Kedi köpekbalığıgiller

Vikipedi, özgür ansiklopedi
(Kedi köpek balığı sayfasından yönlendirildi)
Kedi köpekbalıkları
Yaşadığı dönem aralığı: 163,5-0 myö
Üst jura-Günümüz 
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Sınıf: Chondrichthyes
Takım: Carcharhiniformes
Familya: Scyliorhinidae
T. N. Gill, 1862
Cinsler
Metne bakınız.

Kedi köpekbalığıgiller (Scyliorhinidae), Carcharhiniformes takımından bir köpek balığı familyasıdır. 17 cinse yerleştirilmiş yaklaşık 160 tür ile en büyük köpekbalığı familyalarından biridir.[1][2] Çoğu zeminden beslenen hayvan gibi gibi, kedi köpekbalıkları bentik omurgasızlar ve daha küçük balıklarla beslenir. İnsanlara zararlı değildirler.[2]

Cinsler[değiştir | kaynağı değiştir]

Scyliorhinus canicula
Scyliorhinus canicula

Familya, 17 cins ve 150'den fazla tür içerir,[3] bu da onu en büyük köpekbalığı familyası yapar.[4]

Kladogram[değiştir | kaynağı değiştir]

Anatomi ve görünüş[değiştir | kaynağı değiştir]

Kedi köpekbalıkları, uzun, kedi benzeri gözleri ve çok geriye yerleştirilmiş iki küçük sırt yüzgeci ile ayırt edilebilir. Çoğu tür oldukça küçüktür, boyu 80 cm'yi aşmaz; Scyliorhinus stellaris gibi birkaçı 1,6 m uzunluğa ulaşabilir. Türlerin çoğu, çizgilerden yamalara ve noktalara kadar değişen desenli bir görünüme sahiptir.

Apriturus cinsinin özellikleri çoğunlukla koyu renkli gövdeler ve alt kuyruk yüzgecinin başladığı yerin önünde biten uzun bir anal yüzgeçlere sahip olmalarıdır. Apriturus türlerinin burunları düzdür. Ayrıca üst ve alt labial olukları da sunarlar.

Sonik kirpi dişleri ifadesi ilk önce iki taraflı simetrik bir model olarak bulunur ve embriyonik çenenin belirli bölgelerinde bulunur.[5] Sonik kirpi (insanlarda SHH geni tarafından kodlanan salgılanan bir protein), farklı organların büyümesinde ve modellenmesinde rol oynar.[6] Her 18-38 günde bir, köpekbalıklarının gelişim sürecinin ortak bir özelliği olarak dişler değiştirilir.

Cephaloscyllium cinsinin kedi köpekbalıkları, tehdit edildiğinde midelerini su veya hava ile doldurarak, çevrelerini bir ila üç kat artırma gibi tuhaf bir yeteneğe sahiptir.

Scyliorhinus retifer gibi bazı kedi köpekbalıkları biyofloresandır.[7] [8][9]

Dağılım[değiştir | kaynağı değiştir]

Kedi köpekbalıkları, Apriturus cinsinin üyeleri gibi, çok sığ gelgitler arası sulardan 2.000 m (6.600 ft) veya daha fazla derinliğe kadar değişen, dünya çapında ılıman ve tropik denizlerdeki deniz yataklarının çevresinde bulunur.[10] Kırmızı benekli kedi köpekbalığı, Peru'dan Şili'ye kadar uzanan sığ kayalık sularda yaşar ve kış aylarında daha derin sulara göç eder.[11] Genellikle küçük aralıklarla sınırlıdırlar. Yavru ve yetişkin Scyliorhinus retifer, Massachusetts'ten Nikaragua'ya kadar Atlantik'in yumuşak veya kayalık diplerinde yaşar. Yetişkinler, muhtemelen yumurta biriktirme bölgelerine olan ihtiyaçlarından dolayı yumuşak, kumlu diplerde yaşama eğilimindedir.[12]

Davranış[değiştir | kaynağı değiştir]

Bazı kedi köpekbalıkları, zayıf yüzücü oldukları için uzun mesafeli göçlere maruz kalmazlar. Gece olduğu için bazı türler gün boyunca yarıklarda birbirine yakın uyurlar ve geceleri avlanırlar.[1] Scyliorhinus canicula gibi bazı türler eşeysel olarak monomorfiktir ve erkek ve dişilerin ayrı alanlarda yaşadığı habitat ayrımı sergiler; erkekler açık deniz yataklarında, dişiler ise mağaralarda yaşama eğilimindedir.[13] Bazı kedi köpekbalığı türleri, yumurtadan yeni çıkmış köpekbalıkları için yuva görevi görebilecek yapılandırılmış habitatlara yumurta kasaları bırakabilir.[12]

