Kereet
 | Bu madde, öksüz maddedir; zira herhangi bir maddeden bu maddeye verilmiş bir bağlantı yoktur. (Haziran 2016) |
| Makale serilerinden |
 |
Kereet veya Hereet - Tıva Türklerinde bir sülale adı. Eski Türkler çağında tarihi bir soy veya boy adı.
Adı-Soyu[değiştir | kaynağı değiştir]
| Rus gramotalarda | Tarihler Yığıntısı (Camiüttevarih) | Yuan-çao-bi-şi | ||
|---|---|---|---|---|
| S. A. Kozinnin transkripi |
B.İ. Pankratov'un transkripti |
John C. Street -in transkripti[1] | ||
| Keretsler, Kereltsler, Koreltsler |
Kerait | Kereit | Kereyd | Kereyi+d |
Tabloya açıklamalar.
- XVII. asır, Tom şehrinde tüzüklerde, Rus yasalarında bu boy veya topluluk adı belirtilmiştir.
- «Tarihler Yığıntısı» (Câmi'ut-Tevârîh) — Raşid ad-Din adlı İran'da İlhanlıların vezirinin eseridir.
Yuan törenin gizli tarihine bakılırsa...
- Сөстер шилчидилгезин С. А. Козин бодунуң «Сокровенное сказание» деп очулга ажылынга Тексты деп эгеге парлаан. Сөстерни ол кижи академиктиг латин үжүктер ажыглап тургаш парлаан. Орус дылда С. А. Козин ол аймакты 'Кереит' кылдыр бижээн.[2]
- Б. И.Панкратов ол аймактың адын 'Кэрэйт' кылдыр очулдурган. Ол кижи Юань-чао би-шини төндүр очулдурбаан.
Günümüz dillerinde.
Yakınçağ'da Tıva coğrafyasındaki Salçak kojununda «hereet» adlı sülalenin yaşadığı bilinmektedir. Moğolda «hereed» adında bir sülale da bulunmaktadır. Kazak Türklerinde Kerey ile Kereyit adında Kazak boyları var.
Dil[değiştir | kaynağı değiştir]
Eski Türk dili. Moğol ve Rus tarihçiler bu topluluğu Moğol dilli bir topluluk olarak düşünmektedirler. Kazak tarihçileri bunları Türk dilli bir ulus olarak düşünmektedirler.
Yurdu[değiştir | kaynağı değiştir]
Güney Sibir yurdu, XVII. yüzyıl
- Uspa[3] Oy akarsuları arasında yaşamışlardır. O zamanda Tuba boyunun bir yönetimi vardı.
- Kara-Öös ile Ak-Öös akarsularının gövdesinde yaşamışlardır. O ise Kırgıs (yani Kırgız) Kağanlığı'nın eski yurdudur.[4]
Günümüzde bu yerler Hakasya ile Krasnoyarsk krayının güney yarısındadır.
Kangay dağları, XIII.yüzyıl.
- Kereet topluluğu Tola ile Orhun akarsuyunun orta mecralarına göçüp gelmişlerdir.[5] Günümüzde bütün bu yerler Moğolistan'dadır.
Dipnotlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- ^ "Одуруг 2393, §96. Street's text of the Secret history of the Mongols. Version 24 of 10 October 2013" (PDF). 28 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 10 Temmuz 2016.
- ^ http://altaica.ru/SECRET/tovchoo.htm 19 Ocak 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Сокровенное сказание. (Монгольский обыденный изборник).
- ^ Günümüzde bu akarsuyun adı Tuba olarak geçer. Eskiden Ruslar Uspa akarsuyunu Tuba olarak yazmışlardır.
- ^ Ruslar Ak-Öös akarsuyuna Belıy-İyus demektedirler.
- ^ Ancak Kangay dağları ise Tokuz Oğuz ile Uygur boylarının eski yurdu olarak kaynaklarda geçmektedir.
İlgili yayınlar[değiştir | kaynağı değiştir]
- Рыбаков Н. И. Дополнительные сведения об енисейских кереитах. стр. 117-129 // Древности Сибири и Центральной Азии. Сборник научных трудов. / под ред. В.И. Соёнова. – Горно-Алтайск: ГАГУ, 2010. – № 3(15) – 176 с. 6 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-5-91425-043-7
- "Кирей" деп хемчигештер аттарын тыпкан арын. Суглар шыгжамырының Хынакчызы OpenStreetMap 16 Ağustos 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Чер кырында хамык хемниер дугайында «НПО Гидротехнология» сайтызы. (Ол сайтыда Кирей деп сөстү бижээш, оон «Искать в базе данных деп чүвени базыптар)
- АН СССР Институт Востоковедения. Рашид-ад-Дин Сборник летописей. Т I. Книга первая (перевод с персидского Л. А. Хетагурова) и Т. I Книга вторая (перевод с персидского О. И. Смирновой). Издательство: АН СССР, Ленинград – Москва, 1952. Ол номда бижээн чүүл бо сайтыда: Племя кераит, их колена и ветви; некоторые относящиеся к ним рассказы, за исключением тех, которые после сего, – если только захочет всевышний Аллах, – будут приведены в истории Чингиз-хана и в других историях. Подробности, (касающиеся) мест юртов, летовок и зимовок племени кераит. / Книга первая. Раздел третий. О тюркских племенах, их коих каждое в отдельности имело (своего) государя и вождя, но у которых с тюркскими племенами, упомянутыми в предшествующей главе, и с монгольскими племенами большой связи и родства не было, хотя по типу и языку они были к ним близки. 4 Mart 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Рассказ о походе Чингиз-хана с реки Онон на войну против Он-хана, ... Рассказ об ответе Сангуна послам Чингиз-хана ... / Книга вторая. Раздел Второй. Летопись Чингис-хана от конца года толай, который является годом зайца, начинающегося с (месяца) раби I 591 г. х. (январь-февраль 1195 г. н. э.), до начала года кака, который является годом свиньи, начинающегося с (месяца) джумада II 99 г. х. (февраль-март 1203 г. н. э.) ... 19 Eylül 2016 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- Сокровенное сказание. (Монгольский обыденный изборник). Перевод С.А.Козина