October 7, 2014). "Islamic State gains ground in besieged Kurdish town despite US air strike". Sydney Morning Herald
- ^ "Interview with YPJ Commander in Kobane and Mishtenur Hill". 17 November 2014. Retrieved 13 November 2013
- ^ "قيادة ألوية "فجر الحرية" تُعين قائداً جديداً مكان "أبو الليث"". halabnews.com. Retrieved 9 March 2015
- ^ "Kurdish man in Kobane: IS trying to reach downtown Kobane". BBC. Retrieved 7 October 2014
- ^ a b http://www.evrensel.net/haber/103257/4-aylik-koban-direnisinin-bilancosu-aciklandi
- ^ http://www.agathocledesyracuse.com/archives/52
- ^ http://www.ibtimes.com/turkeys-parliament-approves-military-action-against-isis-syria-iraq-1698537
- ^ http://www.aljazeera.com/news/middleeast/2014/10/syrian-rebels-kobane-20141029121812288400.html
- ^ http://www.bbc.com/news/world-middle-east-30991612
- ^ http://in.reuters.com/article/2015/02/02/mideast-syria-kobani-ypg-idINKBN0L61FN20150202
- ^ http://www.reuters.com/article/2015/02/02/us-mideast-syria-kobani-monitor-idUSKBN0L61A620150202
- ^ http://uk.reuters.com/article/2015/02/09/uk-mideast-crisis-syria-islamicstate-idUKKBN0LD1LH20150209
- ^ http://www.agathocledesyracuse.com/wp-content/uploads/2015/02/Kobane-15-March-2015.png
- ^ http://www.odatv.com/n.php?n=pkkya-komsu-olduk-1907141200
- ^ http://www.hurriyet.com.tr/dunya/27354670.asp
- ^ http://www.aa.com.tr/tr/dunya/421952--kobanideki-mistenur-tepesinin-kontrolu-kurt-gruplara-gecti
- ^ http://www.turkiyegazetesi.com.tr/dunya/205031.aspx
- ^ http://www.bbc.co.uk/turkce/haberler/2014/11/141113_kobani_ikmal_hatti
- ^ http://www.aljazeera.com.tr/haber/isid-kobaniden-cikarildi
- ^ http://www.cnnturk.com/haber/turkiye/ve-isid-kobaniden-atildi
- ^ http://rudaw.net/turkish/kurdistan/260120157
- ^ http://www.milliyet.com.tr/isid-kobani-den-cekildigini-gundem-2007250
- ^ http://www.hurriyet.com.tr/dunya/28100961.asp
- ^ http://www.sabah.com.tr/gundem/2014/10/29/pesmerge-mit-esliginde-kobaniye-girdi
- ^ http://www.zaman.com.tr/yorum_kobani-saldirisinin-muhtemel-neticeleri_2247303.html
- ^ http://www.hurriyet.com.tr/gundem/27352184.asp
- ^ http://www.radikal.com.tr/turkiye/huda_pardan_pkkye_uyari-1220629
- ^ http://www.haberdiyarbakir.com/kurdistani-muhalefetten-pkk-ve-pydye-tepki-63447h/
- ^ "Erdogan warns Syria's Kobane about to fall to ISIS". Al Arabiya News. 7 October 2014. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 October 2014.
- ^ Erdoğan Rize'de konuştu: "Kobani ile Türkiye'nin ne alakası var!"
- ^ Erdoğan: Halep, Kobani'den daha önemli
- ^ http://www.hurriyet.com.tr/dunya/27423783.asp
- ^ FSA DISAPPOINTED WITH US AIRDROPPING WEAPONS TO KURDS, dailysabah.com.
- ^ Daragahi, Borzou (12 October 2014). "Iraqi Kurds send aid to Syrian counterparts". The Financial Times. Erişim tarihi: 12 October 2014.
- ^ "Exclusive: PKK commander threatens to resume war". Al-Monitor. 25 September 2014. 25 Aralık 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 October 2014.