Üreme[değiştir | kaynağı değiştir]

Kedi köpekbalığı yumurtası (deniz kızı kesesi)

Scyliorhinus retifer gibi birçok kedi köpekbalığı türü yumurtlar ve her iki ucunda "denizkızı kesesi" olarak bilinen kıvırcık dalları olan sert yumurta keselerinde korunmak için deniz tabanına yumurta bırakır.[14] Bir kedi köpekbalığının yumurtadan çıkması için neredeyse bir yıl gerekir. Bazı kedi köpekbalıkları, yumurtaları yumurtlayıp bir yıl boyunca oturmalarına izin vermek yerine, köpekbalığı yumurtadan çıkmadan birkaç ay öncesine kadar yumurtaları tutar. Bazı kedi köpekbalıkları, embriyoları tamamen gelişene kadar tutarak ve daha sonra canlı doğum yaparak ovoviviparlık, aplasental canlılık sergiler.[1] Bazı kedi köpekbalıkları dişinin göğüs yüzgeçlerini ısırarak ve tutarak çiftleşir ve onu çiftleşme pozisyonuna sokar.

Akvaryum[değiştir | kaynağı değiştir]

Atelomycterus macleayi, nadiren 60 cm'den (24 inç) fazla uzunluğa ulaştığı için ev akvaryumları için tercih edilen bir türdür. Ancak Atelomycterus marmoratus, ev akvaryumlarında en yaygın kedi balığı türüdür.[4]

Kaynakça[değiştir | kaynağı değiştir]

  1. ^ a b c Sharks of the world. Princeton University Press. 2005. s. 186. 
  2. ^ a b "What's in a name?". bbc.co.uk. BBC. 29 Temmuz 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ağustos 2021. 
  3. ^ Froese, Rainer, and Daniel Pauly, eds. (2009). "Scyliorhinidae" 23 Haziran 2013 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. in FishBase. January 2009 version.
  4. ^ a b Michael (March 2004). "Sharks at Home". Aquarium Fish Magazine. ss. 20-29. 
  5. ^ Smith (7 Nisan 2009). "Reiterative pattern of sonic hedgehog expression in the catshark dentition reveals a phylogenetic template for jawed vertebrates". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 276 (1660): 1225-1233. doi:10.1098/rspb.2008.1526. PMC 2660956 $2. PMID 19141424. 
  6. ^ Dassule (24 Ekim 2000). "Sonic Hedgehog regulates growth and morphogenesis of the tooth". Development. The Company of Biologists Ltd. 127 (22): 4775-4785. doi:10.1242/dev.127.22.4775. ISSN 1477-9129. PMID 11044393. 
  7. ^ "Scientists Discover 180 Species of Glowing Fish". Wired. 9 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 
  8. ^ "Sharks Light Up in Neon Colors". video.nationalgeographic.com. 13 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Temmuz 2015. 
  9. ^ Sparks (8 Ocak 2014). "The Covert World of Fish Biofluorescence: A Phylogenetically Widespread and Phenotypically Variable Phenomenon". PLOS ONE. 9 (1): e83259. doi:10.1371/journal.pone.0083259. PMC 3885428 $2. PMID 24421880. 
  10. ^ Gomes (2006). "Report on the smallfin catshark Apristurus parvipinnis Springer & Heemstra (Chondrichthyes, Scyliorhinidae) in Western South Atlantic with notes on its taxonomy". Panamjas. 
  11. ^ Farina (3 Mayıs 1993). "Abundance, Activity, and Trophic Patterns of the Redspotted Catshark, Schroederichthys chilensis, on the Pacific Temperate Coast of Chile". Copeia. 1993 (2): 545-549. doi:10.2307/1447159. 
  12. ^ a b Able (1991). "Distribution and Habitat of Chain Dogfish, Scyliorhinus retifer, in the Mid-Atlantic Bight". Copeia. 1991 (1): 231-234. doi:10.2307/1446270. 
  13. ^ Wearmouth (2012). "Year-round sexual harassment as a behavioral mediator of vertebrate population dynamics". Ecological Monographs. 82 (3): 351-366. doi:10.1890/11-2052.1. 
  14. ^ Castro (1988). "The Reproductive Biology of the Chain Dogfish, Scyliorhinus retifer". Copeia. 1988 (3): 740. doi:10.2307/1445396. 

Dış bağlantılar[değiştir | kaynağı değiştir]