Kilise Latincesi
| Kilise Latincesi | |
|---|---|
| Ayin Latincesi | |
| Ana dili olanlar | Tüm dünyadaki Katolik Kilisesinde, Batı Ortodoksluğu'nda, Anglikanizm ve Lütercilikte litürji ve resmi yazışmalarda kullanılır |
| Dil ailesi | Hint-Avrupa
|
| Yazı sistemi | Latin |
| Dil kodları | |
| ISO 639-1 | la-VA |
| ISO 639-3 | – |
Kilise Latincesi veya Ayin Latincesi olarak da bilinir, Geç Antik Çağ'da Hristiyan düşüncesini tartışmak için geliştirilen ve günümüze kadar Hristiyan ayinlerinde, teolojisinde ve kilise yönetiminde, özellikle Katolik Kilisesi'nde kullanılan bir Latince biçimidir. Halk Latincesi ve Klasik Latince'den (Yunanca ve İbranice'nin yanı sıra) Hristiyan anlamıyla yeniden kullanılan sözcükler içerir.[1] Klasik Latince'den daha az stilize ve katı bir biçime sahiptir, kelime dağarcığını, biçimleri ve sözdizimini paylaşırken, aynı zamanda dilin her zaman içinde olan ancak Klasik Latince'nin edebi yazarları tarafından dışlanan gayriresmî unsurları da içerir.[2]
Telaffuzu, Karolenj Rönesansı sırasında, Şarlman'ın eğitim reformlarının bir parçası olarak 8. yüzyılın sonlarında kısmen standartlaştırıldı ve Fransa ve İngiltere'de kullanılan bu yeni harf harf telaffuz, birkaç yüzyıl sonra İber Yarımadası ve İtalya'da benimsendi.[3] Zaman geçtikçe, telaffuz yerel halk diline bağlı olarak farklılaştı ve Latince metinleri okumak için artık büyük ölçüde terk edilmiş olan Latince'nin geleneksel İngilizce telaffuzu gibi oldukça farklı biçimlere bile yol açtı. Katolik Kilisesi içinde ve Anglikan Kilisesi gibi bazı Protestan kiliselerinde, İtalyan Latincesi olarak bilinen modern İtalyan fonolojisine dayalı bir telaffuz, 19. yüzyılın sonlarından beri yaygın hale geldi.
Kilise Latincesi, Latin Kilisesi'ndeki ayinlerin ve Doğu Ortodoks Kilisesi'nin Batı Ayini'nin dilidir.[4] Bazen Anglikan Kilisesi ve Lüterci Kilisesi ayinlerinde de kullanılır.[5] Günümüzde Kilise Latincesi, öncelikle Katolik Kilisesi'nin resmi belgelerinde, Tridentine Ayini'nde kullanılır ve hâlâ din adamları tarafından öğrenilir.[1][5]
Teolojik eserlerde, ayin törenlerinde ve dogmatik bildirilerde kullanılan Kilise Latincesi, üslup bakımından çeşitlilik gösterir: Vulgata İncili'nde sözdizimsel olarak basit, Roma Ayin Kanonu'nda hiyeratik (çok kısıtlı), Thomas Aquinas'ın Summa Theologica'sında özlü ve teknik ve Papa II. John Paul'ün Fides et Ratio genelgesinde Cicero'cu (sözdizimsel olarak karmaşık) üsluptan bahsedebiliriz.
Ayrıca bakınız
[değiştir | kaynağı değiştir]Kaynakça
[değiştir | kaynağı değiştir]Özel
- ^ a b "CATHOLIC ENCYCLOPEDIA: Church Latin". www.newadvent.org. 15 Ocak 2000 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-07-25.
- ^ Collins, Primer of Ecclesiastical Latin, pg. vi
- ^ Wright, Roger (1982). Late Latin and Early Romance in Spain and Carolingian France (İngilizce). F. Cairns. ISBN 978-0-905205-12-0.
- ^ "On the Western Rite Liturgy | Antiochian Orthodox Christian Archdiocese". antiochian.org (İngilizce). 19 Eylül 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2025-07-25.
- ^ a b Cross, Frank Leslie; Livingstone, Elizabeth A. (2005). The Oxford Dictionary of the Christian Church. Oxford University Press. s. 961. ISBN 9780192802903.
The Second Vatican Council declared that the use of Latin was to be maintained in the liturgy, though permission was granted for some use of the vernacular; in the outcome, the use of the vernacular has almost entirely triumphed, although the official books continue to be published in Latin. In the Church of England the Latin versions of the Book of Common Prayer have never been widely used, though, for instance, John Wesley used Latin text in doctrinal writings. The option of using traditional Latin texts in sung worship has been retained by choirs in both the Anglican and Lutheran Churches.
Genel
- Baumeister, Edmund J. The New Missal Latin. St. Mary's, KS: St. Mary's Publishing.
- Byrne, Carol (1999). "Simplicissimus". The Latin Mass Society of England and Wales. 25 February 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 April 2011. (A course in ecclesiastical Latin.)
Dış bağlantılar
[değiştir | kaynağı değiştir]
| Kilise Latincesi ile ilgili kütüphane kaynakları |
Latince ve Katolik Kilisesi
[değiştir | kaynağı değiştir]- Pope John XXIII (1999) [1962]. "Veterum Sapientia: Apostolic Constitution on the Promotion of the Study of Latin". Adoremus: Society for the Renewal of the Sacred Liturgy. 4 Haziran 2002 tarihinde kaynağından arşivlendi. (in Latin here)
- "What the Church Says on the Latin Language". Michael Martin. 5 Aralık 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi.
- Catechism of the Catholic Church in Latin
- Fr. Nikolaus Gihr, The Holy Sacrifice of the Mass "The Language Used in the Celebration of the Holy Mass 2011-06-05 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi."
Kutsal Kitaplar
[değiştir | kaynağı değiştir]- The Latin Vulgate version of the Bible
- NewAdvent.org Side-by-side comparisons of the Ancient Greek, English, and Latin Vulgate Bibles.
- Ordo Missae of the 1970 Roman Missal, Latin and English texts, rubrics in English only
- Latin-English Study Bible Side-by-side of the Vulgate Latin and English
- Parallel Latin-English Psalter
Dua kitapları
[değiştir | kaynağı değiştir]Diğer belgeler
[değiştir | kaynağı değiştir]- "Documenta Latina". The Holy See. 11 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 October 2009.
- "Documenta Catholica Omnia"—Multi-language Catholic eBook database of all the writings of Holy Popes, Councils, Church Fathers and Doctors, and Allied Auctors. Retrieved November 2018.
- "Thesaurus Precum Latinarum: Treasury of Latin Prayers". Michael Martin. Erişim tarihi: 13 October 2009.
- The Christian Latin Library—a collection of ecclesiastical Latin texts by Christian authors. Retrieved November 2018.
- Complete Latin works of St. Augustine
- Latin Logos Library—contains Classical, Medieval, and Ecclesiastical texts.
- The Logic Museum—a collection of ecclesiastical Latin. Retrieved November 18.
- Pope Benedict XVI's First Message with interlinear Latin-English translations
Eğitim
[değiştir | kaynağı değiştir]- "First Experience Latin with Fr. Reginald Foster", an ecclesiastical Latin course. Retrieved November 2018.
- The Vatican's Lexicon Retrieved November 2018.
- Latin Dictionary and Grammar Aid 2012-01-30 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Retrieved November 2018.
